Pit-soàn ê Chho͘-ha̍k/Ka-hoat

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Ēng kúi-nā tiâu-siàu ha̍p-kiōng chòe chi̍t-tiâu, hō͘ chòe Ka-hoat, iā thang kiò chòe Ke-hoat.

3 ke 5, ha̍p-kiōng poeh-ê; 8 ke 7, ha̍p-kiōng 15. Kiám-chhái ū saⁿ-tiâu á-sī sì-tiâu, chiū nn̄g-tiâu tio̍h siong-ka, khòaⁿ ha̍p-kiōng kúi-ê, chiah só͘ tit-tio̍h ê siàu tio̍h kap tē-saⁿ-tiâu siong-ka. Siat-sú 5, 7, 8, 4 beh siong-ka, chiū tio̍h kóng 5 ke 7, ha̍p-kiōng 12; 12 ke 8, ha̍p-kiōng 20; 20 ke 4, ha̍p-kiōng 24.

Kiám-chhái siàu ê ūi m̄-nā chi̍t-ê, chiū iàu-kín tio̍h jīn-bêng i-ê-ūi, chiàu chhù-sū lâi pâi-lia̍t-i. Thâu-tiâu tio̍h thán-hoâiⁿ siá; tē-jī tiâu ē-bīn tio̍h hoâiⁿ-lia̍t, kì toaⁿ-ê-ūi tú-tú tī toaⁿ-ê-ūi-ē, cha̍p-ê-ūi tī cha̍p-ê-ūi-ē, pah-ê-ūi tī pah-ê-ūi-ē, í-siōng kok tùi i-ê-ūi pâi-lia̍t. Ta̍k tiâu tio̍h chhin-chhiūⁿ án-ni hoâiⁿ-lia̍t; toaⁿ tùi toaⁿ, cha̍p tùi cha̍p, pah tùi pah, chheng, bān, lóng chiàu i-ê lūi, hō͘ sûi-ūi chòe it-ti̍t lo̍h-lâi. Pâi-lia̍t bêng-pe̍k tio̍h u̍ih-hûn keh-kài, seng tùi toaⁿ-ê-ūi lâi ke-khí, khòaⁿ kai-ū jōa-chōe; lân-san-ê tio̍h kì tī pún-ūi-ē, chiūⁿ-cha̍p chiū tio̍h chìn chi̍t-ūi, it-cha̍p chìn 1, jī-cha̍p chìn 2. Kok-ūi tio̍h chiàu chit-ê hoat-tō͘ lâi-sǹg, chiū ōe tit-tio̍h chóng-siàu.

Siat-sú ū saⁿ tiâu siàu, chi̍t tiâu sī 8974, chi̍t tiâu sī 867, koh chi̍t tiâu sī 4795: beh ha̍p-kiōng chòe chit tiâu; hoat-tō͘ tio̍h chhin-chhiūⁿ piⁿ-thâu ê khoán-sit. Thâu-chi̍t tiâu tio̍h siá tī téng-bīn tē-it lia̍t; tē-jī tiâu tio̍h siá tē-jī lia̍t, toaⁿ tī toaⁿ ê ūi, cha̍p tī cha̍p ê ūi, pah tī pah ê ūi; tē-saⁿ tiâu tio̍h siá tē-saⁿ lia̍t, chiàu thâu pâi. Pâi-lia̍t bêng-pe̍k, tio̍h u̍ih chi̍t hûn keh kài, tùi toaⁿ ê ūi seng sǹg-khí, chiū 5 7 4 siong-ka kai tit 16; taⁿ 6 sī lân-san-ê, tio̍h kì 6 lok pún ūi ê hûn ē, it cha̍p tio̍h chìn chêng-ūi chòe 1. (Ha̍k-seng teh sǹg ê sî, tio̍h ho͘ kóng, 5, 12, 16, kì 6, chìn 1.) Cha̍p ê ūi só͘ chìn ê 1 kap 9 6 7 siong-ka kai tit 23, lân-san ê 3 tio̍h kì lok pún ūi ê hûn ē, jī-cha̍p tio̍h koh chìn chêng-ūi chòe 2. (Tio̍h hō͘ kóng, 1, 10, 16, 23, kì 3, chìn 2.) Pah ê ūi só͘ chìn ê 2 kap 7 8 9 siong-ka kai tit 26, lân-san ê 6 tio̍h kì lok pún ūi ê hûn ē, jī-cha̍p koh chìn chêng-ūi chòe 2. (Tio̍h hō͘ kóng, 2, 9, 17, 26, kì 6, chìn 2.) Chheng ê ūi só͘ chìn ê 2 kap 4 8 siong-ka kai tit 14, lân-san ê 4 tio̍h kì lok pún ūi ê hûn ē, it cha̍p koh chìn chêng-ūi chòe 1. (Tio̍h ho͘ kóng, 2, 6, 14, kì 4, chìn 1.) Bān ūi bô siàu thang siong-ka, chiū só͘ chìn ê 1 tio̍h kì tī bān ūi ê hûn-ē. Taⁿ hûn-ē kì ê 14636 chiū-sī chóng-siàu.

  8974
   867
+ 4795
-------
 14636

Siat-sú ū gō͘ tiâu siàu, chiu-sī 9280, 68094, 298, 48079, 7155, beh siong-ka, chiū tio̍h chhin-chhiūⁿ piⁿ-thâu ê khoán-sit pâi-lia̍t, u̍ih hûn keh kài, lâi ho͘ kóng, 5, 14, 22, 26, kì 6, chìn 2. 2, 7, 14, 23, 32, 40, kì 0, chìn 4. 4, 5, 7, 9, kì 9. 7, 15, 23, 32, kì 2, chìn 3. 3, 7, 13, kì 3 chìn 1 kì chêng-ūi. Taⁿ hûn-ē só͘ kì ê 132906 chiū-sī chóng-siàu.

   9280
  68094
    298
  48079
+  7155
--------
 132906

Ē-bīn ê siàu ha̍k-seng tio̍h siong-ka.

1.
   24        68        101        406853        504
   32        75        660        259870        540
  ----     -----      -----      --------      -----
2.
   100        5687        2224        87654
   101         384        3331        39265
   333         275        1324        77889
  -----      ------      ------      -------
3. Che kúi-nā tiâu siàu tio̍h pâi-lia̍t lâi siong-ka. 105, 4, 26; koh, 150, 1007, 84, 3205.
4. Chiaⁿ-ge̍h ū jī-cha̍p-káu ji̍t, jī-ge̍h ū saⁿ-cha̍p ji̍t: Nn̄g-ge̍h lóng kiōng kúi-ji̍t?
5. Chi̍t-chiah tsûn (chûn) ū nn̄g-pah-saⁿ-tsa̍p (cha̍p)-sì lâng, koh chi̍t-chiah ū saⁿ-pah-gō͘-tsa̍p (cha̍p)-jī: Nn̄g chiah lóng-kiōng kúi lâng?
6. Chi̍t-lâng chhoe-it thàn pah-jī chîⁿ, chhōe-jī thàn nn̄g-pah-sì-tsa̍p (cha̍p)-gō͘, chhōe-saⁿ thàn chi̍t-pah-saⁿ-tsa̍p (cha̍p)-sì; taⁿ mn̄g, Saⁿ-ji̍t lóng-kiōng thàn jōa-tsōe (chōe)-chîⁿ?
7. Bó͘-mi̍h Chím khì bóe chi̍t-siang-ôe ta̍t-tit sì-pah chîⁿ, chi̍t-niáⁿ (niá)-kûn ta̍t chi̍t-chheng liân saⁿ-tsa̍p (cha̍p) chîⁿ, chi̍t-niáⁿ (niá)-saⁿ ta̍t gō͘-chheng saⁿ-pah gō͘-tsa̍p (cha̍p) chîⁿ, chi̍t-ki thâu-thok ta̍t chi̍t-chheng la̍k-pah saⁿ-tsa̍p (cha̍p)-jī chîⁿ; Só͘ bóe lóng-kiōng jōa-tsōe (chōe) chîⁿ?
8. Só͘ pâi-lia̍t ê siàu tio̍h siong-ka.
    8866442        7654321        386275
    7676853        1020304        123456
    2987586        5600700        380642
    3434343        2386427        102354
   10368109        5560470         18384
  ----------      ---------      --------
9. Thiⁿ-ē pun gō͘-ê tōa pō͘-chiu kap tsōe-tsōe (chōe-chōe) hái-sū, taⁿ siat-sú A-se-a ū 696725000 lâng, A-hui-lī-ka ū 7067000, Pak A-be̍k-lī-ka ū 49280480 lâng, Lâm A-be̍k-lī-ka ū 21356870 lâng, Au-lô-pa ū 282959505 lâng, Hái-sū 25898788 lâng; chiū thiⁿ -ē lóng-kiōng jōa-tsōe (chōe) lâng?
10. Sî-cheng chi̍t-tiám phah chi̍t-ē, nn̄g-tiám phah nn̄g-ē, lóng-kiōng sǹg, tùi chi̍t-tiám kàu poeh tiám tio̍h phah kúi-ē? Koh; tùi chi̍t-tiám kàu tsa̍p (cha̍p)-jī tiám tio̍h phah kúi-ê?
11. Ē-mn̂g tah hé-hun-tsûn (chûn) beh khì Tāi-Eng kok, tsúi (chúi)-lō͘ chiū-sī Ē-mn̂g kàu Hiong-káng 930 lí, Hiong-káng kàu Si̍t-la̍t 4790 lí, Si̍t-la̍t kàu Pin-nn̂g-sū 1270 lí, Pin-nn̂g-sū kàu Sek-lân 3037 lí, Sek-lân kàu Âng-hái 7113 lí, kè Âng-hái 4360, kè Ai-ki̍p ê tōa-káng 270 lí, tōa-káng kàu Bí-lī-tāi 3180, Bí-lī-tāi kàu Se-pan-ngá ê lâm-hng 3270 lí. Se-pan-ngá ê lâm-hng kàu Tāi-Eng kok 4080 lí. Taⁿ mn̄g: Ē-mn̂g kàu Si̍t-la̍t kúi lí? Ē-mn̂g kàu Pin-nn̂g-sū kúi lí? koh, Ē-mn̂g kàu Tāi-Eng kok kúi lí?
12. Siat-sú Ti̍t-lē ū saⁿ-chheng bān lâng, Kang-so͘ sì-chheng bān lâng, An-hui saⁿ-chheng la̍k-pah bān, Soaⁿ-sai chi̍t-chheng gō͘-pah bān, Soaⁿ-tang saⁿ-chheng chi̍t pah bān, Hô-lâm nn̄g-chheng sì-pah bān, Siám-sai chi̍t-chheng gō͘-pah bān, Kam-siok chi̍t-chheng la̍k-pah bān, Chiat-kang nn̄g-chheng poeh-pah bān, Kang-sai saⁿ-chheng nn̄g-pah bān Ô͘-pak nn̄g-chheng poeh-pah bān, Ô͘-lâm nn̄g-chheng bān, Sù-chhoan nn̄g-chheng nn̄g-pah bān, Hok-kiàn chi̍t-chheng poeh-pah bān, Kńg-tang nn̄g-chheng saⁿ-pah bān, Kńg-sai poeh-pah bān, Hûn-lâm gō͘-pah gō͘-tsa̍p (cha̍p) bān, Kùi-chiu gō͘-pah gō͘-tsa̍p (cha̍p) bān; Chiū tsa̍p (cha̍p)-poeh séng lóng-kiōng jōa-tsōe (chōe) lâng?