Po͘-lí

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Lâm-tâu Po͘-lí sı̄ cho̍k-kûn to-goân pēng-chûn, chū-jiân kap jı̂n-bûn lóng chin ū te̍k-sek ê só͘-chāi, “921 le̍k-sú ê kı̀-tı̀” kēng-ka ka-thiam i tùi Tâi-oân ê ı̀-gı̄. 2003 nı̂ joa̍h--lâng, TGB ê Tâi-gí Seng-oa̍h-iâⁿ tō beh lâi tı̄ Po͘-lí kí-pān, ūi-tio̍h tiû-pı̄ khang-khoè ê sūn-sı̄, goán tı̄ 2002 nı̂ koâⁿ--lâng ê 12 goe̍h-té, chhin-sin khı̀ 1-choā Po͘-lí, tû-khı̀ seng khoàⁿ iâⁿ-tē, se̍k-sāi khoân-kéng, mā sū-sian ūi mê-nı̂ ê oa̍h-tāng “thàm lō͘-chháu”, siōng tiōng-iàu--ê sı̄ beh kap iâⁿ-tē ê hū-chek-jı̂n Loā bo̍k-su chih-chiap. Chhut-hoat ê thàu-chá, Tām-chúi sı̄ thàu-hong lo̍h-hō͘ ê o͘-im-thiⁿ, hoê-sióng--khí-lâi, ká-ná chin chē kái TGB ê oa̍h-tāng lóng sı̄ tı̄ lo̍h-hō͘-thiⁿ chı̀n-hêng--ê, chóng--sı̄, sngh-sngh-kiò ê hong-hō͘ mā ak bē hoa goán sim-koaⁿ-thâu ê kı̂-thāi. 1-lō͘ ǹg lâm sái--khı̀, keng-koè oan-oan khiau-khiau ê tiong-pō͘ ko-sok kong-lō͘, tng khong-khı̀ chiām-chiām-á ū soaⁿ ê khı̀-bı̄, 4-chiu-ûi ê bông mā jú lâi jú kāu ê sı̂-chūn, goán í-keng lâi-kàu Po͘-lí--a. “Chiā-úi kı̀-liām iâⁿ-tē” khiā tı̄ lio̍h-á poàⁿ-soaⁿ-io ê soaⁿ-piah, bı̄n-tùi tiām-chēng ê Lē-hı̂-thâm, hō͘ 1-phiàn soaⁿ-bū pau-ûi-tiâu--leh, hō͘ lâng 1-chióng bê--lâng ê kám-kak. Goán 1-tı̄n lâng óng iâⁿ-tē lāi-té kiâⁿ, iân-lō͘ m̄-tāⁿ ū chin chē chióng hoe kap chháu, koh khoàⁿ-tio̍h 2~3 chiah kó͘-chui ê soaⁿ-ti. Tú kiâⁿ kàu “Talichih” (Pazeh-gí “hó pêng-iú”) kı̀-liām-koán mn̂g-kha-kháu, tō thiaⁿ- tio̍h 1-chūn ká-ná ùi lo̍k-im-ki thoân--chhut-lâi ê siaⁿ, sı̄ 1-chióng goá m̄-bat thiaⁿ--koè ê oē, boé-chhiú chiah chai-iáⁿ goân-lâi sı̄ Po͘-lí “Pazeh” ê gí-giân, Loā bo̍k-su tng teh kā in pian bó-gí kàu-châi. Tı̄ kı̀-liām-koán lāi-té tán-thāi--goán-ê, sı̄ chhin-chhiat ê bo̍k-su-niû, i chin jia̍t-sim, goán tùi Seng-oa̍h-iâⁿ ê an-pâi, koh ū khò-têng ê siat-kè, i lóng hō͘ goán chin chē pó-kùi ê ı̀-kiàn, bo̍k-su-niû mā kā goán kóng chin chē chit-ê só͘-chāi ê tāi-chı̀, chhiūⁿ in tùi 921 tē-tāng chhim-khek ê keng-giām, koh ū in tâu-jı̍p cho̍k-kûn bûn-hoà khang-khoè ê sim-chêng, hō͘ lâng chin kám-sim, i kóng-tio̍h koan-hē “Pazeh” ê tiám-tiám-tih-tih, mā hō͘ goá chiok siūⁿ beh chhin-sin lâi chham-ú, jı̄n-bat. Iâⁿ-tē ê sè-chiat thó-lūn kiat-sok, Loā bo̍k-su chhoā goán chham-koan i siu-chı̍p siat-kè ê bûn-bu̍t-koán, che sı̄ goá tē 1 kái khoàⁿ-tio̍h Loā bo̍k-su, kap goá chı̀n-chêng khoàⁿ--koè ê bo̍k-su chin bô-kâng. Thǹg-chhiah-kha ê Loā bo̍k-su kui-ê lâng chhiong-boán cheng-sı̂n, chin jia̍t-chêng kā goán aisiatchuh. Bûn-bu̍t-koán pó-chûn--ê sı̄ Loā bo̍k-su tńg-kú lâi iōng-sim siu-chı̍p ê bûn-bu̍t, i koh kā chiah-ê bûn-bu̍t chiàu Tâi-oân le̍k-sú ê sı̂-kı̂ hun-khu tián-lám, goán 1-khu 1-khu toè Loā bo̍k-su kiâⁿ, tō chhiūⁿ 1-chām 1-chām kiâⁿ-koè Tâi-oân chá-chêng chiân-poè ê kha-jiah kāng-khoán. Loā bo̍k-su kóng-oē ê sı̂ tan-tiân ū la̍t, m̄-tāⁿ kín koh chin chheng-chhó, thiaⁿ i giâm-siok koh jı̄n-chin siāu-kài ta̍k-hāng mı̍h-kiāⁿ ê ı̀-gı̄ kap i ê koan-tiám, mā khip-ín goán koh-khah jı̄n-chin su-khó i kóng ê oē. Loā bo̍k-su iōng cho̍k-kûn ê koan-tiám kái-soeh chin chē tāi-chı̀, i te̍k-pia̍t kiông-tiāu Pêⁿ-po͘-cho̍k sı̄ “pài chúi”, m̄-sı̄ “pài ô͘” bı̂n-cho̍k, kā chit-má chin chē bûn-hiàn ê chhò-ngō͘ thuh-phoà, mā iōng “Bân-lâm” ê kak-tō͘, tùi chit-má lâng tiāⁿ-tiāⁿ teh kóng ê “Hàn-jı̂n” kap “Hàn bı̂n-cho̍k” the̍h chhut hoán-pok kap phoe-phoàⁿ, choè-āu koh iōng Tâi-oân to-goân cho̍k-kûn kap gí-giân ê lı̍p-tiûⁿ, kā goán thê-chhéⁿ Tâi-oân-lâng khí-kok ūn-tōng tio̍h-ài ū ê pak-tn̂g kap cheng-sı̂n. Thiaⁿ Loā bo̍k-su kóng-oē, goá put-sı̂ to ē kám-kak chin chhı̀-khek, hiah-ê oē ín-tōng goá su-khó, it-tı̍t kàu-taⁿ goá koh tiāⁿ-tiāⁿ ē siūⁿ--tio̍h. Loā bo̍k-su siū-koè chèng-tı̄ khó͘-thàng, m̄-koh i iû-goân chhiong-boán sèⁿ-miā-la̍t teh ūi Tâi-oân ê cho̍k-kûn kap bûn-hoà phah-piàⁿ, soan-thoân khí-kok ê lí-liām, hō͘ goá chin kám-tōng, mā iōng che lâi bián-lē ka-tı̄, mā kā iáu-koh siàu-liân ê goá thê-chhéⁿ kóng, lán ū koh-khah chē tāi-chı̀ ài chò. Goá siong-sı̀n hit-ê e-po͘ chhim- khek ê thé-hoē kan-taⁿ sı̄ Po͘-lí ê 1 pō͘-hūn niâ, Po͘-lí it-tēng ū koh-khah chē hong-hù ê loē-hâm tán-thāi lán tâng-chê khı̀ thé-hoē hām su-khó, kı̂-thāi 2003 nı̂ joa̍h--lâng ê Tâi-gí Seng-oa̍h-iâⁿ! (TGB Thong-sı̀n tē 42 kı̂, 2003 nı̂ 3 goe̍h)