Puigcerda Noevo 07

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Chhit “Lán sı̄ m̄-sı̄ ài chiām-sı̂ lı̄-khui Puigcerda Noevo? Nā soaⁿ-kha ê hiong-chhin hō͘ lán ê im-sı̀n, chèng-hú í-keng khai-sí teh chhiok-ná pau-khoah ‘Ka-nn̂g i-tı̄’, ‘Láu-sı̍t seng-lí-lâng’, ‘Láu-sı̍t kong-bū-oân’ téng-téng ê iú-chı̀, koh lâi beh kā Puigcerda Noevo bia̍t-bô ê siau-sit mā thoân kah hong-siaⁿ pōng-iáⁿ, sı̄ m̄-sı̄ sió phiah-cháu--chı̍t-ê khah hó?” Chı̍t-ê khoàⁿ--khí-lâi la̍k-cha̍p goā hoè ê láu-toā-lâng án-ne kóng. A-tek lo̍h-soaⁿ ê tē-it-kang, chng-thâu lāi-té tō khui-hoē teh thó-lūn chit-khùi ê sè-bı̄n. “Lán sı̄ án-choáⁿ ài lâi-cháu? Lán tàu-té sı̄ tó-ūi chò m̄-tio̍h, taⁿ sı̄ án-choáⁿ bē-su thau-chia̍h-káu ū-choē?” chı̍t-ê gō͘-cha̍p thóng hoè ê cha-po͘-lâng teh kóng-oē, “A-peh, pháiⁿ-sè, án-ne kā lí ke̍h-oē, m̄-koh siūⁿ tong-hoan-chho͘ chit-ê só͘-chāi khí-ki ê lí-sióng, beh kā jı̂n-lūi ê bı̄-lâi kái-ı̂, beh thàu-té kái-koat jı̂n-lūi ê būn-tê, chit kúi-ā cha̍p tang, lán bô ēng chhèng, bô ēng to, lán mı̂-noā chhiâⁿ-chhı̂ lán ê chú-tē chhut-thau chhut-kioh, tı̄ ta̍k-tô͘ lóng ta̍h tio̍h hó tē-pō͘, chit-má lán ê lâng chhoā-thâu--ah, lán ê kang-sū chiah tú khí-khiàn, lán ê chhiú-lō͘ lóng kong-bêng chèng-tāi, chit-ê sı̂-tāi, goá m̄-sı̀n chèng-hú ē ēng kiông-hoat, sái ke̍k-pō͘.” Chit-ê cha-po͘-lâng teh kóng-oē ê sı̂, ū chı̍t-koá chē tı̄ piⁿ--á ê lâng teh tı̀m-thâu piáu-sı̄ tông-ı̀, mā ū-lâng chhi-bú-chhi-chhū m̄-chai teh kóng siáⁿ. “He chhiú sı̄ seⁿ tı̄ lâng ê sin-khu téng, nā lâng beh án-choáⁿ siūⁿ mā-sı̄ chāi-lâng--ê, chit-toāⁿ sı̂-kan ē lâi hoat-seng sím-mı̍h tāi-chı̀, ū-iáⁿ chin oh pān-phoe, goá jı̄n-ūi lán tāi-ke lóng ài ūi tio̍h ka-tı̄ kap chhù--nı̍h ê lâng phah-sǹg, nā ū àn-sǹg beh seng lı̄-khui chı̍t-chām-á--ê, lán tō m̄-thang ba̍k-chiu phah saⁿ-kak.” Láu-lâng koh kóng. Chit-chūn ê cha̍p-it goe̍h-thiⁿ m̄-nā hō͘ lâng kám-kak chhiu-chhı̀n, pún-té tı̄ jı̍t-thâu chhut--lâi chı̀n-chêng, soaⁿ-lāi tō lóng khah léng, in-ūi chit-chām-á ê tāi-chı̀, tāi-ke ê sim-chêng lóng toè thiⁿ-khı̀ ê piàn-hoà teh àu-lo̍h, liân thiⁿ-téng goân-té èng-kai sı̄ khin-iô-iô ê hûn, khoàⁿ-tio̍h lóng ân-tu-tu, kán-ná mā sàm-tām sàm-tām, liam-piⁿ ē siak tò--lo̍h-lâi. Àm-thâu-á la̍k-tiám goā, jı̍t-thâu iáu bô ı̀-sù beh lo̍h-khı̀ hioh-khùn, Saint Fulgentius pēⁿ-ı̄ⁿ chhin-chhiūⁿ chı̍t-ê o͘-sek toā-thah chhāi tı̄ toā-ke ê lō͘-piⁿ, chit-sı̀-kho͘-ûi m̄-sı̄ siâⁿ-chhı̄ lāi-té khah lāu-jia̍t ê só͘-chāi, lō͘--nı̍h chhia kap lâng lóng chiâⁿ chió, A-tek tiām-tiām tùi mn̂g-chhùi kiâⁿ--jı̍p-khı̀, ná kiâⁿ ná teh siūⁿ beh án-choáⁿ chiah chhoē ē tio̍h Ngô͘ Kok-sêng. I khı̀-kàu kūi-tâi mn̄g ū chı̍t-ê toà-ı̄ⁿ ê lâng hō-chò Silvio Ngô bô, lóng mn̄g bô, A-tek m̄ sí-sim, koh mn̄g “NNgô͘ Kok-sêng” chit-ê Hàn-mâi, kāng-khoán mn̄g bô, chit-ê láu-lâng kap kui-kiāⁿ tāi-chı̀ khak-sı̍t ū-kàu sı̂n-pı̀. I chē tiān-thui chiūⁿ-lâu, ná teh khoàⁿ kaò tı̄ piah-téng ê “lâu-chàn soeh-bêng”, bô-tiuⁿ-tı̂ khı̀ chù-ı̀ tio̍h káu-lâu sı̄ i-su ê pān-kong-sek, i sûi kā káu-lâu ê àn-niú chhı̍h--loeh. Chit-ê chhut tiān-thui-mgn5, tō khoàⁿ-tio̍h chı̍t-tiuⁿ kò-sı̄, kóng chia sı̄ pān-kong tiûⁿ-só͘, chhiáⁿ lâng-kheh thêng-kha, A-tek seng khiā--leh, khoàⁿ chêng khoàⁿ āu, khak-sı̍t bô-lâng, chiah kín kiâⁿ--chhut-khı̀. I tùi hāng-lō͘ tı̍t-tı̍t kiâⁿ--loeh, hāng-lō͘ chı̍t-pêng sı̄ ǹg tùi goā-kháu kui-pâi ê po-lê thang-á, lēng-goā chı̍t-pêng sı̄ chı̍t-keng chı̍t-keng ê pān-kong-sek, mn̂g-pán ê téng-bı̄n lóng ū koà miâ-pâi. A-tek kiâⁿ lâi-kàu oat-kak ê só͘-chāi, chù-ı̀ tio̍h chı̍t-keng pān-kong-sek mn̂g-téng ê miâ-pâi siá--ê sı̄ “Joan Lorca”, i kín oá--koè, tùi mn̂g-piáⁿ chūn khoàⁿ-māi, mn̂g só-tiâu--leh. I hiông-hiông siūⁿ tio̍h tı̄ ki-kim-hoē Joan ê tông-sū hō͘ i ê só-sı̂, kín tùi khò͘-tē-á jı̂m--chhut-lâi, tùi só-sı̂-khang chhah--jı̍p-khı̀, koh ū hoán-èng, chūn--chı̍t-ê, mn̂g “phia̍k”--chı̍t-ê khui--khui. Mn̂g sak--khui ê sı̂-chūn, hoat-chhut “koâiⁿ” chı̍t-siaⁿ, A-tek khı̀ hō͘ chhoah chı̍t-tiô, kín bih jı̍p-khı̀ pâng-keng lāi-té, kā mn̂g koaiⁿ--khí-lâi. “Joan hit-ê tông-sū mā iang goá lâi kiù Ngô͘ Kok-sêng, koh hō͘ goá Joan pān-kong-sek ê só-sı̂, chit-keng pān-kong-sek lāi-té tiāⁿ-tio̍h ū siáⁿ soàⁿ-soh, ē-tàng hō͘ goá chhoē tio̍h NNgô͘ phok-sū.” I sı̀-koè ná péng ná khoàⁿ, khoàⁿ ē chhut--lâi, Joan ē lâu chiah chē mı̍h-kiāⁿ tı̄ chia, kiám-chhái sı̄ phài-phoe i ē koh tńg--lâi, só͘-í bô kā mı̍h-kiāⁿ lóng kā khoán-cháu. I bô-ı̀-tiong khoàⁿ-tio̍h oá tı̄ piah-piⁿ ê thih-tû téng, ū hē chin chē file, kı̂-tiong ū chı̍t-ê file kap kı̂-thaⁿ ê file lóng bô-kâng, kı̂-thaⁿ ê file sı̄ sím-mı̍h chu-liāu lóng phaiu kah chiâⁿ bêng, tō chún-kóng sı̄ A-tek m̄-bat ê i-ha̍k miâ-sû, siōng-bô bē chhin-chhiūⁿ chit-pún siá kah chiah-nı̍h kán-tan, téng-thâu tah-choá kan-taⁿ siá “SKSN” sı̀-ê jı̄-bú. A-tek kā hit-ê file the̍h--lo̍h-lâi, hian--khui, file lāi-té ū chı̍t-thah sı̄ ùi sin-bûn-choá ka--lo̍h-lâi, chéng-lí kah hó-sè hó-sè ê chu-liāu, hiah-ê sin-bûn lóng í-keng chin kú--ah, choá í-keng sió-khoá chhè-chhè n̂g-n̂g, i hoat-hiān chiah-ê sin-bûn ê chú-tê lóng kap chı̍t-ê lâng ū koan-hē, ū-ê só͘-chāi kiò i “Silvio Ngô”, ū-ê só͘-chāi kā kiò-chò “Ngô Kok-sêng”. A-tek chit-chūn chiah chai-khang, “SKSN” tō-sı̄ “Silvio Kok-sêng Ngô” ê kán-siá. Hiah-ê sin-bûn ê āu-piah sı̄ chı̍t-koá pēⁿ-le̍k kap kı̀-lo̍k, A-tek tı̄ téng-thâu khoàⁿ-tio̍h chı̍t-ê pâng-keng hō-bé 1200. I kā chit-ê file the̍h--leh, sūn-soà hiàⁿ chı̍t-niá Joan lâu--lo̍h-lâi, tiàu-tı̄ piah-téng ê pe̍h-sek tn̂g-saⁿ, tha̍h tı̄ sin-khu-téng, i kiâⁿ-chhut pān-kong-sek, cháu-lâi chhı̍h tiān-thui, bô-liōng kóng bē chı̄n chhı̍h tio̍h, tiān-thui-mn̂g soah khui--khui, A-tek in-ūi sim-hi bô ke-siūⁿ siáⁿ, hoan-thâu tō lōng, i thiaⁿ-tio̍h tiān-thui lāi-té ū chı̍t-ê cha-po͘ kap chı̍t-ê cha-bó͘ kiâⁿ tó chhut--lâi, koh ná kiâⁿ ná teh kóng-oē, i m̄-káⁿ oa̍t-thâu khoàⁿ, kan-taⁿ tı̍t-tı̍t thê-chhíⁿ ka-tı̄ ài tek-tiāⁿ, kā kha-pō͘ bān--lo̍h-lâi, hoān-sè sı̄ in-ūi i tha̍h chı̍t-niá i-su ê pe̍h-sek tn̂g-saⁿ, só͘-í bô hō͘ lâng khí-gı̂. I koat-tēng beh kiâⁿ lâu-thui khí-lih cha̍p-jı̄ lâu, toè hō-thâu kiâⁿ tńg-lâi oat-kak ê só͘-chāi, tó-oat, khoàⁿ-tio̍h lâu-thui-keng ê mn̂g tō tı̄ chiàⁿ-pêng, A-tek chim-chiok thiaⁿ, khak-tēng tú-chiah hit nn̄g-ê lâng bô toè--koè-lâi, i chiah lo̍h-sim. I sak-mn̂g, saⁿ-pō͘ chò chı̍t-hoa̍h kiâⁿ jı̍p-khı̀ lâu-thui-keng. (Tâi-bûn Bóng-pò tē 100~102 kı̂, 2005 nı̂ 1~3 goe̍h)