Puigcerda Noevo 08

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Peh Chū-chiông téng-kái hoē khui-soah liáu-āu, Puigcerda Noevo khai-sí ū-lâng mı̍h-kiāⁿ khoán-khoán--leh , seng lı̄-khui chit-ê po͘-thâu, sǹg-sǹg--leh, chha-put-to ū saⁿ-hun chi-it ê lâng soán-tek chiām-sı̂ lâi lı̄-khui. Chóng--sı̄ Milagros bô toè leh cháu, i koat-tēng beh lâu--lo̍h-lâi, lí-lō͘ chin kán-tan, in toā-hiaⁿ taⁿ lâng m̄-chai tı̄ tó-ūi, ài-jı̂n-á A-tek hō͘ i iang-thok lo̍h-soaⁿ, oan-nā iáu-bē tò-tńg--來, i koat-tēng tán A-tek tńg--lâi liáu-āu, chiah khoàⁿ beh án-choáⁿ phah-sǹg. Chit kúi-kang-á, ū chāi-tē--ê hoat-hiān ū-lâng tı̄ hū-kı̄n bih-bih-chhih-chhih, koh tùi-bı̄n ê soaⁿ-thâu hó chhin-chhiūⁿ ū-lâng ēng tiàu-kiàⁿ teh kā Puigcerda Noevo thau-siam thau-khoàⁿ, in-ūi chit-ê po͘-thâu ê chûn-chāi pún-té tō bô siáⁿ lâng chai-iáⁿ, só͘-í chiah-ê tāi-chı̀ sı̍t-chāi bē-ēng-tit kóng sūn-lí sūn-lō͘, tāi-ke kan-taⁿ chhùi--nı̍h bô kóng, kı̂-sı̍t lóng kiaⁿ-sim lún-miā, giâu-gı̂ ū sím-mı̍h kè-mô͘ teh chı̀n-hêng. Chit-kang in iū-koh lâi teh khui-hoē, thó-lūn kio̍k-sè, chhun saⁿ-hun chi-jı̄ ê lâng, hō͘ it-tı̍t lóng chiâⁿ-chò chhoan-bı̂n chū-hoē só͘-chāi ê kàu-tn̂g, ūi khàng chin chē chhut--lâi. “Lán sı̄ m̄-sı̄ tio̍h chhoân chı̍t-koá ke-si-thâu lâi hông sin-kí, bān-put-jı̄ nā ū sím-mı̍h tāi-chı̀, mā tio̍h chûn āu-pō͘, khang-kûn sò͘-chhiú chóng--sı̄ khah su-bı̄n.” Chı̍t-ê poàⁿ-ló-lāu ê cha-po͘-lâng lā oē-thâu. “Án-ne chò sı̄ m̄-tio̍h--ê, lán bô èng-kai toè chit sè-kan ê lâng teh ‘ba̍k-chiu poê ba̍k-chiu, chhùi-khí poê chhùi-khí’, chit sè-kan tō-sı̄ in-ūi ū chit-hō ngē-tú-ngē ê siūⁿ-hoat, chiah ē piàn kah chiah-nı̍h loān, put-koán-sı̂ lóng ū-lâng teh lâu-hoeh, put-koán-sı̂ lóng teh thâi lâng,” chı̍t-ê cha-bó͘-lâng chhut-siaⁿ tú-chhùi, “chín bo̍k-su mā tı̄ chia, lín kám bē kı̀-tit ‘bo̍k-tit kap pháiⁿ tí-tek’ ê tō-lí? ‘tùi-tek lín--ê tio̍h thiàⁿ--in; khún-tio̍k lín--ê tio̍h thè in kı̂-tó’, taⁿ Siōng-tè hō͘ I ê jı̍t khí-alı̂ chhiō pháiⁿ-lâng kap hó-lâng; ia̍h ēng hō͘ ak gı̄ kap put-gı̄ ê lâng, lán m̄-thang kap chit-ê sè-kài teh sio-khoàⁿ sio-iūⁿ.” “Oē bē-sái án-ne kóng, nā Í-sek-lia̍t hō͘ tùi-tek kong-kek, lóng bô tú-chhiú, taⁿ Í-sek-lia̍t chá tō bia̍t-bô--khı̀ ah, hòng-kiam Sèng-keng lāi-té koh kóng, ín-chhoā Í-sek-lia̍t phah-pāi tùi-tek ê sū-su kap thâu-lâng, sı̄ Siōng-tè heng-khí--ê, lán kam chiâⁿ-sı̍t beh tiām-tiām chē tı̄ chia thèng koah thèng-hâ?” Chı̍t-ê siàu-liân cha-po͘ gín-á án-ne ı̀n. “Lín ē siuⁿ-koè kāu chhau-hoân--bô, taⁿ sím-mı̍h sı̂-tāi--ah, nah ē ū sím-mı̍h toā tāi-chı̀--lah, lán nā-sı̄ chin-chiàⁿ chhau-kun liān-bú, m̄-chiah ē hō͘ lâng kóng sı̄ lán chhit-chhoaⁿ peh-chhı̀, beh khí-khang khí-phāng, sı̂-kàu lâng nā chin-chiàⁿ beh kā lán lia̍h-khang, lán tō chhian-chhùi lân-hun--ah.” Lēng-goā chı̍t-ê koà ba̍k-kàiⁿ, khoàⁿ--khí-lâi lâng chin su-bûn ê cha-po͘ án-ne kóng. “Bô lō͘-ēng--lah,” Choè-āu sı̄ chı̍t-ê a-pô khui-chhùi, “Lán sı̄ ū châi-tiāu pı̄-pān kah sím-mı̍h khám-chām? Siáⁿ-lâng ū hoat-tō͘ toà-niá lán phah-iâⁿ kui-ê Espana ê kun-tūi? Thang gia̍h-chhiú hō͘ lán tāi-ke khoàⁿ-māi leh.” Kàu-tn̂g lāi-té tiām-chut-chut, kan-taⁿ thiaⁿ-tio̍h hong koàn tùi mn̂g-phāng jı̍p--lâi, chı̍t-chūn chı̍t-chūn “siû siû siû” ê siaⁿ. A-tek jı̍p-khı̀ kàu lâu-thui-keng liáu-āu, m̄-káⁿ sió hioh, sûi hē sèⁿ-miā chı̍t-gám chı̍t-gám peh--khí-lih, siàu-liân--ê kha-kiāⁿ chhiú-kiāⁿ, chı̍t-sı̂-á tō lâi-kàu cha̍p-jı̄ lâu, iáu bē-chêng chhun-chhiú khı̀ khui-mn̂g, cha̍p-jı̄ lâu lâu-thui-keng ê mn̂g soah khui tò chhut--lâi, chı̍t-ê khoàⁿ, sı̄ nn̄g-ê chhēng o͘-saⁿ ê cha-po͘-lâng, A-tek toā tio̍h-kiaⁿ, chit nn̄g-ê lâng, kap hit-kang tı̄ Joan ê pān-kong-sek khoàⁿ--tio̍h hit nn̄g-ê lòng tùi āu-piah-mn̂g chhut--khı̀ ê lâng ê āu-piah-hêng chin sêng, m̄-koh chit nn̄g-ê chhēng o͘-saⁿ--ê khoàⁿ-tio̍h A-tek chhēng pe̍h-sek ê tn̂g-saⁿ, sûi kóng chı̍t-siaⁿ sit-lé kiu tò--tńg-khı̀, A-tek āu--lâi siūⁿ-tio̍h chit-kiāⁿ tāi-chı̀ ê sı̂, ioh in khó-lêng tō-sı̄ beh lâi thâi Ngô͘ Kok-sêng, m̄-koh in-ūi tú-tio̍h A-tek, lia̍h chò i sı̄ i-seng, choaⁿ-á lı̂m-sı̂ thiu-thè, chún-pı̄ khah koá chiah lâi. A-tek sim-chêng khah tiāⁿ--lo̍h-lâi liáu-āu, siūⁿ-siūⁿ--leh, oan-nā m̄-káⁿ sûi jı̍p--khı̀, tng teh tiû-tû, oa̍t-thâu soah khoàⁿ-tio̍h tò-chhiú-pêng ū chı̍t-ê mn̂g, mn̂g-pán téng-thâu ê pâi-á siá “1200”, “1200, iáu-siū, chit-keng nah ē tı̄ chia, m̄-tō hó ka-chài khı̀ tng-tio̍h hit nn̄g-chiah chheⁿ-kông-káu, bô chit-siaⁿ jı̍p-khı̀ lāi-té tiāⁿ-tio̍h chhoē bô--ê.” A-tek hit-chūn iáu m̄-chai-iáⁿ, i nā khah bān--chı̍t-hun-cheng, hit nn̄g-ê chhēng o͘-saⁿ--ê taⁿ tō í-keng koè-chhiú--ah. A-tek chông koè kā mn̂g phah--khui, khoàⁿ-tio̍h chı̍t-ê lāu-lāu-lāu, peh-cha̍p goā hoè ê tang-hong-lâng tó tı̄ bı̂n-chhn̂g téng, i oá--koè, kóng chı̍t-siaⁿ: “Ngô͘ phok-sū, goá sı̄ lâi kā lí kiù--ê.” Lāu-lâng ba̍k-chiu thí bô siáⁿ ē kim, kán-ná beh kóng siáⁿ, m̄-koh bô khùi-la̍t kóng chhut-chhùi, A-tek kā i phō--khí-lâi, āiⁿ--leh phoe-miā cháu tùi lāu-kha lo̍h--khı̀. Cháu-lâi kah lâu-kha, A-tek toā-khùi chhoán bē-lı̄, tı̄ piⁿ--á sak chı̍t-chiah lûn-í, hō͘ Ngô͘ phok-sū chē--leh, kā sak-chhut pēⁿ-ı̄ⁿ, cha̍h chı̍t-tâi kè-têng--ê, chhiáⁿ i tı̍t-chiap sái-khı̀ hoé-chhia-thâu, i àn-sǹg beh chē hoé-chhia ǹg tang-pêng khí-lih soaⁿ-khu, chē kah boé-chām chiah poaⁿ-chhia, siūⁿ pān-hoat tńg-khı̀ Puigcerda Noevo. (Tâi-bûn Bóng-pò tē 100~102 kı̂, 2005 nı̂ 1~3 goe̍h)