Sat-bûn chiàu lán só͘ chai, sı̄ ka-ka hō͘-hō͘ múi-jı̍t só͘ tio̍h ēng ê jı̍t-iōng-phín, hō͘ lán thang soé seng-khu, i-chiûⁿ kap ta̍k hāng. Kı̂-thaⁿ tı̄ kang-gia̍p hong-bı̄n iā-sı̄ put-chí iàu-kín, chhin-chhiūⁿ chè-choá kang-gia̍p tio̍h ēng chhiū-ka sat-bûn, ı̀n-sek, hông-chúi-pò͘ tio̍h ēng XXXXXX sat-bûn, chú iû-chat-iû (boiled oil) ê sı̂ ū ēng XXXX sat-bûn, án-ni thang kóng sat-bûn ê lō͘-ēng sı̄ chin toā.
Chit ê sat-bûn ū lâng kóng chin chá chiū í-keng hoat-bêng, chiū-sı̄ tı̄ Ì-tāi-lı̄ kok hái-kı̂ⁿ ū chı̍t ê sió káng-kháu, miâ kiò-choè Savona. Tı̄-hia ê thó-hı̂ lâng tı̄ hái-kı̂ⁿ koâⁿ-thiⁿ-sı̂ àu-hé-tui, chiong hit hé-hu kiáu-chúi, iā hit ê chúi bô phah-sǹg khı̀ lām-tio̍h hı̂ ê iû, soà ngó͘-gû-jiân chiâⁿ sat-bûn. In chiong chit ê sat-bûn khı̀ soé chhiú koh put-chí oē khı̀ lâ-sâm kap iû-káu. Tùi án-ni tı̍t-tı̍t chı̀n-pō͘, hoat-ta̍t, soà ū lâng choan-bûn teh chè-chō chit hāng mı̍h lâi teh boē. Āu-lâi chài kàu Au-chiu ta̍k kok khı̀ boē, put chí hó-ēng, só͘-í goā-kok lâng m̄-chai chit hāng mı̍h sı̄ sím-mı̍h choè--ê, kan-ta chai sı̄ tùi Ì-tāi-lı̄ ê Savona lâi, só͘-í Hoat-lân-se lâng kā i hō choè ‘Savon’; lán kiò-choè sat-bûn, sı̄ kóng-liáu cháu im khı̀, Eng-gú kóng ‘Soap’ iā-sı̄ tùi án-ni lâi hō--ê.
Tı̄ Chú-chêng 79 nı̂ Ì-tāi-lı̄ ê Vesuvius hé-soaⁿ piak-lı̍h ê sı̂, kūn-piⁿ ū chı̍t ê siâⁿ-chhı̄ kiò choè Pompeii ū hō͘ hé-soaⁿ ê hé-hu khàm-ba̍t. Kı̄n-nı̂ ū ku̍t-tio̍h hit ê siâⁿ-chhı̄, iā ū hoat-kiàn-tio̍h teh boē sat-bûn ê tiàm, án-ni hō͘ lán thang chai sat-bûn tı̄ hit sı̂ chiū í-keng ū lâng chè-chō hoàn-boē lah !
Liáu-āu sè-kan chiām-chiām chı̀n-pō͘,lâng ê tı̀-sek tı̍t-tı̍t khui-khoah, chè-chō sat-bûn ê hoat-tō͘ iā toā-toā chı̀n-pō͘ kái-liông; sè-kài bûn-bêng ê ta̍k kok lóng ū teh chè-chō, Jı̍t-pún nı̂-nı̂ ê chè-chō gia̍h iā-sı̄ chiūⁿ chı̍t chheng-bān kho͘ í-siōng. Hiān-sı̂ sè-kan tē-it hoat-ta̍t, choè tē-it choē, tē-it hó ê sat-bûn chiū-sı̄ Eng-kok kap Hoat-kok, āu-lâi chiah Bí-kok, Tek-kok. Sui-jiân Jı̍t-pún kok ka-kı̄ ū teh choè, iáu-kú ke̍k hó ê hoà-chng sat-bûn iā-sı̄ m̄-ta̍t Eng-kok, Hoat-kok ê chè-phín.
Sat-bûn chè-chō kang-gia̍p, ha̍k-lí-tek ê lí-lūn chhiáⁿ mài kóng-khí, chiong i ê kang-tiâⁿ kap kui-bô͘ lâi kóng, thang kóng sı̄ hoà-ha̍k kang-gia̍p ê tiong-kan tē-it khoài choè ê sū-gia̍p. Toā chu-pún chiū choè khah toā, chhin-chhiūⁿ hoē-siā ê cho͘-chit án-ni. Nā sió chu-pún, chiū choè khah sió, iā-sı̄ bô siong-kan.
Goá khoàⁿ lán Tâi-oân ê bı̂n-tō͘ chiām-chiām teh khah koâiⁿ, chū-jiân ka-ka hō͘-hō͘ teh ēng sat-bûn ê lâng nı̂-nı̂ tı̍t-tı̍t ke-thiⁿ. Pún-chiâⁿ sat-bûn lóng sı̄ tùi Hiong-káng, Ē-mn̂g, á-sı̄ Jı̍t-pún Loē-tē chài-jı̍p-lâi, āu-lâi tı̄ Tâi-pak Báng-kah ū khí chı̍t keng chè-chō sat-bûn ê hoē-siā, chu-pún-kim sı̄ 5 bān-kho͘, bô kúi-nı̂ choè liáu put-chí ū thàn, chiàu khoàⁿ chiong-lâi iā-sı̄ oē thàn, só͘-í chit khùn chu-pún ke-thiⁿ kàu 50 bān. Hiān-sı̂ ū choè choē-choē khoán ê sat-bûn hoàn-boē tı̄ lán Tâi-oân choân-tó. Kı̂-thaⁿ iáu ū kúi-nā keng soè keng--ê, iā thiaⁿ-kı̀ⁿ Lâm-pō͘ iā ū sió kui-bô͘ ê hoē-siā teh choè. Sui-jiân án-ni lán nā khı̀ tiàm-thâu boé sat-bûn ê sı̂ chiū chai Loē-tē sat-bûn iáu-kú sı̄ tı̍t-tı̍t teh lâi. Michu-wa (XXX ) sat-bûn, Hoa-ông, Ka-têng, XXX , chiah-ê lóng sı̄ Loē-tē lâi--ê, án-ni hō͘ lán thang chai tı̄ Tâi-oân chè-chō sat-bûn iáu sı̄ put-chí iú-bāng ê kang-gia̍p.
Taⁿ goá chiong goá tı̄ Tiông-kı̂-chhı̄ Ma-su-ni sat-bûn hoē-siā sı̍t-sı̍p ê keng-giām, chiū-sı̄ sat-bûn ê chè-hoat ēng sím-mı̍h goân-liāu, sat-bûn ê sek-tı̄, phang-liāu, sat-bûn hó-pháiⁿ ê hun-piat chiah--ê kán-tan siá-bêng tām-po̍h, ǹg-bāng oē choè it-poaⁿ ê siông-sek kap chham-khó.
Sat-bûn chè-chō ê goân-liāu, thang tāi-lio̍k hun choè nn̄g toā-hāng.
1. Chi-hông kap iû, chóng-kóng sı̄ iû-chi, chit hāng koh thang hun choè A, B, nn̄g khoán.
A.Tōng-bu̍t-sèng ê iû. Chhin-chhiūⁿ gû-iû, ti-iû, iûⁿ-iû,bé-iû, keng-hı̂-iû, un-á hı̂-iû chiah-ê.
B.Sı̍t-bu̍t-sèng ê iû. Chhin-chhiūⁿ chhài-chí-iû, thô͘-tāu-iû, toā-tāu-iû, mı̂-chí-iû, moâ-iû, n̂g-moâ-chí-iû, à-moâ-jı̂n-iû, hoan-be̍h-iû, hiòng-jı̍t-kûi-chí-iû, tê-iû, ka-ná-iû, iâ-chí-iû, chiah-ê.
(Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 524 koàn,1928 nı̂ 11 ge̍h)
