Siàu-liām In-su

Phí-jı̂n tı̄ Tâi-lâm Sı̂n-ha̍k-hāu chāi-ha̍k tiong, ū 3 ūi sio chiap-soà chò hāu-tiúⁿ: Liâm Tek-lia̍t Bo̍k-su kap Pa Khek-lé Bo̍k-su, Sòng Tiong-kian Bo̍k-su. Liâm Bo̍k-su sèng-chêng un-sûn, bı̄n-iông chhiò-chhı̄, hō͘ lâng hó chhin-kı̄n; hoān-sū iā chin jı̄n-chin. Sı̍t-chāi sı̄ hó ê hāu-tiúⁿ. Pa Bo̍k-su ê sū m̄-bián goá kóng, chē-chē lóng chai. I sı̄ kia̍t-chhut ê soan-kàu-su, phok-ha̍k to-châi koh iā to-gē: Cheng-thong chē-chē ê ha̍k-su̍t kap gú-giân. I ū kà chá-tāi ê sı̂n-ha̍k-seng soà gián-kiù bu̍t-lí, hoà-ha̍k, thian-bûn, tē-lí téng-téng. I m̄-nā ū ko-chhim kóng-tāi jı̂-chhiáⁿ ū sûn-chêng ê sı̂n-ha̍k su-siúⁿ gâu kà ha̍k-seng; koh iā kái-e̍k Pe̍h-oē-jı̄ Sin Kū-iok chin chiàu goân-bûn. Pa Phok-sū hàn-ha̍k chin pá, ēng基督道綱 á-sı̄ 基督教與科學 chò khò-pún lâi kà ha̍k-seng, koh ū tha̍k 三國誌, 二度梅 téng-téng ê hàn-chheh kap siáu-soat. I ē toâⁿ-khı̂m kà seng-ga̍k, iā ē phah-kiû kap kiâⁿ-kı̂. Pa Phok-sū tùi-tiōng lêng-siu, múi-jı̍t tha̍k Siōng-tè ê oē: Sin Kū-iok Sèng-keng múi nı̂ tiāⁿ-tio̍h tha̍k chı̍t piàn; chhut-goā lú-hêng tiong iā chiàu siông bô làng. Tı̄ Sı̂n-ha̍k-hāu i ū-sı̂ kóng, ‘Lán lâi lé-pài,’ sı̄ kan-ta kı̂-tó nā-tiāⁿ. Pa Phok-sū kap phí-jı̂n tùi Siōng-hái beh tò-lâi ê sı̂ (1922 nı̂), tı̄ Hok-chiu saⁿ-kap keh chı̍t mê. Beh khùn ê í-chêng Pa Bo̍k-su kóng, ‘Lán lâi lé-pài.’ Goá siūⁿ sı̄ chhin-chhiūⁿ tı̄ ha̍k-hāu ê sı̂ kan-ta beh kı̂-tó nā-tiāⁿ. Bô phah-sǹg i the̍h chı̍t pún Sin Kū-iok toā-toā pún ê Sèng-keng chhut-lâi kau-tho̍k chiah saⁿ-kap kı̂-tó. Lé-pài liáu, goá kóng kan-ta tı̄-chia keh chı̍t mê nā-tiāⁿ, lí iā the̍h Sin Kū-iok lâi! Pa Bo̍k-su kóng, ‘Tio̍h--nò͘! Ài tha̍k m̄ tō the̍h lâi.’ Sı̍t-chāi ū chin hó ê bô͘-hoān. Ha̍k-seng nā khı̀ chhoē Pa Bo̍k-sū kóng oē, beh lı̄-khui ê sı̂ i siông-siông chio lâng kı̂-tó. Í-chêng tı̄ Sı̂n-ha̍k-hāu pài-la̍k bô tha̍k-chheh, ū kı̂-tó-hoē. Chèng sian-siⁿ kap ha̍k-seng lóng chū-chı̍p. Ta̍k lâng ū chı̍t tè chháu-tún, kı̂-tó ê sı̂ tāi-ke lóng kūi tı̄ chháu-tún ê téng-bı̄n. Lâng kóng Pa Bo̍k-su ê khò͘ tı̄ kha-thâu-u ê só͘-chāi chē-chē ū phoà-khang, sı̄ in-ūi i siông-siông kūi-teh kı̂-tó ê iân-kò͘. (Hiān-sı̂ Eng-kok Kiàm-kiô Sı̂n-ha̍k-ı̄ⁿ iā sı̄ án-ni lé-pài kı̂-tó ê sı̂ tāi-ke lóng kūi lo̍h-khı̀). Sòng Tiong-kian Bo̍k-su chò Sı̂n-ha̍k hāu-tiúⁿ, iā ū lâu chin chē ê kám-hoà tı̄ ha̍k-seng ê náu-lāi. I ê sèng-chit sui-jiân ū khah kip, chóng-sı̄ kàu-ha̍k jı̄n-chin, tùi ha̍k-seng ū jia̍t-lia̍t ê thiàⁿ-chêng. Sı̍t-chāi sı̄ thiàⁿ kàu-hoē, thiàⁿ ha̍k-hāu, iā chin thiàⁿ ha̍k-seng ê hāu-tiúⁿ. I ka-kı̄ ê jı̍t-siông seng-oa̍h hui-siông khiām-phok, chóng-sı̄ ū thiàⁿ-sim gâu tông-chêng kan-khó͘ lâng. Sòng Bo̍k-su chin giâm-siú sı̂-kan: m̄-bat bān lâi, m̄-bat thoa-koè tiám. Ta̍k hāng chin ài chiàu kui-kí, kóng oē ná chio̍h chām jı̄. Ài koh siá chı̍t hāng siàu-liām Sòng Bo̍k-su chiah lâi kiat-sok. A. D. 1918 nı̂, Phêⁿ-ô͘ Tang-kiat ê hiaⁿ-tı̄ Lı̂m Chong lâi tùi Sòng Bo̍k-su chhéng phài ha̍k-seng khı̀ hā-kı̂ thoân-tō. Í-keng koat-tēng phài Iûⁿ Chiau-gı̄ kap Iûⁿ Sū-ióng beh khı̀ Tang-kiat. Lı̂m Chong hiaⁿ tı̄ 6 goe̍h boé lâi Tâi-lâm bé sam-liāu, ài tò-khı̀ thang khí chhù chò khiā-ke kap chū-hoē ê só͘-chāi. Chhâi-liāu pān hó, chiū lâi kā chit nn̄g ê ha̍k-seng kóng, lán chò-hoé tùi chia chē chûn kàu Tang-kiat khah lı̄-piān; m̄-bián hō͘ lín chē chûn kàu Má-keng chiah koh lâi Tang-kiat ê kan-khó͘. Goán thiaⁿ-liáu chin hoaⁿ-hí, m̄-kú tio̍h koh kúi-nā jı̍t ha̍k-hāu chiah hioh-joa̍h. Só͘-í chiū khı̀ kā Sòng Bo̍k-su kóng. Sòng Bo̍k-su thiaⁿ liáu chiū kóng, “Goá koat-toàn m̄ chún, in-ūi ha̍k-hāu iáu-boē hioh-khùn.” Hit-sı̂ goán sı̍t-chāi ū put-boán, in-ūi cheng-chha 4, 5 jı̍t nā-tiāⁿ Sòng Bo̍k-su m̄-chún goán khı̀. Āu-lâi tio̍h ke khai só͘-hùi, hō͘ goán chē chûn oan chin hn̄g ke loā-chē kan-khó͘. Chóng-sı̄ hāu-tiúⁿ m̄-chún tō sı̄ m̄-chún, bô hoat-tō͘ chí-ū sūn-ho̍k. 1918 nı̂ 6 goe̍h 30 jı̍t, Lı̂m Chong hiaⁿ in ê chûn tùi An-pêng chhut káng liáu-āu, chiū khí hong-thai. Hit chiah chûn kap chûn-lāi ê lâng put-ti khı̀-hiòng; í-goā ū sún-sit chin chē chûn-chiah. Āu-lâi tı̄ Hó͘-chéⁿ ū lâng khioh-tio̍h nn̄g ki sam, koh 3 ê sin-si, sı̄ kap Lı̂m Chong hiaⁿ siāng chûn ê lâng. Kàu 7 goe̍h chhe, goán tùi Ko-hiông chē hoé-chûn kàu Má-keng. Goán chē Hōng-thian-oân jı̍p káng ê sı̂, Iûⁿ Sè-chù Bo̍k-su kap kúi-nā ê hiaⁿ-tı̄ chiūⁿ chûn chhiⁿ-chin tı̍t-tı̍t chhoē. Iûⁿ Bo̍k-su khoàⁿ-tio̍h goán ê sı̂, tah sim-koaⁿ kóng, “Hó ka-chài, hó ka-chài! Goán chin hoân-ló, kiaⁿ-liáu lín chē Chong hiaⁿ ê chûn.” In-ūi Chong-hiaⁿ kap chûn hoān-hong, put-ti khı̀-hiòng! Hit tia̍p goán thiaⁿ liáu chiah chai tio̍h kám-siā Thiⁿ-pē, iā tio̍h kám-siā Sòng Bo̍k-su. Nā m̄-sı̄ Sòng Bo̍k-su kóng, “Goá koat-toàn m̄-chún,” chiū goán m̄-chai tùi tó-ūi khı̀ lah! (Iok-hān 13:7) (Tâi-oân Kàu-hoē Kong-pò tē 819 hō, 1957 nı̂ 3 ge̍h)