Siàu-liām Kè-óng ê sı̀n-tô͘

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Tân Khai-teng I sı̄ toà tı̄ Tāi-kah Téng-tiàm. Tùi soè-hàn kàu lāu chiū-sı̄ Hàn-bûn-ka ê tha̍k-chheh lâng; tùi siàu-liân kàu lāu chiū-sı̄ kà Chu-pâng. I kap Tân Kı̂-siông Tiúⁿ-ló sı̄ choè hó pêng-iú, 18 nı̂-chêng ū siū Tân Tiúⁿ-ló ín-chhoā lâi tit-tio̍h tō-lí. Tùi tit-tio̍h tō-lí liáu-āu chiū chhim-chhim gián-kiù Sèng-chheh, chiū put-chí jia̍t-sim tı̄ kàu-hoē. I nā bô tú-tio̍h hui-siông ê chó͘-tòng hán-tit bô hù lé-pài, ta̍k lé-pài kap i chı̍t ê chek-peh sió-tı̄ Bān-sūn-peh lóng tāi-seng kàu. I iā ū tam-tng tiúⁿ-ló chı̍t-jı̄m, khó-sioh i ê kiáⁿ lóng boē tit-tio̍h tō-lí. I ê choè lâng chin láu-sı̍t kó͘-ı̀, bat i ê lâng lóng o-ló i. Put-hēng tı̄ 9 ge̍h 14 jı̍t hut-jiân khí ló-ek-huih ê pı̄ⁿ, kàu 16 jı̍t chiū kè-óng, hióng-siū 73 hè, 18 jı̍t chhut-chòng. Tú-tn̄g Tân Khêng-iâu Bo̍k-su tńg-lâi, soà chham-ka chòng-sek, hoē-lāi hoē-goā put-chí choē lâng kā i sàng-chòng. Tân--sı̄ Sok I pún toà tı̄ Tāi-kah Siā-bé, 17 nı̂ chêng ū tit-tio̍h tō-lí, chiū chin jia̍t-sim tı̀-ı̀ chhoā i saⁿ ê kiáⁿ lâi lé-pài, ka-kı̄ tı̀-ı̀ o̍h Pe̍h-oē-jı̄ kàu oē tha̍k Sèng-chheh. 1.Tı̀-ı̀ siú lé-pài. I nā bô tú-tio̍h phoà-pı̄ⁿ, hán-tit bô lâi lé-pài. 2.Khek-kí. Toê-iân ê sū chin bêng-pe̍k, ta̍k pái chin chàn-sêng, koh gâu pang-chān kan-khó͘ lâng. Tāi-kah Kàu-hoē ū teh iúⁿ-chhı̄ nn̄g ê ko͘-koáⁿ ê lāu-lâng, ū chı̍t-ê A-hūi-peh, siat-sú nā ēng bô kàu, i chiū lēng-goā ēng chı̂ⁿ ēng bí lâi kiong-kip i. 3.Jia̍t-sim pò͘-tō. Nā ū ko͘-niû á-sı̄ sím-mı̍h sian-siⁿ beh pò͘-tō i chiū chhoā-lō͘; nā bô, i iā ka-kı̄ siông-siông kiâⁿ chin hn̄g ê lō͘; kóng tō-lí hō͘ lâng thiaⁿ. 4.Gâu khoán-thāi Thoân tō-lí ê lâng. Le̍k-jı̄m ê Thoân-kàu-su lóng ū siū i ê hó khoán-thāi, tùi hoē-iú iā chin chhin-chhiat. Put-hēng jiám-tio̍h hı̀-pı̄ⁿ keng-kè nı̂-goā, kiáⁿ sim-pū put-chí gâu hōng-sêng i, kàu 1 ge̍h 26 jı̍t chiū siū Chú kéng-tiàu an-jiân kè-óng tò-khı̀ Pē tau, hióng-siū 59 hè. Thiaⁿ-tio̍h ê lâng bô m̄ siong-sim, sui-jiân toà tı̄ Khoe-toé lō͘ hn̄g pháiⁿ-kiâⁿ, iáu-kú chin-choē hiaⁿ-tı̄ chí-bē khı̀ kā i sàng-chòng. Chan Chheng-châi I sı̄ Chan Un Tiúⁿ-ló ê tē-saⁿ kiáⁿ. I ê pē ū choè Thoân-tō, Tiúⁿ-ló 40 nı̂ chó-iū, kàu 70 goā hè chiah hioh kang kò͘-nó͘. Tı̄ Hoat-lân-se hoán ê sı̂, ū hō͘ pháiⁿ-lâng lia̍h-khı̀ koaⁿ-hú beh thâi, āu-lâi koh tit-tio̍h tháu-pàng. In ê pún-ku-toē toà tı̄ Chúi-tńg-kha, Pó-tiúⁿ-khiⁿ chng. Chheng-châi soè-hàn ê sı̂ khah siông kap i ê lāu-bú toà tı̄ Chúi-tńg-kha. Kàu 17 hè chiū khı̀ jı̍p Sı̂n Ha̍k-hāu oá nn̄g nı̂ kú, chiū khı̀ Koe-lâng tiàm thih-tō-pō͘, bô joā-kú chiū seng choè chhia-tiúⁿ. In-ūi toà put-chí kú kip-hōng koân, kàu kū-nı̂ chiū hō͘ Thih-tō-pō͘ chhâi khí-lâi. Chóng-sı̄ Thih-tō-pō͘ put-chí siàu-liām i ê kong-lô, ū oá ¥1000 siúⁿ i, koh siúⁿ i chı̍t ê hun-chiong hō͘ i chē chhia 10 nı̂ kú bô liāu. Koh tı̄ Thâu-siâⁿ chhia-thâu chhòng chı̍t keng tiàm-á hō͘ i boē. Hé-chhia koh chı̍t ki ūn-sàng-pâi hō͘ i tı̄ Goā-ò thang choè, thang kóng chin hó thāi-gū. I tùi kàu-hoē chin jia̍t-sim, tı̄ 10 goā nı̂ chêng tùi Chúi-tńg-kha niá ı̂-ku-chiò sio̍k Koe-lâng. I tùi kàu-hoē ta̍k-hāng chin chhut-la̍t, hoān ū lı̄-ek kàu-hoē ê lóng hoaⁿ-hí choè. Kàu-hoē ê nı̂-iân i ta̍k nı̂ chı̀n-pō͘, kàu kin-nı̂ i ū toê 100 kho͘ thang kóng chin chhut-la̍t. I ū tam-tng Chip-sū nn̄g pái, tāi-seng chı̍t pái moá-jı̄m, in-ūi kiâⁿ chhia chin bô êng, chiū hioh-khùn. Kúi nı̂ chêng hoē-iú koh kéng i, chiū tam-tng chı̄n só͘ oē lâi choè, koh kó͘-bú chhiáⁿ Bo̍k-su. I chin gâu chun-kèng thoân tō-lí ê lâng, le̍k-jı̄m ê thoân-kàu-su i chin gâu thé-thiap, bô-lūn Soan-kàu-su kap pún-toē Thoân-kàu-su i chin chun-kèng, i nā ū sím-mı̍h thang tàu pang-chān i hoaⁿ-hí choè. Chiah-ê Soan-kàu-su nā chhut-jı̍p ū sím-mı̍h hêng-lí i hoaⁿ-hí tàu pang-chān, tı̄ chhia-nı̍h nā ū khoàⁿ-tio̍h thoân-tō-lí ê lâng i chin hó khoán-thāi i, in-ūi i chai thoân-tō-lí ê lâng sı̄ Siōng-tè ê lô͘-po̍k, sı̄ kàu-hoē ê sian-siⁿ. Goá téng-jı̍t ū tú-tio̍h chı̍t ê thoân-tō-lí ê lâng kóng, i pêng-sò͘ kap i bô sím-mı̍h se̍k-sāi, ū chı̍t pái tı̄ kip-hêng-chhia khoàⁿ-kı̀ⁿ, sûi-sı̂ chhiáⁿ i kàu chia̍h-tn̂g pı̄-pān mı̍h lâi khoán-thāi i. Án-ni thang chai i ê choè lâng. Koh i it-seng ke̍k láu-sı̍t, jia̍t-sim siú-tō. Put-hēng tı̄ bô joā-kú chêng ū hoān-tio̍h sim-chōng-pı̄ⁿ, ū jı̍p Má-kai pı̄ⁿ-ı̄ⁿ, bô khah hó, ná siong-tiōng, āu-lâi chiū thè-ı̄ⁿ tò-tńg, chiū chhiáⁿ kúi-nā ê i-seng, iû-goân bô hāu. Āu-lâi ū chhiáⁿ Tek-sim Liû-khiû I-seng, pı̄ⁿ-sè ū khah hó. Goá tı̄ 2 goe̍h 26 hō, ū kap Tāi-kah Tı̄ⁿ Tiúⁿ-ló khı̀ thàm i, i chin hoaⁿ-hí, kóng bô phah-sǹg thang koh saⁿ-kı̀ⁿ, iā put-chí an-sim ê khoán. Kàu 3 ge̍h 4 jı̍t siu tio̍h phoe kóng i tı̄ 3 jı̍t í-keng hō͘ Chú kéng-tiàu lı̄-khui sè-kan, hióng-siū 44 hoè. Hāiⁿ ah! Sı̍t-chāi thang siong-sim ah! Kàu-hoē sit-lo̍h chı̍t ê toā tòng-liông, i ê bó͘-kiáⁿ sit-lo̍h chı̍t ê thâu-chàng, bat i ê lâng thiaⁿ-kı̀ⁿ bô-m̄ siong-sim lâu ba̍k-sái. I ū chı̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ Chan--sı̄ Gio̍k-lân, ū tı̄ Tām-súi Ko-lú chut-gia̍p. Hiān-sı̂ liû-ha̍k tı̄ Tang-kiaⁿ Khí-kho I-ha̍k; koh ū chı̍t ê kiáⁿ kap chı̍t ê sim-pū kap i ê Chip-sū-niû. Taⁿ ū tiāⁿ-tio̍h tı̄ 4 ge̍h 2 jı̍t téng-po͘ 9 tiám, beh tı̄ Koe-lâng Chan-á-liâu ka-kı̄ ê chhù choè Kò-pia̍t-sek. Kàu-sı̂ tek-khak ū chin-choē saⁿ bat ê pêng-iú kap hoē-iú kā i sàng-chòng. Goá siá kúi-jı̄ ài hō͘ tāi-ke saⁿ siàu-liām, chhiáⁿ thoè i ê ke-lāi toā-soè kı̂-tó. (Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 493 koàn, 1926 nı̂ 4 ge̍h)