Siám-pı̄ hiâm-gı̂

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Kun-chú siông-siông kín-sı̄n, bô tiàm tı̄ hiâm-gı̂ ê tiong-kan, tı̄ koe-á-hn̂g bô pa̍k ê-toà, tı̄ lí-á-hn̂g bô chéng-lí bō-á. Kiâⁿ tı̄ koe-á-hn̂g àⁿ-io pa̍k lí ê ê-toà, chāi tı̄ lí sı̍t-chāi sı̄ choè chı̍t-hāng ke̍k-kı̂ pêng-siông ê sū, chóng-sı̄ lí bē-thang kı̂-koài pa̍t-lâng kóng lí sı̄ beh thau bán koe-á. Kiâⁿ tı̄ lí-á-chhiū ê ē-bı̄n gia̍h-chhiú chéng-lí thâu-khak téng ê bō-á, chāi tı̄ lí kó-jiân sim-koaⁿ chin pêng-an, chóng-sı̄ lí bē-thang chek-pı̄ hn̂g-chú giâu-gı̂ lí sı̄ beh thau bán lí-á. Ū chē-chē sū pún sı̄ lí thang choè--ê, nā-sı̄ lí m̄-thang bô khó-lū kàu pa̍t-lâng ê hiâm-gı̂. Ki-tok-tô͘ siū lâng húi-pòng, thí-chhiò pún sı̄ bē-thang pı̄-bián ê sū, chóng-sı̄ siat-sú nā in-ūi lí ê só͘ choè bô beh sió-sim lâi hō͘ lâng hiâm-gı̂, tı̀-kàu hō͘ loán-jio̍k ê lâng poa̍h-tó, hō͘ tùi-te̍k tit-tio̍h húi-pòng Siōng-tè ê oē-pı̀ⁿ, lí chiū bē-thang bô hū-chek. Sè-chiūⁿ ê choē-ok tē-it chē, sı̄ tùi châi, sek nn̄g-hāng sū lâi ín-khí ê. Chē-chē lâng iā tē-it iông-ı̄ⁿ tı̄ chit nn̄g-hāng sū lâi chù-ı̀ pa̍t-lâng, hiâm-gı̂ pa̍t-lâng, só͘-í lí iā tio̍h tı̄ chit nn̄g-hāng sū te̍k-pia̍t chù-ı̀ kín-sı̄n. Chı̍t hong-bı̄n tio̍h kín-sı̄n ka-kı̄, bián-tit ka-kı̄ in-ūi so͘-hut tı̀-kàu hām-lo̍h tı̄ choē tiong, chı̍t hong-bı̄n iā tio̍h ūi-tio̍h pa̍t-lâng kín-sı̄n, bián-tit pa̍t-lâng in-ūi giâu-gı̂ lí, tı̀-kàu hoat-seng chē-chē khoán ê sū-toan. Pa̍t-lâng ê chı̂ⁿ á-sı̄ kong-chiòng ê chı̂ⁿ-châi, tek-khak tio̍h chheng-chheng chhó-chhó chhian-bān m̄-thang hô͘-hô͘ hàm-hàm, in-ūi nā án-ni, tē-it oē iông-ı̄ⁿ ín-khí pa̍t-lâng ê hiâm-gı̂, koh tı̄ siū lâng hiâm-gı̂ ê sı̂ ka-kı̄ iā bô hoat-tō͘ thang soé-chheng piān-bêng. Keng-chhiú kong ê chı̂ⁿ-hāng, tē-it hó tio̍h kap kúi ê lâng saⁿ-kap hū-chek tiám-siàu chheng-tiòng, hō͘ pa̍t-lâng bô ū hiâm-gı̂ ê phāng. M̄-thang ka-kı̄ chı̍t ê kàu pa̍t-lâng á-sı̄ kong-chiòng chûn-thok châi-bu̍t ê só͘-chāi, siat-sú lí kap pa̍t-lâng saⁿ-kap tı̄ hia, pa̍t-lâng nā in-ūi ū tāi-chı̀ lóng beh lı̄-khui hia, lí tek-khak tio̍h kap in saⁿ-kap lı̄-khui, tek-khak m̄-thang ka-kı̄ chı̍t ê lâu tı̄ hia, á-sı̄ pa̍t-lâng lı̄-khui liáu-āu, lí chiah bān-bān lı̄-khui, che sı̄ tē-it iông-ı̄ⁿ jiá-khí pa̍t-lâng hiâm-gı̂ sū. Nā-sı̄ lí siū phài khı̀ chhâ-pān sím-mı̍h sū, á-sı̄ sím-mı̍h lâng, chhian-bān m̄-thang siu kap chit ê sū ū koan-hē ê lâng, só͘ chēng-sàng ê kim-chı̂ⁿ lé-mı̍h, iā m̄-thang hù in ê iân-sia̍h, in-ūi án-ni oē chin iông-ı̄ⁿ hō͘ pa̍t-lâng hiâm-gı̂ lí, kóng lí sı̄ siū in ê pò͘-lō͘. Thè kong-ka á-sı̄ pa̍t-lâng keng-chhiú chı̂ⁿ khı̀ bé bu̍t-phín, tio̍h chiong kim-chı̂ⁿ, siu-kı̀, bu̍t-phín, hoat-phiò chheng-chhó kau hō͘ úi-thok lí ê lâng. Bô-lūn kàu sím-mı̍h só͘-chāi, m̄-thang bô thong-ti chú-lâng chiū jı̍p-khı̀ i ê chhù-lāi, bô-lūn tı̄ sím-mı̍h só͘-chāi, chhian-bān m̄-thang sûi-piān khui pa̍t-lâng ê siuⁿ, chı̂ⁿ-tē ...... kap í-goā ê mı̍h-kiāⁿ, pa̍t-lâng soè-siaⁿ kóng oē, lí m̄-thang oá-kūn in ê sin-piⁿ. Pa̍t-lâng siá-phoe kı̀-siàu, lí m̄-thang khiā tı̄ in ê kha-chiah-āu. Che lóng sı̄ jiá-khí lâng hiâm-gı̂ ê sū. Chı̍t ê ta-po͘ lâng m̄-thang kap chı̍t ê hū-jı̂n-lâng tan-to̍k kàu pa̍t-lâng bô iông-ı̄ⁿ kàu phian-phiah ê só͘-chāi, á-sı̄ o͘-àm ê só͘-chāi, siat-sú tek-khak tio̍h khı̀ hia, chiū tio̍h chio nn̄g-saⁿ ê lâng saⁿ-kap khı̀. Lâm-lú óng-lâi kau-chè, giân-gú tio̍h kín-sı̄n, kú-chí tio̍h toan-chèng, thāi-tō͘ tio̍h tāi-hong, tek-khak m̄-thang kín-kín koeh-koeh, hō͘ lâng hiâm-gı̂. (Oa̍h-miā ê Bí-niû tē 66 kı̂, 1959 nı̂ 11 ge̍h)