Sió-toān Tiō Chiok-siông

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Tiō Chiok-siông Sian-siⁿ sı̄ Tâi-lâm chhı̄ ê lâng. I chhut-sı̀ tı̄ Chú-āu 1847 nı̂. Chū sè-hàn ū tha̍k chheh, i ê sı̄-toā lâng sı̄ chò seng-lí. Sian-siⁿ hiaⁿ-tı̄ nn̄g lâng, tı̄ 20 hoè ê sı̂ lāu-bú koè-sin. Tùi hit-tia̍p liáu-āu sim khah ài hòng-sù, sı̀-kè iû-siúⁿ. Tı̄ 22 hoè ê sı̂ chiah tit-tio̍h tō-lí, sı̄ tùi i ê chhù-piⁿ ū chı̍t ê pài Siōng-tè ê lâng, miâ kiò Kim seng hiaⁿ chio i khı̀ lé-pài. Hit-tia̍p pài-tn̂g tı̄ Têng-á-kha ke, tú-tú tı̄ in ê tiàm-āu. Hit-sı̂ Sian-siⁿ hoaⁿ-hí kap i siông-siông khı̀ lé-pài, Chú ū khui i ê sim, tō-lí chiām-chiām bêng-pe̍k; chóng-sı̄ i ê hiaⁿ bô ài i khı̀, siông-siông ki-chhı̀ phí-po̍k i, iā oàn-hı̄n Kim-seng-hiaⁿ, kóng nā bô i chio, i chiū bô khı̀ jı̍p kàu. Sian-siⁿ lóng bô lia̍h-chò iàu-kín, kam-goān thun-lún siū-jio̍k. Kàu 25 hoè chiū niá sé-lí jı̍p kàu, 26 hoè lāu-pē sí. Hit-tia̍p í-keng ū chò chı̍t ê chhin-chiâⁿ, chiū soà kā sūn-hàu chhoā lâi sàng-chòng. Hiān-chāi Sian-siⁿ-niû iáu tı̄-teh. 
 Sian-siⁿ 27 hoè tı̄ Hú-siâⁿ ū tng chip-sū, 28 hoè ū siū Kong-hoē phài kap Pà-hiaⁿ chhut-mn̂g sı̀-kè bē Sèng-chheh, āu-lâi in-ūi kàu-hoē khiàm-kang, chiū phài i toà Ka-gı̄ chò Thoân-tō Sian-siⁿ, chiū saⁿ-soà toà A-kâu, Kı̂-āu, Hōng-soaⁿ, Kong-á-nâ, Sió Liû-kiû, Tek-á-kha, Tang-káng, Phêⁿ-ô͘, Tiàm-á-kháu, Giâm-chêng, Koan-á-niá, Thô͘-khò͘. Iā bat tàu kà Toā-o̍h. Jı̍t-pún léng Tâi hit-sı̂ i tı̄ Koan-á-niá. 
 Hit-chūn Moâ-tāu ê sè-sio̍k lâng gō͘-kái kóng lán jı̍p-kàu ê lâng khı̀ thong-hoan. Só͘-í hit só͘-chāi sı̀n Chú ê lâng hō͘ in thâi-sí 19 lâng. Sian-siⁿ chı̍t ê toā hāu-siⁿ 22 hoè iā sí tı̄ hit tiong-kan. Sian-siⁿ kap Sian-siⁿ-niû tú-tio̍h chit hō toā hoân-ló ê sū, bē bián-tit ū chin toā khó͘-sim, chóng-sı̄ lóng bô siūⁿ beh pò-oan. I kam-goān chiong chit chân tāi-chı̀ kau-hù Siōng-chú chú-ı̀. I iû-goân tiàm tı̄ kàu-hoē chò Chú ê kang. Kàu 50 hoè chiah tùi Thoân-tō-kio̍k pín thêng. Sui-jiân hioh-kang, iáu-kú ū ki-hoē iû-goân pò͘-tō, kap lâng tâm-lūn tō-lí. Ū-sı̂ Lé-pài-jı̍t iā hoaⁿ-hí chú-lí lé-pài. Kàu kin-nı̂ í-keng 71 hoè, lâng sui-jiân lāu, iáu-kú ē sı̀-kè kiâⁿ, iā iáu ē tām-po̍h tàu siat-hoat ke-lāi sió-khoá sū. 
 Put-hēng tı̄ chit ê sin-le̍k 5 goe̍h chhe 3 mı̂, tı̄ Tâi-lâm Tang-mn̂g lé-pài-tn̂g, i ê tē 4 kiáⁿ Thian-chû só͘ toà ê siok-sià, hō͘ Chú tiàu i tò-khı̀ tı̄ lán Pē ê chhù. Kàu tē 10 hō ē-po͘ chhut-chòng. Pa Bo̍k-su chú-lí lé-pài, ū lio̍h-á kóng-khí i ê lí-le̍k lâi saⁿ khoàn-bián; iā ū kúi-nā ūi sian-siⁿ khí-lâi, sū-khí i ê hêng-chek hō͘ lâng siàu-liām. Chiông-tiong N̂g Sū-bēng Sian-siⁿ iā khí-lâi kan-chèng kóng i ê lāu-pē, N̂g Chı̀-sêng(Bo̍k-su), thâu chı̍t pái thiaⁿ tō-lí siū kám-kek, sı̄ in-ūi thiaⁿ-kı̀ⁿ Tiō Chiok-siông Sian-siⁿ só͘ kóng-ê. Án-ni i ê kang-tiâⁿ put-chí ū kong-hāu.
 Hit-jı̍t lâi sàng-chòng lóng-kiōng ū 300 liân lâng. Taⁿ goá siá chit kúi kù, sı̄ siàu-liām sian-siⁿ ê hó bô͘-iūⁿ. 
 1.Sian-siⁿ tùi 22 hoè siū tō-lí kàu 71 hoè, kè-kiōng 50 nı̂ kú, i lóng bô làng chām lâi pàng-sak tō-lí, bô lı̄-khui Chú, tı̍t-tı̍t toè Chú kàu tiàu i ê jı̍t. Kin-ná-jı̍t Sian-siⁿ bô khoàⁿ āu-bı̄n, tı̍t-tı̍t hiòng-chiân pháu-cháu, cháu kàu chhah-pio hit-nı̍h. Taⁿ tit-tio̍h Siōng-tè in-ūi Ki-tok Iâ-so͘ téng-bı̄n tiàu i ê siúⁿ-sù. 
 2. Sian-siⁿ m̄-nā pún-sin hoaⁿ-hí siū Chú ê tō-lí nā-tiāⁿ, iā gâu ín-chhoā i ê chhin-lâng, kap i ê choân-ke toā-sè, hāu-siⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ, sim-pū, sun-á, kin-ná-jı̍t lóng sio̍k tı̄ Sèng-hoē, chò kàu-hoē lāi ê lâng. Lán kin-ná-jı̍t lâng-lâng nā lóng ē chhin-chhiūⁿ i án-ni, chiū bián kiaⁿ kàu-hoē bô ki-té, iā bián kiaⁿ kàu-hoē bē heng-ōng.
 (1) sian-siⁿ sui-jiân bô taⁿ thoân-tō ê chek-jı̄n, i iáu-kú m̄-káⁿ lia̍h thoân-tō-lí ê kang chò kap i bô kan-siap, só͘-í siông-siông iā ài pang-chān thoân-tō ê kang. Ū-sı̂ iā bat saⁿ-kap chhut-mn̂g pò͘-tō, sui-jiân nı̂-lāu, iā iáu ū chı̄n-tiong ióng-kám ê sim. Ǹg-bāng lán ta̍k-ke ē o̍h i chit-téng-hō ê só͘-kiâⁿ. Iā goān Siōng-tè si-in tı̄ i ka-cho̍k tiong ê lâng, hō͘ in koh ē toè in sı̄-toā-lâng ê kha-pō͘ lâi kiâⁿ, toè Chú tùi khí-thâu kàu lō͘-boé, che sı̄ sim só͘ goān.

(Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 399 koàn, 1918 nı̂ 6 ge̍h)