Siōng-tè Só͘ Beh Ēng Ê Lâng 02
Tē 2 Chiuⁿ Hun-pia̍t Choè Sèng Ê Seng-oa̍h Goá khoàⁿ kin-á-jı̍t sı̄ pí sím-mı̍h sı̂-tāi koh-khah su-iàu kóng-khí hun-pia̍t choè sèng ê sı̂-tāi. Sè-kan kàu-hoē hoà, Kàu-hoē sè-sio̍k hoà, chit nn̄g ê tiong-kan ê kài-hān, chá chiū í-keng bô khı̀, sı̍t-chāi chin oh-tit hun-pia̍t. Chá-chêng bat chin ho̍k-heng koh sio̍k-lêng ê kàu-hoē, kin-á-jı̍t hut-jiân-kan chiâⁿ-choè siā-kau ê tiong-sim. Chit khoán ê só͘-chāi, Siōng-tè chāi chá chiū chiong Í-ka-phok------Êng-kng lı̄-khui, chiah-ê jı̄ siá tı̄ hit téng-bı̄n. Ū lâng teh siūⁿ, lán tio̍h kap sè-kan chham-chhap kap in sio-siāng, chiah oē thoân Hok-im hō͘ in, chín-kiù in ê lêng-hûn. Chóng-sı̄ chı̍t ê lâng poa̍h-lo̍h tı̄ chhim ê chíⁿ lāi, beh kiù i, choa̍t-tùi m̄-sı̄ ka-kı̄ thiàu lo̍h-khı̀, hoán-tńg tio̍h tùi téng-bı̄n tūi chı̍t-tiâu soh, chiong i giú khí-lâi chiah tio̍h. Oē thoân Hok-im, chín-kiù lêng-hûn ê lâng , it-tēng sı̄ kap Siōng-tè tâng-kiâⁿ, ū koân ê lêng-sèng, chiah oē chiong pa̍t-lâng tùi kē ê só͘-chāi giú khí-lâi. Beh tit-tio̍h lâng , chí-ū chı̍t ê hong-hoat, chiū-sı̄ hō͘ lâng khoàⁿ-chhut lán ê seng-oa̍h kap in ū koh-iūⁿ, lán ū in só͘ bô ê. Lán beh tit-tio̍h lâng ê sim, tek-khak tio̍h tāi-seng tit-tio̍h Siōng-tè ê sim. A-pek-la̍h-hán nā kap Lô-tek saⁿ-kap toà tı̄ So͘-to-má, i ê kám-hoà la̍t chiū chin sió. Chiū-sı̄ in-ūi i kap Lô-tek pun-khui, tı̄ sı̀n-gióng kap Siōng-tè saⁿ-kap toà tı̄ lêng-sèng koân ê só͘-chāi, tùi i ê kı̂-tó Lô-tek chiah tit-tio̍h chín-kiù. Só͘-í lán tio̍h ū hun-pia̍t choè sèng ê seng-oa̍h, lı̄-khui it-chhè ê tı̂ⁿ-poàⁿ, kap Siōng-tè saⁿ-kap toà. Sè-kan lâng teh kı̂-thāi Ki-tok-tô͘ tio̍h kap chèng lâng bô kāng, sèng-tô͘ eng-kai tio̍h ū sèng-tô͘ ê thé-thóng. Siat-sú sè-kan sı̍t-chāi éng-hióng lán ê seng-oa̍h kap i kāng-khoán ê sı̂, in chiū thí-chhùi koh hong-chhı̀ lán, iā boē chun-kèng lán choè Ki-tok-tô͘ ê tē-ūi. Án-ni lán chiū kap pa̍t-lâng lóng bô koh-iūⁿ. Siat-sú bô chı̍t-tiâu kài-hān, pa̍t-lâng thái-thó oē chai, lán sio̍k tı̄ tó chı̍t pêng? Siat-sú lán ê chhēng-chhah, kiâⁿ-ta̍h lóng kap sè-kan lâng saⁿ-kāng, pa̍t-lâng thái-thó oē chai lán sı̄ Ki-tok-tô͘ á m̄-sı̄? Só͘-í Ki-tok-tô͘ tek-khak tio̍h ū hun-pia̍t choè sèng ê seng-oa̍h. Chit-ê hun-pia̍t tek-khak tio̍h chiàu Siōng-tè ê phiau-chún. A-pek-la̍h-hán tio̍h lı̄-khui pún-toē, pún-cho̍k, lāu-pē ê ke, kap in oân-choân hun-khui, kàu i só͘ m̄-bat ê só͘-chāi khı̀. Mô͘-se m̄ sêng-jı̄n choè Hoat-ló cha-bó͘-kiáⁿ ê kiáⁿ; khah ài kap Siōng-tè ê peh-sı̀ⁿ saⁿ-kap siū khó͘-lān, m̄ ài chiām-sı̂ hióng-siū choē-ok ê khoài-lo̍k; lia̍h choè ū hūn tı̄ Ki-tok ê lêng-jio̍k, pí Ai-kı̍p ê châi-pó khah kùi-khı̀. Í-sek-lia̍t lâng iā-sı̄ án-ni, Siōng-tè kéng in choè tāi-piáu Siōng-tè ê bı̂n-cho̍k, só͘-í in tio̍h tùi sı̀-piⁿ ê goā-pang oân-choân hun-pia̍t chhut-lâi. Í-su-lah 9 chiuⁿ, 10 chiuⁿ kap Nı̂-hi-bí 13 chiuⁿ ū kà-sı̄ lán, siū kéng-soán ê bı̂n-cho̍k, phò-hoāi hun-pia̍t choè sèng ê kài-hān, kap goā-pang lâng thong-hun, Siōng-tè chiū bô lı̂n-bín khoan-iông in; in tio̍h lı̄-khui goā-pang ê lú-chú, koh chı̍t pái giâm-keh chè-tēng hun-pia̍t ê kài-hān. Siōng-tè kin-á-jı̍t iáu-kú teh iau-kiû lán tio̍h hun-pia̍t choè sèng. “Lín tio̍h tùi in tiong-kan chhut-lâi, ka-kı̄ hun-pia̍t,” “Bo̍h-tit kap m̄ sı̀n ê lâng choè phoāⁿ, sı̀n kap m̄ sı̀n ū sím-mı̍h kan-sia̍p?” Lán tio̍h pàng-sak sè-kan, éng-oán kap i hun-pia̍t. Chhiáⁿ oē kı̀-tit, lán chiàu Siōng-tè ê Oē, chiū-sı̄ “choè lâng -kheh, choè chhut-goā” sı̄ “kià-ku--ê,” sı̄ “tiàm tı̄ ı̄ⁿ-pang ê thian-kok peh-sı̀ⁿ,” chit sè-kan m̄-sı̄ lán ê kò͘-hiong. Sè-kan tùi Siōng-tè ê kiáⁿ-jı̂ ê thài-tō͘ chiū-sı̄ oan-siû kap oàn-hūn. “Lín nā sio̍k sè-kan, sè-kan chiū thiàⁿ i ka-kı̄ ê; to̍k-to̍k in-ūi lín m̄ sı̄ sio̍k sè-kan, chiū-sı̄ Goá kéng lín chhut sè-kan, só͘-í sè-kan oàn-hūn lín” (Iok-hān 15:19). Siat-sú lí bô sio̍k sè-kan, tı̄ sè-kan chí-ū choè lú-kheh, sè-kan it-tēng oàn-hūn lí. Hun-pia̍t choè sèng ê seng-oa̍h ê chèng-kù, chiū-sı̄ lán sim-lāi tùi sè-kan ê thài-tō͘, m̄ sı̄ goā-māu tùi sè-kan ê thài-tō͘. “Bo̍h-tit thiàⁿ chit sè-kan, í-kı̍p sè-kan ê mı̍h. lâng nā thiàⁿ chit sè-kan, chiū Pē ê thiàⁿ bô tiàm tı̄ i” (I Iok-hān 2:15). Só͘-í, būn-toê m̄ sı̄ sı̍t-chè siōng ū hūn tı̄ sio̍k-sè ê tāi-chı̀, sı̄ lán ê sim-lāi ū teh siūⁿ beh ài á-sı̄ goān-ı̀ ū hūn tı̄ sio̍k-sè ê tāi-chı̀ á-bô? Nā ū, lán ê sim chiū bô hun-pia̍t choè sèng. “Lín chiah ê im-hū ah, kiám m̄ chai kap sè-kan choè pêng-iú sı̄ kap Siōng-tè choè tùi-te̍k mah? Só͘-í kı̀ⁿ-nā ài choè sè-kan ê pêng-iú ê, chiū-sı̄ choè Siōng-tè ê tùi-te̍k.” (Ngá-kok 4:4). Che sı̄ teh lūn sio̍k-sè ê Ki-tok-tô͘. Thiàⁿ sè-kan ê bô thiàⁿ Siōng-tè . Thiàⁿ Siōng-tè á-sı̄ thiàⁿ sè-kan, m̄ sı̄ tùi lán ê hêng-ûi lâi phoàⁿ-toàn, sı̄ tùi lán ê sim-su ı̀-liām; lán choè kah-ı̀ ê sı̄ sím-mı̍h, lâi koat-tēng. Chit ê hun-pia̍t choè sèng sı̄ tùi í-hā 3 tiám lâi hun-pia̍t ê: 1. Sè-kan Ê Iàn-lo̍k “Tùi sı̀n, Mô͘-se í-keng tióng-sêng, m̄ sêng-jı̄n choè Hoat-ló cha-bó͘-kiáⁿ ê kiáⁿ; khah ài kap Siōng-tè ê peh-sı̀ⁿ saⁿ-kap siū khó͘-lān, m̄ ài chiām-sı̂ hióng-siū choē-ok ê khoài-lo̍k; lia̍h-choè ū hūn Ki-tok ê lêng-jio̍k, pí Ai-kı̍p ê châi-pó khah kùi-khı̀.” (Hi-pek-lâi 11:24~26). Che chiū-sı̄ Mô͘-se pàng-sak choē-ok ê khoài-lo̍k í-āu só͘ soán-te̍k ê lō͘. Thiàu-bú, khoàⁿ-hı̀, poa̍h-kiáu, che lóng m̄-sı̄ sio̍k tı̄ Siōng-tè , sı̄ sio̍k tı̄ sè-kan. Sio̍k-lêng ê léng-tō-chiá, sèng-tô͘ choa̍t-tùi boē kài-siāu chiah-ê; chí-ū hiah-ê sio̍k-sè ê lâng chiah ài. Chı̍t hong-bı̄n ài beh hióng-siū choē-ok ê khoài-lo̍k, chı̍t hong-bı̄n siūⁿ beh kı̂-tó choè kan-chèng, che sı̄ put khó-lêng ê; ài tı̄ choē-ok tiong tui-kiû khoài-lo̍k ê lâng , i boē chham-ka kı̂-tó-hoē, koh-khah bô-ài tı̄ chū-hoē chhut-siaⁿ kı̂-tó, tùi kàu-hoē sio̍k-lêng ê kang-chok, chū-jiân iā lóng bô chhù-bı̄. Goá chhim-sı̀n chin-chiàⁿ ê Ki-tok-tô͘ it-tēng goān-ı̀ chun-thàn Siōng-tè chiah-ê hoan-hù, chiū-sı̄ “Bo̍h-tit kap m̄ sı̀n ê lâng choè phoāⁿ,” “Lín tio̍h tùi in tiong-kan chhut-lâi, ka-kı̄ hun-pia̍t.” 2. Kap Sè-kan Liân-ha̍p (1) Sū-gia̍p siōng ê liân-ha̍p: Ki-tok-tô͘ nā kap m̄ sı̀n ê lâng á-sı̄ chià miâ sio̍k-sè ê Ki-tok-tô͘ tâu-chu êng-gia̍p, sı̄ chin gûi-hiám ê sū. I sui-jiân ū teh kı̂-tó, chóng-sı̄, tùi Siōng-tè ê Oē tit boē tio̍h sè-hok ê èng-ún, só͘-í chin-choē Ki-tok-tô͘ ê sū-gia̍p boē hoat-tián, koh sit-pāi. lâng nā bô thiaⁿ-thàn Sèng-keng ê kà-sı̄, chai-ē chiū tı̍t-tı̍t lâi, Siōng-tè thái-thó oē sù-hok I só͘ hiâm ê lâng ? (2) Thong-hun: Ū chin-choē bô hēng-hok ê hun-in, lóng-sı̄ ûi-poē Siōng-tè ê Oē kap m̄ sı̀n ê choè phoāⁿ kau-poê ê kiat-kó. “To̍k-to̍k tio̍h kè sio̍k Chú ê, chiah thang.” (I Ko-lı̂m-to 7:39). Che sı̄ Siōng-tè ê hoan-hù. Nā kè hō͘ bô sı̀n Chú ê lâng , kiat-kó it-tēng sit-bāng; ûi-poē Siōng-tè kà-sı̄ ê phoè-ha̍p, Siōng-tè thái-thó oē sù-hok tı̄ in ê ka-têng? Ū chin-choē lú-chú, ūi-tio̍h beh kái-koat chit ê būn-toê, chiū kái-tû hun-iok, chóng-sı̄ iā ū chin-choē lú-chú kò͘-chip ka-kı̄ ê kiàn-kái, ûi-poē Siōng-tè ê kà-sı̄, kiat-kó tú-tio̍h choē-choē kóng boē chhut ê thòng-khó͘. Chı̍t chióng lâng beh the-sı̂ kóng, kap m̄ sı̀n ê lâng kiat-hun ê bo̍k-tek, sı̄ beh ín-chhoā i lâi sı̀n Chú; chı̀-chió tı̄ kiat-hun liáu-āu iā oē pang-chān i, khó͘-khǹg i sı̀n Iâ-so͘. Kı̂-sı̍t chı̍t ê lú-chú nā bô tı̄ kiat-hun chêng ín-chhoā i ê bı̄-hun-hu lâi sı̀n Chú, siūⁿ beh tı̄ kiat-hun liáu-āu chiah ín-chhoā i, che sêng-kong ê ki-hoē sı̍t-chāi chin chió. Siōng-tè ê kang-lâng ah! Toàn-toàn m̄-thang ūi-tio̍h ka-kı̄ só͘ ài ê, lâi ûi-poē Siōng-tè ê kà-sı̄, tāi-seng kiám-chhái oē kám-kak chin khùn-lân, chóng-sı̄, lí tek-khak tio̍h chai-iáⁿ, Siōng-tè ūi-tio̍h lí ê it-seng ū koh-khah hó ê an-pâi; thiaⁿ-thàn I ê kà-sı̄ chiū an-choân, hut-lio̍k I ê Oē chiū gûi-hiám. 3. Sè-kan Ê Pêng-iú Sio̍k-sè ê pêng-iú tùi Ki-tok-tô͘ ê kı̂-tó it-tēng lóng bô chhù-bı̄; Siōng-tè ê kiáⁿ-jı̂ iā m̄ eng-kai tui-kiû sio̍k-sè ê gû-lo̍k. Beh thit-thô hé ê lâng kiám boē hō͘ hé sio tio̍h mah? Lí kiám-chhái beh kóng, Goá tio̍h pàng-sak in mah? Lí m̄-bián pàng-sak in, lí nā ı̄ sio̍k-lêng ê seng-oa̍h, in chiū chiām-chiām kám-kak tio̍h chhù-bı̄ bô saⁿ-kāng, chū-jiân in chiū lı̄-khui lí. Tio̍h kap Siōng-tè ê kiáⁿ-jı̂ choè pêng-iú------bô lūn chéng-cho̍k, bô hun sek-tı̄------lóng sı̄ tı̄ Chú lāi-bı̄n chiâⁿ-choè chı̍t-thé; kap in kau-poê, it-tēng pí kap bô sı̀n ê kut-jio̍k chı̀-chhin koh-khah chhin-bı̍t. Ka-têng ê lâng kiám-chhái boē liáu-kái lí; chóng-sı̄ tı̄ Ki-tok thiàⁿ ê lāi-bı̄n, ta̍k-lâng oē liáu-kái lí, oē tông-chêng lí; chit-khoán ê iú-chêng éng-oán boē toān-choa̍t, chiū-sı̄ kàu sí iā boē hō͘ chit ê iú-chêng hun-khui. Só͘-í tio̍h kap hiah-ê tı̄ kim-sè, iā tı̄ éng-seng oē thang kap lí saⁿ-kap kau-poê ê lâng choè pêng-iú. Beh ū hun-pia̍t choè sèng ê seng-oa̍h ê pı̀-koat, sı̄ chāi tı̄ sio̍k-lêng pı̍t-siâ kui-chèng ê khùi-la̍t. Ū chı̍t-ê chhut-miâ ê lú koa-chhiú, hoán-hoé āu bô kú, ū chı̍t-ê chheng-liân lâng phah tiān-oē beh iok i khı̀ khoàⁿ-hı̀, i lóng bô tiû-tû chiū hoê-tap kóng: Goá m̄ khı̀. In-ūi tı̄ chı̍t-ba̍k-nih kú ê tiong-kan, “Kū ê tāi-chı̀ í-keng kè-khı̀,” i lóng bô koh him-bō͘ sè-kan ê khoài-lo̍k, “Taⁿ lóng pı̀ⁿ-chiâⁿ sin ê.” Ki-tok tiàm tı̄ i ê sim, i chiū ū sin ê ı̀-ài, i hoaⁿ-hí chham-ka kı̂-tó-hoē, khiā tı̄ ke-lō͘ chhiùⁿ-koa choè kan-chèng, ài choè kò-jı̂n pò͘-tō, ài chham-ka kàu-hoē ta̍k-hāng chū-hoē. Tı̄ i ê sim-lāi bô koh ū kau-chiàn, bô gı̂-būn, iā bô khùn-lân. Ki-tok ê hong-sēng chhiong-moá i, sè-kan chiū thè-chhut. Goá tı̄ A-la̍h-su-ka tùi Ìn-tē-an lâng thoân-tō ê sı̂, goá chia̍h tēng ê piáⁿ lâi ı̂-chhı̂ goá ê seng-oa̍h. Bûn-bêng lâng kóng hit ê sı̄ káu teh chia̍h ê piáⁿ. Goá tio̍h chiong i hang sio chiah oē thang chia̍h, chóng-sı̄ hit sı̂-chūn goá iā kám-kak chin hó-chia̍h. Goá tńg-lâi pún-kok liáu-āu, ū gû-iû kap mı̄-pau thang chia̍h kàu chin pá, goá chiū bô koh siūⁿ beh chia̍h hiah-ê tēng ê piáⁿ, in-ūi goá í-keng tit-tio̍h pí hiah-ê koh-khah hó ê. Lán ū tùi Sèng Sı̂n têng-thâu-siⁿ ê keng-giām koh tit-tio̍h Chú tiàm tı̄ sim-lāi, lán chiū oân-choân boán-chiok, boē koh him-bō͘ sè-kan ê mı̍h, án-ni hun-pia̍t choè sèng chiū chin iông-ı̄ⁿ lah. Nā ū sio̍k-lêng pı̍t-siâ kui-chèng ê khùi-la̍t, beh kū-choa̍t ka-kı̄ só͘ bô su-iàu ê tāi-chı̀, chiū boē koh kám-kak khùn-lân lah.