Tâi-lâm Pı̄ⁿ-ı̄ⁿ Kò-pe̍h

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Chêng goe̍h jı̍t ū kóng lán Tâi-lâm ı̄-koán ê ha̍k-seng soah kang m̄ koh chò. Goán beh thàn chit ê ki-hoē siat sin ê hoat-tō͘. I-seng-koán sǹg m̄ sı̄ I-ha̍k-hāu. Lâng nā beh chò i-seng tio̍h keng-koè Chèng-hú ê I-ha̍k-hāu. Chóng-sı̄ lán ū hó ki-hoē thang kà khàn-hō͘-hū. Iā chit hō ê kang khah ha̍p tı̄ hū-jı̂n lâng, in ê khoán-sit sı̄ khah chû-sim, khah chim-chiok khàn-hō͘ pı̄ⁿ-lâng. Āu-lâi goán beh chiong Tâi-lâm khàn-hō͘-hū, chò khàn-hō͘ hoān-chiá, lâm lú lóng ū, chhin-chhiūⁿ Jı̍t-pún á-sı̄ Eng-kok sio-siāng ê hoat-tō͘. Ǹg-bāng chó͘-ke ê Soan-kàu-su ē phài chı̍t nn̄g ê khàn-hō͘-hū lâi tàu siat chı̍t keng khàn-hō͘ ha̍k-hāu. Hit-tia̍p beh seng kà khàn-hō͘-ha̍k, chhin-chhiūⁿ kı̀ só͘ pı̄-pān hit pún chheh “Lāi goā kho khàn-hō͘-ha̍k”. Chit pún sı̄ ēng pe̍h-oē-jı̄ lâi ı̀n; lāi-bı̄n m̄-nā kóng-khí khàn-hō͘-ha̍k, kái-phò-ha̍k, seng-lí-ha̍k, phó͘-thong ê i-ha̍k iā ū kı̀-teh. Tha̍k chha-put-to saⁿ nı̂ ē chut-gia̍p. Āu-lâi ke chı̍t nı̂ beh soà kà chō͘-sán-ha̍k. Phí-jı̂n teh pı̄-pān chı̍t pún chheh chō͘-sán-ha̍k. Beh ı̀n pe̍h-oē-jı̄. Iā beh ēng chin chē tô͘ piáu-bêng só͘ beh kóng ê sū. Ǹg-bāng āu-lâi lán ê chí-moē ē tit-tio̍h chin chē lı̄-ek; m̄-tān-nā lı̄-ek tı̄ ka-tı̄, iā lı̄-ek tı̄ chhù-piⁿ, lı̄-ek tı̄ kàu-hoē. Goán chit-tia̍p ài liâm-piⁿ koh chiap-la̍p la̍k ê lâng chò khàn-hō͘-hū. Ài sím-mı̍h téng-hō ê lâng ? Tio̍h ū ha̍k-būn. Nā keng-koè kong ha̍k-hāu, lú ha̍k-hāu khah hó; pe̍h-oē-jı̄ tio̍h ē hiáu tha̍k, koh ē hiáu siá. Tio̍h í-keng jı̍p kàu-hoē, á-sı̄ put-chí tı̀-ı̀ ài thiaⁿ tō-lí. Tio̍h un-jiû bô pı̂n-toāⁿ, gâu thiàⁿ-thàng phoà-pı̄ⁿ lâng. Sin-thé tio̍h ióng-kiāⁿ. Nı̂-hoè tùi 18 chı̀ 25 hoè. Nā chò khàn-hō͘-hū tio̍h o̍h saⁿ nı̂, tha̍k chheh, khó chheh, nā khó tio̍h beh chiong chut-gia̍p chèng-su hō͘ in. Chò khàn-hō͘-hū m̄ thang siūⁿ ài beh thàn chı̂ⁿ,chóng-sı̄ beh tı̄ chia kóng tı̄ i-koán lāi ê sı̂ in ê sin-kim sı̄ cháiⁿ-iūⁿ. Taⁿ-chiah jı̍p ê sı̂ thâu chı̍t nı̂ chı̍t goe̍h jı̍t nn̄g kho͘-poàⁿ, chia̍h i-koán; chit ê chı̂ⁿ beh hē in ê chhiú, chò cha̍p-sū ê lō͘-ēng. Tē jı̄ nı̂ chı̍t goe̍h jı̍t saⁿ kho͘, tē saⁿ nı̂ sı̀ kho͘, tē sı̀ nı̂ gō͘ kho͘. Khàn-hō͘-hū nā tiàm i-koán khah kú, i ê sin-kim hit sı̂-chūn beh koh phah-sǹg. Teh jı̍p ê sı̂ iû-goân beh hō͘ in saⁿ su i-koán lāi só͘ beh chhēng ê saⁿ-khò͘, koh gō͘ la̍k niá kûn-á. Nā ū sím-mı̍h tāi-chı̀ bô bêng-pe̍h chhiáⁿ tāi-ke lâi chhoē I-seng-niû, á-sı̄ I-seng, in hoaⁿ-hí kóng-bêng. Chit-tia̍p khàn-hō͘-hū iáu-boē kàu-gia̍h thang khàn-hō͘ ta-po͘ lâng keng, chóng-sı̄ āu-lâi nā siat hó-sè hiah-ê keng iû-goân beh koh khui. Ū chı̍t khoán lâm hoān-chiá ê pı̄ⁿ hō͘ khàn-hō͘-hū lâi thè in siat-hoat khah m̄ hó-sè; beh chhiáⁿ 2 ê khah tiong-liân ê ta-po͘ lâng lâi chò chit hō kang khah ha̍p-gı̂. Chit-tia̍p teh chiap-la̍p hū-jı̂n lâng kap gín-á, ta-po͘ gín-á chún tùi cha̍p hoè í-hā chiah thang jı̍p lâi i-tı̄. Khàn-hō͘-hū só͘ beh o̍h ê sū : sı̄ phó͘-thong khàn-hō͘-ha̍k, chè io̍h, thiah io̍h, liāu-lí chhiú-su̍t-sek, siau-to̍k-hoat, tām-po̍h sè-khún-ha̍k, chō͘-sán-ha̍k, chiah-ê sū. Āu-goe̍h jı̍t ê Pò beh kóng-khí khàn-hō͘ ê chit sı̄ cháiⁿ-iūⁿ, ū sím-mı̍h lı̄-ek tı̄-teh, m̄ sı̄ hā-chiān ê kang, sı̄ chun-kùi ê kang, put-chí ū lō͘-ēng, thang pò-iông lán ê Kiù-chú Ki-tok ê tō-lí. (Tâi-oân Kàu-ohē-pò tē 394 koàn, 1918 nı̂ 1 ge̍h)