Tâi-oân Nn̄g-hāng Put-lêng It-ūi Lāu-soán-bı̂n ê Pi-goān

Lāu-sin kin-nı̂ Tâi-oân-hoè 80, choè Tâi-lâm chhı̄-bı̂n ia̍h tú-tú moá 40 nı̂. Tı̄ chit-tiong-kan soán chhı̄-chiúⁿ kàu beh chiâⁿ cha̍p-pái. Ia̍h ū Kok-bı̂n-tóng-che̍k--ê, Tóng-goā-che̍k--ê, thoat-tóng-chham-soán--ê, í-kı̍p āu-lâi ê Bı̂n-chı̀n-tóng téng kok-chióng tóng-phài, lóng ū lâng choè-koè chhı̄-tiúⁿ. Kin-nı̂ iā chiàu í-óng ê lē, ū gō͘-ūi hāu-soán-jı̂n tāi-piáu kok-chióng tóng-phài kap poē-kéng teh chham-soán, chin nāu-jia̍t. Ia̍h in ê chèng-kiàn, bô-lūn koè-khı̀ ê Chiúⁿ-ka pē-kiáⁿ ui-koân sı̂-tāi, á-sı̄ hiān-chāi ê bı̂n-chú soán-kú sı̂-tāi, ta̍k-ê lóng ū chiong in beh choè chhı̄-tiúⁿ ê lí-liām, kóng kàu ū “chı̍t-jı̄ pat--jı̄.” Kı̂-sı̍t chiàu pún lâng lâi-khoàⁿ, sím-mı̍h tóng, á-sı̄ sím-mı̍h khoán poē-kéng ê hāu-soán-jı̂n lâi tòng-soán choè chhı̄-tiúⁿ, kap chéng-kô kok-ka ê chûn-bông bô tı̍t-chiap ê giâm-tiōng koan-hē. Phí-jû kóng: chhı̄-iông kái-kiàn beh chái-iūⁿ kui-oē, á-sı̄ chái-iūⁿ choè téng-téng sı̄ iú-koan chhı̄-bı̂n ê seng-oa̍h ê hong-bı̄n. Kı̂-tha ta̍k-pái nā ū sı̄ toē-hng-sèng ê jı̂n-sū jı̄n-bēng koân ê thêng-tō͘ niā-tiāⁿ. Chóng-sı̄ in só͘ kóng ê chèng-kiàn chha-put-to lóng sio̍k-tı̄ bô-khó-lêng sı̍t-hiān ê hàm-oē. Pit-chiá tùi sı̀-cha̍p-nı̂ chêng chheng-liân ê sı̂-tāi khai-sí, ta̍k-pái soán-kú nā-kàu, chiū-ū jia̍t-chhiat ê kı̂-thāi. Hiān-chāi nı̂-kí toā--lah, kı̂-thāi koh-khah chhiat-sı̍t. Ū nn̄g-hāng sı̀-cha̍p nı̂ lâi boē kái-siān ê sū chiū-sı̄: Tē-it, lāu-sin tı̄ sı̍p-jı̄-lō͘-kháu teh beh koè chhiⁿ-teng chhia-lō͘ ê sı̂, hō͘ goá khah ū an-choân-kám leh. Khoàⁿ khı̀-chhia á-sı̄ ki-chhia bô lām-sám chhiong âng-teng á boē? Tē-jı̄-hāng chiū-sı̄ lāu-sin chá-khí-sı̂ khı̀ sàm-pō͘ ê sı̂, khoàⁿ oē m̄-bián hō͘ iá-káu chhiong-lâi o͘-pe̍h pūi á boē? Ū chı̍t-pái hō͘ gō͘-la̍k chiah pau-ûi, sı̍t-chāi kóng sim-lāi chí-ū kı̂-tó Siōng-tè pó-hō͘ goá pêng-an nā-tiāⁿ. Sı̀-cha̍p-nı̂-lâi ta̍k-pái chhı̄-tiúⁿ soán-kú ê sı̂, lāu-sin chiū put-chí kám-khài : Chái-iūⁿ chit-khoán kán-tan ê sū, lóng bô-hoat-tō͘ kái-siān? Tı̄ Tâi-lâm-chhı̄ la̍p sı̀-cha̍p-tang ê soè, bô chı̍t-ê chhı̄-tiúⁿ ū lêng-le̍k lâi sı̍t-hiān chit nn̄g-hāng ê sió sió ê kı̂-tāi. Kin-nı̂, goá chiong che “lióng-sió put-lêng” ê goān-bōng siá tı̄ chia, hō͘ siā-hoē tāi-ke chai-iáⁿ. Goá só͘ iau-kiû--ê kiám ū koè-hūn? Jı̍t-pún thóng-tı̄ sı̂-tāi ê Tâi-oân ū khó-lêng, Sin-ka-pho iā ū khó-lêng. Ūi siáⁿ-sū hiān-chāi ê Tâi-oân bô khó-lêng? Pún-lâng tùi siàu-liân sı̂-tāi kàu-taⁿ, chhut-kok chham-ka kok-chè hoē-gı̄ beh chiâⁿ-pah pái. Ū-sı̂ kàu chin chhiⁿ-hūn ê kok-ka. Sū-sian bô chu-liāu thang lâi liáu-kái hit-ê kok-ka. Chóng-sı̄, ūi-tio̍h teh beh sek-èng hit-ê kok-ka, goá ka-kı̄ ū chı̍t-thò phoàⁿ-toān ê phiau-chún. Tùi hui-ki-tiûⁿ kàu chhı̄-khu ê lō͘-chiūⁿ, goá koan-chhat kau-thong ê chōng-hóng, chiū oē-tit-thang phoàⁿ-toàn chit-ê kok-ka sı̄ tē kúi-téng ê kok-ka. Tān--sı̄, lāu-sin tı̄ Tâi-oân ê keng-giām sı̄ chái-iūⁿ? Oē-kı̀-tit ū chı̍t-pái beh khı̀ Siong-san Ki-tiûⁿ chē hui-ki. Goá tı̄ Bı̂n-koân Tang-lō͘ kap Tun-hoà Pak-lō͘-kháu lo̍h-chhia, beh tùi hia koè chhia-lō͘. Khoàⁿ-tio̍h kui-tiâu pan-má-lō͘ téng, lóng thêng-moá ki-chhia kap khı̀-chhia, chin-kú lóng bô-hoat-tō͘ thang koè--khı̀. Ū chı̍t-ê chin bô-nāi ê kau-thong kéng-chhat iā khiā tı̄ chhia-tı̄n ê tiong-kan. Keng-koè chin-kú, goá chiah kiâⁿ-koè chhia-lō͘. Chóng-sı̄ hoe-ki í-keng poe-khı̀--lah, chí-ū chē āu-chı̍t-pang. Í-siōng sui-jiân sı̄ Tâi-lâm-chhı̄ kap Siong-san Ki-tiûⁿ ê lē nā-tiāⁿ, chóng-sı̄ iā oē-tit-thang tùi chia khoàⁿ chhut choân Tâi-oân ê kau-thong kap khoân-kéng oē-seng ê pı̄ⁿ-hóng. Che ia̍h-sı̄ choân-kok só͘-ū ı̄ⁿ-hat-chhı̄ kap koān-hat-chhı̄ ê chhı̄-tiúⁿ ê chek-jı̄m. Chit-piān chham-soán ê koān-chhı̄-tiúⁿ hāu-soán-jı̂n, kiám ū lâng káⁿ iok-sok chit nn̄g-tiám? Á-sı̄ Tâi-oân ê chúi-chún put-kò sı̄ jû-chhú jı̂-í? Pit-chiá chhiáⁿ siā-hoē tāi-chiòng ka-kı̄ tùi kau-thong kap khoân-kéng oē-seng lâi phoàⁿ-toàn, tàu-té Tâi-oân sı̄ sio̍k-tı̄ tē kúi-téng ê kok-ka? (Tâi-oân Hiong-thó͘-cha̍p-chı̀ tē 50 kı̂, 2001 nı̂ 11 ge̍h)