跳至內容

Tâi-oân it-chiu kap Kám-sióng

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Lâng kóng, Gâu-lâng iû sè-kài, hâm-bān kiâⁿ chhù-lāi, tiàm tı̄ sió hái-sū ná chhù-lāi chı̍t-iūⁿ. Chin-kú chiū hi-bōng ài sı̀-koè koan-chhat chı̍t-piàn, chûn, chhia ū lı̄-piān; m̄-kú boē-tit kàu koân-soaⁿ hoan-kài lâi koan-chhat. Chit-pái sūn ki-hoē ài hù Tiong-hoē, iā ài khoàⁿ Tang-pō͘ chı̄n-lâm Tāi-bú Chi-thiaⁿ, khiok bô loā-choē lâng, sı̄ 50 hō͘ chó-iū nā-tiāⁿ, oá tı̄ hái-piⁿ. Sūn-lō͘ soà tùi Saⁿ-tiâu-lēng ê hoan-kài kè-khı̀ thàu Chúi-toé-liâu; tāi-seng ū pêng-iú iok ài choè-phoāⁿ, āu-lâi ū chó͘-tòng soà toaⁿ-sin nā-tiāⁿ. Siá kúi hāng tı̄ ē-toé choè chham-khó: 1.Lō͘-chām. Hoe-liân-káng hé-chhia thàu Tâi-tang, 40 sián chū-tōng-chhia kàu Ti-pún, ū lō͘ thàu Tāi-bú iân-hái pı̂ⁿ-pı̂ⁿ, ti-pún 12 lí goā, chı̍t-jı̍t chá-chá, Tāi-bú ū lú-koán. Tāi-bú niá jı̍p-hoan-kài ê chèng-bêng, iân-lō͘ ū 6 ūi chū-chāi-só͘ ài kài-ı̀n. Tâi-tang koán-lāi Ko͘-á-lūn, Chhut-chúi-pho, Chı̀m-chúi-iâⁿ (káⁿ sı̄ tiu-tiu lo̍h-hō͘), chin koân kiâⁿ kàu Ko-hiông koán-hā kau-kài lı̄ hái 4700 chhioh koân, lo̍h-khı̀ chiū-sı̄ Toā-chhiū-nâ, Kui-hoà-mn̂g, Khàm-thâu-iâⁿ, che sı̄ tú kàu Sai-pō͘ ê pı̂ⁿ-toē iā ū 12 lí goā, chı̍t jı̍t chiū oē kàu, koh lí-goā lō͘ Chúi-toé-liâu chiū ū chū-tōng-chhia, 40 sián chiū chiap Khoe-chiu hé-chhia; se̍h chı̍t lı̀n toā-soàⁿ ê hé-chhia Y 11.57 nā-tiāⁿ. Tùi So͘-ò khí-sin nn̄g jı̍t chiū oē kàu Hoe-liân-káng, nā kàu Chio̍h-khang-á chiap chū-tōng-chhia, chı̍t-poàⁿ chiū oē kàu-ūi. Chı̀n-pō͘ put-chí kín, 20 nı̂ chêng sı̀-koè kiaⁿ chhiⁿ-hoan, taⁿ sûi-piān toaⁿ-sin iā hó kiâⁿ. 2.Hêng-sè. Tâi-oân tiong-sim sı̄ koân-soaⁿ hoan-kài, sı̀-bı̄n ū pı̂ⁿ-toē, Tang-pō͘ ê khoe chin koân, sı̂-siông thūn pı̂ⁿ-iûⁿ, ná toā-chúi choan tùi chit-pêng chhut ê khoán, kı̂-sı̍t m̄-sı̄ tú án-ni. Hoan-kài ū chhàu-ta soaⁿ chin-choē, boē chèng-choh tit. Tı̄ koân-soaⁿ khoàⁿ-lo̍h chhim-khiⁿ thâu oē hı̂n, Sai-pō͘, Lô-chúi-khoe í-lâm só͘ ū ê khoe bô chho͘-chio̍h; Gı̂-lân tiong-chām mā sı̄ bô, Lâm-pō͘ ê pı̂ⁿ-iûⁿ chin khoah, Pak-pō͘ khah chió, lâng khah choē, só͘-í ū khah ke̍k lah. 3.Hong-sio̍k. Kūn-lâi hé-chhia lı̄-piān ū óng-lâi chhēng-chhah sı̄ chha iú-hiān, im-gú ū sió koh-iūⁿ, hoan-kài chiū chha put-chí choē. Tang-pō͘ ê chhiⁿ-hoan mā kúi-nā khoán, in ê kán-piān chin séng-kang, saⁿ kûn chhēng kàu phoà m̄-bián soé, chhut-goā ēng tı̂n-bō-á choè oáⁿ toé pn̄g lâi chia̍h, khùn bô mı̂-phē, ēng sio-hé pek sio, chia̍h chhiⁿ-mı̍h chin-choē, che sı̄ in ê kán-piān hoat. Tang-pō͘ ū chı̍t-chéng chhiⁿ-hoan hū-jı̂n-lâng chin-chiàⁿ pe̍h, phı̄ⁿ-to lāi-lāi ná pe̍h-chéng ê jı̂n-chióng chı̍t-iūⁿ, nā bô chhiah-jı̄ khoàⁿ m̄-chhut sı̄ chhiⁿ-hoan. Saⁿ-tiâu-lēng ê hoan-á khí-chhù ná hong-kó͘-táu khoán kē-kē, mn̂g lâu tı̄ pak-tó͘-piⁿ, chin kē, hū-jı̂n-lâng ū chhēng saⁿ-khò͘ tn̂g-tn̂g, kap Tang-pō͘ ū cheng-chha. 4.Keng-chè. Khoàⁿ kàu Lâm-pō͘ ê pı̂ⁿ-iûⁿ khòng-thó͘, bu̍t-sán hong-hù, sū-gia̍p hoat-ta̍t, chin-chiàⁿ ū chhiong-chiok. Kàu-hoē ê i-su hù-hō͘ tı̄-teh to͘ chin-choē, án-ni bē sı̄ choē, hit tiâu Ka-lâm toā-chùn nā chhut-chúi im-tit kúi-cha̍p bān kah ê chhân-hn̂g, sı̄ choân Tâi tē-it toā ê chúi-chùn. 5.Chong-kàu. Lâm-pō͘ ê chū-lı̍p chū-thoân sǹg chin chū-kak, nā ū chı̍t-pah goā miâ hoē-iú ê só͘-chāi, chiū chū-hùi chhiáⁿ sian-siⁿ, m̄-bián lâng pó͘-chō͘. Ū nn̄g-saⁿ pah miâ ê só͘-chāi pài-tn̂g khí-tio̍h khai kui-bān, iā sı̄ chū tam-tng, ín chı̍t-nn̄g lē lâi kóng. Lâm-chú khí chı̍t-keng tha̍h-lâu, lâu-téng choè pài-tn̂g chū-chı̍p lé-pài, lâu-ē choè iù-tı̄-hn̂g kap Chú-jı̍t-o̍h ê kàu-sek, kóng khai ū 9000 kho͘, hoē-iú 300 chó-iū nā-tiāⁿ, bô lâng pó͘-chō͘. Pı̂n-tong chiân-nı̂ kiàn-tiok pài-tn̂g-thiaⁿ khai nn̄g-bāu goā, āu-lâi hū-chè sı̀-chheng, iáu koh chhut-la̍t chhiáⁿ bo̍k-su lâi tı̄-hoē. Koh bo̍k-su lâu, kàu-sek, hiu-khè-só͘ (tiong-ngó͘ ēng), tng khiàm-chı̂ⁿ ê sı̂, chí-bē ê kim-khı̀ the̍h khı̀ boē lâi saⁿ-thiⁿ, m̄-ài lâng pang-chān, hoán-tńg chı̄n-la̍t chān pa̍t-ūi, chin chū-kak. Khu gı̄-hoē, pun chò 4 khu, ta̍k-pái chū-chı̍p kúi cha̍p lâng, bo̍k-su, thoân-tō-su, tióng-ló, chip-sū, hoē-iú lóng ū chham-gı̄-koân lâi koat-sū, tông-sim hia̍p-le̍k lâi chı̀n-hêng, che sı̄ kàu-hoē pêng-téng ê thé-thài. Kàu-hoē gı̄-bū hiàn-kim sı̄ tùi chiòng-lâng thê-chhut, m̄-sı̄ chong-kàu-ka chò ē kàu, cheng-sı̂n sı̀n-gióng sı̄ kok-lâng hūn-hoat lâi hia̍p-le̍k, m̄-sı̄ ē kiông-chè. (Kū-le̍k chiaⁿ goe̍h chhe it kàu jı̄-sı̀ jı̍t). (Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 529 koàn,1929 nı̂ 4 ge̍h)