Tû ngó͘-siōng

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 Beh pài Siōng-tè ê lâng, tı̄ i ê chhù iáu ū ngó͘-siōng, kiám thang soà kā i pài? Siōng-tè kiám ū hoaⁿ-hí lâng pài I, siâng-sı̂ iā pài ngó͘-siōng? Sèng-keng kı̀-chài Siōng-tè m̄-chún lâng khı̀ pài i (Sin-bēng-kı̀ 4:16, 5:8; Chhut Ai-kı̍p-kı̀ 20:4). In-ūi ngó͘-siōng sı̄ lâng chè-chō ê, m̄ sı̄ ngó͘-siōng chhòng-chō lâng. Kı̀ⁿ-nā lâng chè-chō ngó͘-siōng, khek--ê, chù--ê, hit lâng tio̍h siū chiù-chó͘ (Sin-bēng-kı̀ 27:15; Í-sài-a 44:9). In-ūi lâng só͘ chù ê ngó͘-siōng lóng sı̄ hong, lóng sı̄ khang-hi ê (Í-sài-a 41:29). In ū chhùi, bē kóng-oē; ū ba̍k-chiu, bē khoàⁿ; ū hı̄-khang, bē thiaⁿ.....(Si-phian 115:5, 135:15-21). Khap-pa-kok kóng, “Tiau-khek ê siōng ū sím-mı̍h lı̄-ek, chiah hō͘ chō i ê lâng tiau-khek i ah?” Tùi chhâ-thâu kóng, tio̍h chhíⁿ; tùi é-káu ê chio̍h-thâu kóng, khí-lâi, hit hō lâng ū chai-ē ah. Chit ê kiám ē kà-sı̄ lâng mah? Khoàⁿ ah, sı̄ ēng kim, ēng gûn pau ê, i ê lāi-bı̄n lóng bô oa̍h-khı̀ (2:18). 
 Kū-iok sı̂-tāi, Í-sek-lia̍t lâng ê ngó͘-siōng sı̄ tùi Ai-kı̍p lâng, á-sı̄ A-su̍t lâng o̍h ê. Ēng lâng kap siù-thiok, á-sı̄ lâng ha̍p siù-thiok só͘ chiâⁿ ê mı̍h chò siōng lâi pài. Choè-chho͘ Sèng-keng kı̀ ngó͘-siōng sı̄ tı̄ Chhòng-sè-kí 31:19. Lia̍p-kiat thau-the̍h lāu-pē La̍h-pan ê ke-lāi sı̂n-bêng (chó͘-sian siōng)(I Sat-bó͘-jíⁿ 19:13, 16). Eng-gú kiò-chò teraphim. Tng-sı̂ ū teraphim ê lâng chiū-sı̄ ū 法定財產相續權. Lia̍p-kiat ūi-tio̍h tham-sim, ài ūi-tio̍h Ngá-kok tô͘-bô͘ châi-sán, soà thau-the̍h teraphim. M̄-kú Ngá-kok siū Siōng-tè chí-sı̄, ū tû teraphim tâi tı̄ Sı̄-kiàm siông-chhiū-kha (Chhòng 35:1-4). Che sı̄ thâu chı̍t pái ê tû ngó͘-siōng, choân-sim lâi oá-khò Siōng-tè. 
 Í-sek-lia̍t lâng jı̍p Ai-kı̍p ê sı̂, o̍h pài gû-á siōng. Mô͘-se ū kā in giâm-kı̀m (Chhut Ai-kı̍p-kı̀ 32:4-29). Jı̍p Ka-lâm tē liáu-āu iû-goân bô oân-choân tû ngó͘-siōng. Koan-hē Iâ-hô-hoa cheng-sı̂n-tek ê lé-pài ê sim chiām-chiām tūi-lo̍h, soà chō Iâ-hô-hoa ê siōng teh pài (Sū-su-kı̀ 17:1-13). Kàu Sat-bó͘-jíⁿ chò sū-su ê sı̂, i ū chhoā peh-sèⁿ chı̀n-jı̍p tı̄ sûn choân cheng-sı̂n-tek, sim-lêng-tek ê lé-pài. 
 Khó-sioh kàu hun lâm-pak ông-kok ê sı̂, pak-pêng Í-sek-lia̍t siông-siông pài gû-á siōng, Pa le̍k, kap Iâ-hô-hoa ê siōng. Lâm-pêng Iû-tāi kok tû Má-ná-se, A-bûn, A-hap-sū saⁿ ê ông tı̄-sè í-goā, lóng pài Iâ-hô-hoa. 
 Iû-thài lâng tùi siū lia̍h khı̀ Pa-pí-lûn liáu-āu, oân-choân kap pài ngó͘-siōng choa̍t-iân, it-tı̍t kàu Sin-iok sı̂-tāi. Chóng-sı̄ khó-sioh chı̍t-hāng, in chiong ū khoàⁿ-kı̀ⁿ ê ngó͘-siōng chhiáⁿ jı̍p sim-koaⁿ lāi. (Í-se-kiat 14:1-3)
 1. Ki-tok-kàu choa̍t-tùi m̄-sı̄ ngó͘-siōng-kàu. Iā m̄-chún ngó͘-siōng chûn-chāi tı̄ lâng ê sim, á-sı̄ tı̄ sè-kan. In-ūi it-chhè lâng ê chhiú só͘ chè-chō, beh tı̄ lé-pài ê sı̂ khiàm-ēng, hiah ê chióng-chióng sı̂n-bêng ê biô-chhut chiū-sı̄ ngó͘-siōng (images). Só͘-í ǹg ngó͘-siōng lâi hián-chhut it-chhè ê chong-kèng chiū-sı̄ kiò-chò ngó͘-siōng lé-pài, á-sı̄ pài ngó͘-siōng (idolatry)(I Ko-lı̂m-to 8:4; Hēng-toān 17:23). 
 2. Tham-sim chiū-sı̄ pài ngó͘-siōng. Pó-lô Sian-siⁿ siū koaiⁿ tı̄ Lô-má (A. D. 65) ê sı̂, ū Ko-lô-se kàu-hoē ê hiaⁿ-tı̄ I-pa-hut lâi chhoē i. Teh kóng Ko-lô-se kap sió A-se-a ê kàu-hoē sim-lêng ê lé-pài tūi-lo̍h, hām-jı̍p tı̄ ngó͘-siōng lé-pài ê khoán-sit. Pó-lô thiaⁿ-liáu chin hoân-ló. Liâm-piⁿ siá phoe kā in bián-lē. Ko-lô-se 3:5 “Lín tio̍h phah-sí lín tı̄ tē-nih ê pah-thé ....... tham-sim chiū-sı̄ pài ngó͘-siōng. Í-hut-só͘ 5:5 “Tham-sim chiū-sı̄ pài ngó͘-siōng ê, lóng bē-tit-thang sêng chiap ke-gia̍p tı̄ Ki-tok kap Siōng-tè ê kok.” In-ūi tham-châi sı̄ bān-ok ê kin-goân. (I Thê-mô͘-thâi 6:10) Oāⁿ oē lâi kóng, “Pài ngó͘-siōng sı̄ bān-ok ê kin-goân.” 
 Tham-sim chiū-sı̄ koè-thâu kò͘ ka-kı̄ ê seng-oa̍h. Chiū-sı̄ koè-thâu tui-kiû khoài-lo̍k, hù-kùi, tē-ūi, tı̀-sek. Che kap Siōng-tè tiong-sim ê seng-oa̍h tùi-hoán. Saⁿ ki hiuⁿ gia̍h-khí-lâi chiū beh kiû toā-kho͘-kiāⁿ, ióng-sin-miā, toā thàn-chı̂ⁿ. Pài Siōng-tè ê lâng ia̍h ū-ê chhùi khui chiū-sı̄ kiû phoà-pı̄ⁿ bián chia̍h io̍h ē hó, bián lâu-koāⁿ ē thàn-chı̂ⁿ, chò put-hoat ǹg-bāng phoàⁿ-koat bô choē. Chit khoán ê thài-tō͘ bô koh-iūⁿ pài ngó͘-siōng. 
 3. Ki-tok-tô͘ tio̍h tû ngó͘-siōng. Lâng nā ài chò Ki-tok-tô͘, i tek-khak tio̍h tû-khı̀ it-chhè ē chó͘-tòng i kèng-pài, ho̍k-sāi, thiàⁿ-thàng Siōng-tè ê ok-iàu-sò͘. V. C. Kitchen kóng, “Goá í-chêng sı̄ chı̍t ê pài ngó͘-siōng ê lâng (I was a pagan). Hit-sı̂ só͘ pài ê ngó͘-siōng sı̄ khoài-lo̍k, châi-pó, sè-le̍k, tē-ūi, miâ-siaⁿ (pleasure, possessions, power, position ang praise). Chiū-sı̄ 5 P ê ngó͘-siōng.” 1952 nı̂ 10 goe̍h 4jı̍t, Tiong-hoâ jı̍t-pò tē 6 pán Bō͘ Iông-hong Sian-siⁿ lūn “Tiān-iáⁿ bêng-seng ê su seng-oa̍h” hit phiⁿ lūn ê thâu chı̍t kù kóng, “Tiān-iáⁿ bêng-seng sı̄ iáⁿ-bê-bûn só͘ chông-pài ê ngó͘-siōng.” Só͘-í lán bô sûi-piān khoàⁿ tiān-iáⁿ, lâi hām-lo̍h tı̄ pài ngó͘-siōng. 
 Má-thài 19:16-22, kı̀-chài chı̍t ê hó-gia̍h ê chheng-liân ài tit éng-oa̍h. Chú Iâ-so͘ o-ló i ū siú lóng-chóng ê kài-bēng, chiū kā i kóng, lí chí-ū khiàm chı̍t hāng. Chiū-sı̄ bē só͘-ū-ê chín-chè sàn-hiong-lâng (tû ngó͘-siōng), koh lâi toè goá (sı̀n-khò Chú). Siàu-liân lâng thiaⁿ-kı̀ⁿ che oē, iu-bı̄n chiū-khı̀, in-ūi i sán-gia̍p chin chē. Khó-sioh ah! Chit ê chheng-liân goā-koan sı̄ chı̍t ê khó-chhú jia̍t-sim pài Siōng-tè ê lâng, kı̂-sı̍t i ê lāi-sim bêng-bêng teh pài ngó͘-siōng. Só͘-í Iâ-so͘ Ki-tok ê kiù-in tit bē-tio̍h (Hui-lı̍p-pí 3:17-20). Taⁿ ǹg-bāng chiong só͘-ū ê ngó͘-siōng it-chı̄n tû, lâi ho̍k-sāi chin oa̍h Siōng-tè. 
(Tâi-oân Kàu-hoē Kong-pò tē 770 kı̂, 1953 nı̂ 2 goe̍h)