Tē-lí Kàu-kho-su 2/Au-lô-pa chiu ê Thâu-sū

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
Chù-ì: Chit pún chheh chiàu bo̍k-chiân liû-hêng ê chiàⁿ-jī-hoat lâi siá.

Tē-lí Kàu-kho-su.

Koàn jī.

Au-lô-pa chiu ê Thâu-sū.

Tē 1 khò. Chóng lūn.[siu-kái]

Lūn Au-lô-pa chiū sī chòe la̍k chiu tiong tē jī sòe ê chiu; i ê lâng-gia̍h sī tē jī chōe; i ê kàu-hòa kap koân-sè, hiān-sî chòe choân tē-kiû tē it chhut-miâ.

Au-chiu tī un-tō, só͘ tit-tio̍h ê hō͘-chúi put-chí sûn-sio̍k. I ê thó͘-mi̍h tāi-khài pûi-súi, só͘ chhut ê thó͘-sán iā put-chí chōe. Koh in-ūi lâng ū tì-sek gâu ēng kî-khá ê hoat-tō͘, tì-kàu bu̍t-sán it-hoat hong-sēng.

Pún chiu iā put-chí chōe ê khòng-sán; lâng ū chè-chō chōe-chōe téng-hō ê ki-khì, só͘-í bô lûn só͘ chhut ê mi̍h, í-ki̍p só͘ chō ê bô m̄ hong-sēng. In-ūi án-ni lâng chheng chit chiu sī chòe tōe-chiūⁿ tōa ê chè-chō chhiúⁿ. Koh lāi-tiong só͘ chè-chō ê, iā ū siông-siông kap pa̍t chiu saⁿ kau-ōaⁿ.

Tē 2 khò. Tōe-kài.[siu-kái]

Au-chiu tī pak-pòaⁿ-kiû, kap A-chiu, Hui-chiu saⁿ kūn-óa. I ê kài-sòaⁿ put-chí oan-oat; só͘-í chit chiu chòe tē-it lī-piān thong-siong ê kháu-hōaⁿ. Ēng Au-chiu, Hui-chiu lâi saⁿ pí, i ê kài-sòaⁿ ke chha-put-to la̍k pē ê oan-oat, án-ni thang hián-bêng i ê lī-goân ê tōa hoat-ta̍t.

Lūn chit chiu ê cho̍k-lūi khah chōe goân-pún sī tùi A-chiu sóa lâi, chóng-sī in-ūi só͘ khiā ê tōe bô saⁿ-tâng, koh í-keng le̍k-kè chōe-chōe pah nî, chiū khòaⁿ Au-chiu ê lâng bīn-māu sèng-chêng khiuⁿ-kháu kap goân chó͘ cheng-choa̍h chīn tōa.

Tōe-kài:

Pak. Pak-peng-iûⁿ.

Sai. Tōa-sai-iûⁿ.

Lâm. Tē-tiong-hái. Hek-hái. Ko-khiat-sek-su soaⁿ.

Tang. O͘-lia̍p-soaⁿ. Khiat-su-piān hái.

Tē 3 khò. Tōe-sè.[siu-kái]

Au-chiu sī A-chiu ê sai-sì, iā sī kap i saⁿ liân. Saⁿ liân ê só͘-chāi hit ê tōe sī khah khoah; tùi hia khí, ná ǹg sai, ná oe̍h, ti̍t kàu Se-pan-gâ ê thó͘-kó͘ ûi-chí.

Pún chiu ê tōe pun saⁿ tōaⁿ.[siu-kái]

1. Lâm toaⁿ tī chiu ê tiong-ng kap lâm-sì ê tōe, tùi Hek-hái kàu Tōa-sai-iûⁿ. Che lóng sī soaⁿ-tōe, tiong-kan hun-pia̍t chōe-chōe iàu-kín ê soaⁿ-tòa.

2. Pak-tōaⁿ hâm Tāi-eng kûn-tó͘ kap Su-kau-tē-ná-î-a ê thó͘-kó͘; lóng sī soaⁿ-tōe khah chōe.

3. Tōa kē ê pîⁿ-iûⁿ ngoe̍h tī nn̄g tōaⁿ ê tiong-ng. Chit tōaⁿ pau-hâm thong Gô-kok, Tek-kok ê pak-sì kàu Hoat-kok.

Lūn Tōa kē ê pîⁿ-iûⁿ, thong chiu chi̍t pòaⁿ khah ke lóng sǹg chāi-lāi. Hit ê tōe chi̍t pòaⁿ chīn chāi pîⁿ; nā-sī sī Gô-kok lāi-tōe ê tōe-sè iā ū sió-khóa koâiⁿ, só͘-í i ê kang-hô chúi-sè ti̍t chhu ǹg sì-bīn ê hái. Tī Tek-kok kap Hoat-kok tōe-sè chhu ǹg sai-pak sì. Tùi án-ni hô ê lâu chóng kóng sī ǹg sai-pak.

Tē 4 khò. Soaⁿ-niá.[siu-kái]

Tang-pak. O͘-lia̍p soaⁿ-tòa chòe A-chiu, Au-chiu ê hun-kài.

Tang-lâm. Hek-hái kap Khiat-su-piāu hái ê tiong-kan ū Ko-khiat-sek-su soaⁿ-tòa, chòe choân chiu lāi tē-it koâiⁿ ê soaⁿ-niá, iā sī chòe pún chiu tang-lâm sì ê hun-kài.

Lâm tōaⁿ ê soaⁿ. Ai-le̍k-pek soaⁿ chòe pún chiu koâiⁿ tōe ê tiong-sim, só͘-í, chòe tōa hun-chúi-kài. I ê tē-it koâiⁿ êsoaⁿ-chiam kiò chòe Pu̍t-lông-khek, (hoan-e̍k chiū-sī Pe̍h) koâiⁿ ū 9 lí, thong nî chek-chū seh.

A-pūn-liân soaⁿ-tòa chòe Gī-tāi-lī ê thó͘-kó͘ ê soaⁿ-chit, kap Ai-le̍k-pek soaⁿ saⁿ liân. Chit ê soaⁿ tòa chōe-chōe hé-soaⁿ, siông-siông ū tú-tio̍h tōe tín-tāng, sī chòe Gī-tāi-lī tōa ê chai-lān. Tē-it chhut-miâ ê soaⁿ-chiam chiū-sī Hui-só͘-hui-gô, tī A D 69 nî bat tōa ê hoat-hé, lâi khàm bia̍t hù-kūn nn̄g ê siâⁿ. Kūn-lâi iā bat ta̍uh-ta̍uh koh hoat-hé.

Khiat-pa-tián soaⁿ tòa tī Ò-su-má-ka ê tang-pak sì. Kap in sio liân iā ū Pa-le̍k-kan soaⁿ, koâiⁿ thàu Thó͘-jíⁿ-kî.

Pí-le̍k-nî-su soaⁿ tòa chòe Hoat-kok, Se-pan-gâ ê hun-kài.

Tē 5 khò. Kang Hô[siu-kái]

Thàu Pak-peng-iûⁿ. Poe-tok-lia̍p hô, Pak Tāi-ná hô.

Thàu Pho-lô-tek hái. Sai Tāi-ná hô, Hui-su-tō͘-lia̍p hô, Gô-tek hô.

Thàu Pak-hái. Ai-le̍k-pek hô, Lāi-in hô, Tián-su sû.

Thàu Tōa-sai-iûⁿ. Sek-in hô, Le̍k-óa-jíⁿ hô, Tō͘-lô hô, Ta̍t-hō hô.

Thàu Tē-tiong-hái. Lûn hô, Tek-hui-lia̍p hô, Pho hô.

Thàu Hek-hái. To-ló hô, Lia̍p-pek hô, Tun hô.

Thàu Khiat-su-piān hái. Hu̍t-lia̍p-khiat hô, O͘-lia̍p hô.

Tē 6 khò. Ô͘.[siu-kái]

Au-chiu ê ô͘ khah chōe:

1. Óa Pho-lô hái. Lia̍p-to-ka, chiū-sī Au-chiu it tōa ê ô͘; kap Au-nî-khiat pîⁿ-pîⁿ tī Gô-kok. Kî-û Úi-lu̍t kap Úi-tek ô͘ sī tī Sūi-tián ê tiong-kan.

2. Tī Ai-le̍k-pek soaⁿ tiong. Cho͘-lī-kek, Chià-lōe-hut. I-gōa, iáu ū chōe-chōe ô͘ tī hit tiong-kan.

Lūn pak-sì ê ô͘ sī tī kē koh pîⁿ ê tōe, kap Sòe-chu ê ô͘ hêng-sè cin bô sio-tâng; in-ūi Sòe-chu ê ô͘ tī koâiⁿ soaⁿ tiong lap-u ê só͘-chāi, tùi án-ni kong-kéng chin súi. Pún chiu tû chiah ê í-gōa kî-û ê ô͘ put-chí chōe.

Lūn Khiat-su-piān ô͘ sī chòe pún chiu tang-lâm ê kài-hān, chóng-sī tōa-pòaⁿ tī A-chiu. Chit ê chòe sè-kài tē-it tōa ê ô͘, iā sī kiâm-chúi.

Tē 7 khò. Thiⁿ-khì.[siu-kái]

Au-chiu sui-bóng tām-po̍h tōe tī pak-hân-tō, chiū-sī ke̍k kôaⁿ ê tōe-hng; kî-û tī pak-un-tō ê lāi-bīn.

Tâng hui-tō ê tōe, pí pún chiu, kôaⁿ joa̍h put-chí khah tōa. Au-chiu sui-bóng khah tī tōe-kiû ê pak-sì, thiⁿ-khì iáu-kú un-hô; che sī tùi Bí-hi-ko ê hái-liû se̍h tī i ê sai-pak sì, tùi i ê sio-khì lâi tiâu-hô, tì-kàu kôaⁿ-joa̍h tú-hó. Tāi-khài pún chiu hō͘-chúi lóng sûn-sio̍k; nā-sī pún chiu chèng-choh ê sū bô m̄ tio̍h chhut chōe-chōe khùi-la̍t, ēng hoat-tō͘ chiah thang siu-sêng. Chèng peh-sìⁿ siū chit hō chhui-pek, chiū khah ū káng-kiù kek-ti, tē-chit ha̍k, í-ki̍p siūⁿ chhut chè-chō sin ê khì-kū.

Tē 8 khò. Iûⁿ. Hái.[siu-kái]

Thàu Pak-peng-iûⁿ ū Pe̍k-hái. Tōa-sai-iûⁿ ū Pak-hái Pí-su-khiat ê hái-oan. Kap Pak-hái saⁿ-liân teh, chhng ji̍p tī ta-tōe tiong ū Pho-lô-tek hái, kap Pho-tek-nî-a, Hun-lân, nn̄g ê hái-kó͘. Koh Pak-hái thàu Pho-lô-tek hái ū Tan-kok ê hái-chhà. Eng, Hoat ê tiong-kan ū Eng-kek-lân ê hái-chhà.

Tē-tiong-hái. Chit ê hái kap Tōa-sai-iûⁿ saⁿ liân-teh, sī soeh tī saⁿ chiu tiong. Beh tùi Tōa-sai-iûⁿ kàu Tē-tiong-hái, tio̍h tùi Chi-pek-lia̍p-tek ê hái-io lâi ji̍p. Chit ê hái-io sī tī Hui-chiu kap Se-pan-gâ ê tiong-kan, thang kiò chòe Tē-tiong-hái ê ài-kháu, khoah chí-ū 45 lí.

Tē-tiong-hái ū hun Lī-gông kap Chia-ná-hoat hái-kó͘, í-ki̍p A-tek-lī-a kap Hi-lī-nî ê hái. Ke̍k tang-sì iā ū Hek-hái.

Tē 9 khò. Hái-sū.[siu-kái]

Au-chiu-sio̍k sòe ê hái-sū chin chōe, iā ū kúi-nā ê khah tōa ê. Tiong-kan ū Eng-lân kap Ai-jíⁿ-lân, chí nn̄g ê í-gōa iáu ū kúi-nā pah sòe ê hái-sū, ha̍p chiâⁿ chòe Tāi-eng kûn-tó. Tī chit ê kûn-tó ê sai-pak sì, iû-goân tī Tāi-sai-iûⁿ ū I-sū-lân.

Tē-tiong-hái ū Ko-se-khiat, Sat-tē-nî-a; Se-se-lī, Bí-lī-tāi; Kek-lí-tí, kap Hi-lia̍p ê hái-sū kûn-tó.

Tē 10 khò. Bu̍t-sán.[siu-kái]

1. Khòng-sán. O͘-lia̍p soaⁿ, Ò-su-má-ka nn̄g só͘-chāi chhut kim gûn. Thong chiu chhut thó͘-thòaⁿ, thih, iân, tâng, iâm, sia̍h-chioh, kap ta̍k téng-hō ê chio̍h-liāu, chhut put-chí chōe. Pún-chiu khòng-sán tē-it chōe ê só͘-chāi chiū-sī Tāi-eng kûn-tó, Tek-kok kap Ò-su-má-ka.

2. Si̍t-bu̍t. Au-chiu ê lâm-pō͘ só͘ chhut ū hāng óa chhin-chhiūⁿ jia̍t tōe só͘ chhut ê, chiū-sī bí, tōa-be̍h, mî-hoe, kam-chià, kāu-hun. Iā ū phû-tô, kiat-á, kaⁿ-ná. Tiong-pō͘ ū ké-chí chin chōe hō. Tek-kok kap Hoat-kok ū chòe thn̂g ê âng chhài-thâu. Ngó͘-kok ta̍k só͘-chāi lóng ū chèng.

Chhiū-ba̍k ta̍k só͘-chāi tāi-khài lóng ū; pak-pō͘ siōng-chhiū ê lūi khah chōe. Ná kūn pak-sì si̍t-bu̍t ná chió; kàu ke̍k pak-sì chí-ū khòaⁿ-kìⁿ chhiⁿ-thî nā-tiāⁿ.

3. Tōng-bu̍t. Jîn-ke só͘ chhī ê cheng-siⁿ, ū bé, gû, iûⁿ, lo̍k, ōe thoa chhia tit. Iá-siù ū chhâi-lông kap hîm. Sio̍k tī hó͘ sia, chit hō béng-siù, pún chiu lóng bô. Chiáu ê lūi chin chōe. Chiáu mn̂g khah bô ngó͘ sek, chóng-sī i háu ê siaⁿ put-chí hó thiaⁿ.

Tē 11 khò. Cho̍k-lūi.[siu-kái]

Au-chiu ê peh-sìⁿ, put-chí khah chōe sī Ko-ka-se-a chéng ê A-lī-an cho̍k. Iā ū Bông-kó͘-lī-a chéng, chóng-sī chió-chió nā-tiāⁿ. Ko-ka-se-a chéng hun-pia̍t sì ê chéng-lūi:

1. Sek-le̍k-te̍k hiān-sî tī Ai-jíⁿ-lân, Úi-le̍k-sū, kap Só͘-kek-lân kap Hoat-kok ê pak-sì.

2. Lia̍p-teng (iā miâ chòe Gī-tāi-lī) chōe-chōe tiàm sai-lâm óa Tē-tiong-hái chiah ê kok.

3. Tiâu-tùn (iā miâ Ji̍t-jíⁿ-bān) tiàm tī pún chiu sai-pak tōa pō͘ ê só͘-chāi, chiū-sī óa Pak-hái chiah ê kok.

4. Su-lia̍p-hû hun-sòaⁿ tī Au-chiu ê tang-pak sì. Chiū-sī Gô-kok Pho-lân.

Bóng-kó͘-lī-a chéng ê lâng ū tām-po̍h tī Thó͘-jíⁿ-kî, Ò-su-má-ka, Gô-kok ê tang-lâm sì, chí saⁿ ê só͘-chāi nā-tiāⁿ.

Lâng-gia̍h. Pún chiu ê lâng-gia̍h, chiū-sī saⁿ-cha̍p-poeh chheng bān. Che iok-lio̍k sī chòe choân tōe-kiû lâng-gia̍h ê sì hūn ê chi̍t hūn.

Tē 12 khò. Kok kap kiaⁿ-siâⁿ.[siu-kái]

Kok. Kiaⁿ-siâⁿ.
Gô-lô-su San-pī-tek-pek 
Sūi-tián Su-tek-hō-lûn
Ná-ui Kek-lī-su-tē-a-ná
Tan-kok Ko-pūn-hap-kun
Tek-ì-chì Pek-lîm
Hô-lân Hâi-kek
Pí-lī-sî Pek-lū-sek-le̍k
Hoat-lân-se Pa-lê
Eng-kok Lûn-tún
Se-pan-gâ Má-tek-lī-tek
Po-tô-gâ Lī-su-pho
Gī-tāi-lī Lô-má
Sòe-chu Pek-lo̍k
Ò-su-má-ka Úi-un
Thó͘-jíⁿ-kî Kun-su-tàn-tē-ná-pek
Hi-lī-nî Ngá-tián
Tī Thó͘-jíⁿ-kî ê pak-sì chū-chú ê tōe:

1. Ló͘-má-lī-a

2. Sek-hui-a

3. Pò͘-le̍k-khiat-lī-a

4. Bûn-tek-lōe-kek-lô