Tē 6 kài Sè-kài Tâi-gí Bûn-hoà-iâⁿ
Chin hoaⁿ-hí, chit-pái sè-kài Tâi-gí-bûn-hoà-iâⁿ pān tı̄ lán Tâi-oân-tó lāi, hō͘ koh khah chē lâng ū-hoat-tō͘ chham-ú kap liáu-kái, mā ē-sái hō͘ Tâi-oân-tó lāi ê Tâi-oân-lâng chai-iáⁿ, Tâi-gí-bûn-ūn-tōng m̄-sı̄ 1-chióng siàu-liām kè-khı̀, hoê-ho̍k kó͘-chá ê『復古』oa̍h-tāng. Tâi-gí-bûn-ūn-tōng sı̄ sè-kài- sèng--ê, sı̄ beh kā gí-giân “bûn- jı̄-hoà” “hiān-tāi-hoà”, sı̄ beh phah-phoà pa̍t-kok tùi Tâi-oân sı̍t- bı̂n khòng-chè ê bı̂n- cho̍k- ūn-tōng. Tı̄ chia, mā chin kám-siā chú-pān-tan-ūi, hō͘ “Ha̍k-seng Tâi-oân- gí-bûn chhiok-chı̀n-hoē” ū chit-ê ki-hoē kā iâⁿ-tūi tàu chhut-kha-chhiú, hō͘ Tâi-gí-ha̍k-seng ē-sái kā ta̍k-ê chò ho̍k-bū. Bí-lē-tó sū-kiāⁿ hō͘ lâng su-khó-tio̍h Tâi-oân ê chèng-tı̄ būn-tê, tı̄ ūn-tōng koè-têng tiong, tû-liáu chèng-tı̄ būn-tê, mā ū chin chē lâng siūⁿ-tio̍h Tâi-oân m̄-taⁿ chèng-tı̄ būn-tê ài kái-koat, koh ū chē chē tāi-chı̀ hō͘ goā-lâi sı̍t-bı̂n-thóng-tı̄-chiá chhòng kah lu-chhám-chhám. chit-piàn iâⁿ-tūi ê chú-tê “Tâi-gí-bûn”, tō sı̄ ta̍k-ke lóng hoân-ló bē-liáu ê būn-tê. Ùi hit-chūn khai-sí ū lâng siá-si cho͘ si-siā; ū lâng siu-chı̍p chu-liāu, phian chím-thâu-jı̄-tián, pó-chûn kó͘-chá ê oē-sû; koh ū lâng teh gián-kiù Tâi-gí ê “bûn-jı̄-hoà” ; mā ū pān-koè kúi-lo̍h-pái Tâi-gí-iâⁿ. Ū 1-tı̄n ha̍k-seng teh su-khó beh án-choáⁿ kā Tâi-gí “hiān-tāi-hoà”, tiān-náu chiah tú jı̍p-lâi Tâi-oân, kan-taⁿ ū-hoat-tō͘ iōng Eng-bûn chhau-chok, chia--ê ha̍k-seng siūⁿ- tio̍h iōng Lô-má-jı̄, koh iōng “123” phiau-tiāu, kàu boé--á tı̍t-chiap bô phiau-tiāu. In tı̄ tiān-náu sè-kài lāi-toé khai-sí iōng Tâi-gí-bûn siá Mail, kap bô-kâng ha̍k-hāu ê Tâi-gí-ha̍k-seng liân-lo̍k, thó-lūn siā-hoē, chèng-tı̄, kok-ka kap bûn-hoà ê būn-toê, Tâi-gí-bûn kap siōng chı̀n-pō͘ ê tiān- náu kiat-ha̍p, 10-nı̂ āu Chi-na-oē chiah ū-hoat-tō͘ iōng chiok kı̂-koài ê pān-hoat jı̍p-khı̀ tiān-náu sè-kài. Chia--ê Tâi-gí-ha̍k-seng cho͘-sêng Ha̍k-seng Tâi-oân-gí-bûn chhiok- chı̀n-hoē, it-tı̍t kàu chit-má, chit-tı̄n Tâi-gí-ha̍k-seng mā sı̄ kè-sio̍k kian- chhı̂ kóng Tâi-gí, siá Tâi-bûn, kian- chhı̂ iōng Tâi-gí lâi su-khó Tâi-oân ê būn-toê, mā khiā tı̄ bûn-hoà ê koan-tiám, siūⁿ beh iōng Tâi-oân bûn-hoà chò ki-chhó͘, chhòng-chō 1-ê sin koh lí-sióng ê to̍k-lı̍p Tâi-oân. Gún beh tı̍h--ê sı̄, chin-chiàⁿ ū Tâi-oân chú-thé lı̍p-tiûⁿ ê bú-gí kàu-io̍k, iōng ka-kı̄ ê bú-gí lâi se̍k-sāi Tâi-oân, iōng Tâi-oân ê ba̍k- chiu lâi khoàⁿ sè-kài, o̍h 2-chióng í- siōng ê Tâi-oân-lâng bú-gí, chhiùⁿ Tâi-oân-lâng chhiùⁿ ê koa, khoàⁿ Tâi-oân-lâng poaⁿ ê hı̀, tha̍k Tâi-oân-lâng siá ê chheh. Gún bô-ài Chi-na-lâng kiông-pek lán o̍h Chi-na-oē, bô-ài Chi-na-lâng ê tiān-sı̄ chiat-bo̍k, bô-ài Chi-na-lâng chhiùⁿ ê koa, bô-ài Chi-na-lâng poaⁿ ê hı̀, mā bô-ài Chi-na-lâng kiông- tiāu ê hông-tè bûn-hoà, bô-ài Chi- na-lâng toè lâng kha-chhng āu ê sè-kài bûn-hoà, koh khah bô-ài 1-lé-pài 1-tiám-cheng “toā Chi-na soa-bûn ê ké bú-gí-khò kap Chi- na-lâng ê ah-pà cha-po͘-lâng thé-chè. Tâi-gí-ha̍k-seng iōng Tâi-gí seng-oa̍h, iōng Tâi-gí chhòng-chok, iōng Tâi-gí khip-siu sè-kài bûn-hoà kap sin tı̀-sek, iōng Tâi-gí siá-- chhut-lâi, kóng hō͘ choân Tâi-oân ê lâng thiaⁿ, Tâi-gí sı̄ Tâi-gí-ha̍k-seng ê seng-oa̍h hong-sek, m̄-sı̄ siūⁿ--tio̍h chiah the̍h-lâi so-so khoàⁿ-khoàⁿ ê chhit-thô- mih, ǹg-bāng ta̍k-ê tı̄ sè-kài-Tâi-gí-iâⁿ chò-hoé lâi chhòng-chok sin ê Tâi-oân bûn-hoà. (TGB Thong-sı̀n tē 6 kı̂, 2000 nı̂ 3 goe̍h)