Thêng chı̍t khek-á

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Kūn-nı̂ tiong, Bí-kok ū chı̍t ê chin chhut-miâ ê gín-ná miâ kiò Iok-hān. I chin ióng-kám koh chin gâu, bô-lūn sím-mı̍h ha̍p-lí ê sū, i lóng hoaⁿ-hí khı̀-chò. Chóng-sı̄ khó-sioh āu-lâi ū jiám-tio̍h pháiⁿ sı̍p-koàn ê pı̄ⁿ"Thêng tia̍p-á-kú !" hō͘ i chiām-chiām piàn-siòng. Bat chı̍t pái i ê lāu-bú kiò i khı̀ ha̍k-hāu tha̍k-chheh. I ı̀n kóng, "Hó, chóng-sı̄ chhiáⁿ bān chı̍t-ē--ah ! Án-ni, í-āu pháiⁿ ê sè-le̍k jı̍t-jı̍t khah-iâⁿ, sı̂-kan bô hù, chhut-se̍k bô chiâu, ha̍k-khò hong-hoè, hāu-kui bô siú, chiah-ê mô͘-kúi iā tâng-sı̂ oá--lâi lah ! Sı̄m-chı̀ khoàⁿ-khin ha̍k-gia̍p, biáu-sı̄ sian-siⁿ, Iā-lông chū-tāi, tó-hêng ge̍k-si chiah-ê; iā it-pho boē pı̂ⁿ, it-pho iū khí. Choè kàu án-ni, tı̀-kàu sian-siⁿ khı̀-sak i, tâng o̍h bô jı̄n i choè pêng-iú, hāu-tiúⁿ iā bô beh iông-ún i koh tiàm hia lâi sńg-hāi ha̍k-hāu ê miâ-siaⁿ. I ê pē-bú khoàⁿ-kı̀ⁿ chit khoán ê chêng-hêng, sim-siong bān-hun, ke̍k-le̍k siat-hoat ài beh kiáu-chèng i, chóng-sı̄ in-ūi thiàⁿ i ê chêng siuⁿ koè-tō͘, m̄-goān tāng-tāng khiàn-chek i, tı̀-kàu hit ê pı̄ⁿ-kun jú lâi jú lı̄-hāi, kàu chha-put-to bē-ēng-tit siu-sı̍p lah ! Kai-chài in tı̄ chit sı̂ ū pek-chhiat kı̂-tó, Siōng Chú ū chí-sı̄, khui-lō͘, hō͘ in siūⁿ chı̍t ê hoat-tō͘ lâi kā i chhui-hoan i ê Mô͘-ông. Hā-thiⁿ kàu lah ! Ha̍k-hāu iā pàng-kè-lah ! In chiū siá chı̍t tiuⁿ phoe hō͘ i ê a-chek, chhiáⁿ i lâi toà Iok-hān khı̀ i hia, siat-hoat ké i hit ê pháiⁿ sı̍p-koàn. I ê a-chek sı̄ toà tı̄ chng-nı̍h, ka-kı̄ ū chin khoah ê chhân-hn̂g, chóng-sı̄ lóng bô soè-kiáⁿ. I kap i ê hū-jı̂n-lâng bô-lūn choè sím-mı̍h sū, lóng chún-chún chiàu i só͘ tēng ê sı̂-kan khı̀-choè. I tı̄ chit-sı̂ thiaⁿ-tio̍h i ê a-chek beh lâi chhoā i khı̀ hiuⁿ-chng-nı̍h thit-thô, sim-lāi ke̍k-kı̂ hoaⁿ-hí, in-ūi i chin ài khı̀ hia, thang khoàⁿ hia ê chiáu-siù kap hoe ba̍k. Koh i ê a-chek put-chí thiàⁿ i, só͘-í tāi-ke chiū siong-liông hó-sè lah ! Kàu hit-sı̂ i ê a-chek kó-jiân lâi lah ! Iok-hān hoaⁿ-thiⁿ hí-tē kàu lóng bē kò͘-tit, chiū kap i ê a-chek chò-hoé khı̀ chng-nı̍h. Kàu ê sı̂, i ê a-chím chhoā i sı̀-ûi khı̀ thit-thô, Iok-hān iā chin hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí tı̄-hia koè i thian-chin lān-bān ê jı̍t. Beh chiūⁿ chhn̂g ê sı̂, i ê a-chím tùi i kóng, "Iok-hān, goán bı̂n-á-jı̍t peh-tiám cheng beh chia̍h chá-tǹg, goá chhit-tiám-poàⁿ lâi kiò lí." I tah-èng kóng, "Hó, a-chím nā lâi kiò goá, goá chiū khí-lâi". Keh-jı̍t chá-khí chhit-tiám poàⁿ cheng, i ê a-chím chiū lâi kiò i, kóng, "Iok-hān, khí-lâi ah ! peh-tiám cheng beh chia̍h chá-tǹg !" "Hó ! a-chím, goá chiah khí-lâi. Chhiáⁿ lí tán-hāu chı̍t khek leh !" Iok-hān sui-jiân sı̄ ı̀n i, koh tia̍p-á-kú i chiū hoan chı̍t-ē sin, (phı̄ⁿ tio̍h chhá bah ê phang-bı̄, kap thiaⁿ-tio̍h a-chím tı̄ tû-pâng lāi teh ū-pı̄ chá-khí-tǹg ê siaⁿ), chiū kóng, "Goá chhēng saⁿ chin kín, mı̍h-sái tio̍h hiah chá khí--khı̀ ? Thêng chı̍t-ē--ah, mā bē bān." Put-liāu soà tı̂m-tı̂m koh khùn--khı̀ lah ! Kàu chhíⁿ-lâi ê sı̂, í-keng sı̄ peh-tiám saⁿ-khek. Só͘-í chiū kín-kín peh khí-lâi, lo̍h-khı̀ chı̍t-ē khoàⁿ, chhù-lāi chēng-chiauh-chiauh, chı̍t tiám-á ê hó-mı̍h to bô lah ! Āu-lâi khoàⁿ-kı̀ⁿ toh-téng ū chı̍t tiuⁿ choá siá, kóng, "Goán ū kín-kip ê sū tio̍h chhut-khı̀, chin khó-sioh lí bô khí-lâi chia̍h chá-tǹg. Lí nā iau, tı̄ kè-á-téng ū chı̍t tè mı̄-pau, lí thang the̍h--khı̀ chia̍h. " In án-ni khoán-thāi i, hō͘ i chin gông-ngia̍h, in-ūi i chai chı̍t tǹg ê hó-mı̍h in í-keng lóng chia̍h liáu-liáu lah ! Só͘-í ko͘-put-chiong chia̍h hit tè mı̄-pau chhut-khı̀ thit-thô. In chiàu só͘ tēng ê sı̂-khek chiū tńg-lâi, chı̍t tǹg ê hó-mı̍h kap chá-khí i oàⁿ khí-lâi ê sū lóng bô thê-khí. Hit ē-po͘ i khı̀ hı̂-tı̂ nı̍h thit-thô, pàng chı̍t chiah sè chiah-ê ki-khı̀ ê chûn-á hō͘ i cháu-lâi cháu-khı̀ ê sı̂, hut-jiân thiaⁿ-kı̀ⁿ i ê a-chím teh kiò ê siaⁿ, "Iok-hān, Iok-hān, kín lâi chia̍h ê-hng tǹg o͘h! Goá í-keng pı̄-pān hó lah !" I iū-koh ı̀n kóng, "A-chím, goá liâm-piⁿ khı̀, chhiáⁿ thêng chı̍t-ē--ah !" Chit ê pháiⁿ ê sı̍p-koàn tiàm tı̄ i ê sin-siōng chiàm chin toā ê sè-le̍k, tı̀-kàu ka-kı̄ soà put-ti put-kak koh tiàm ti-hia iû-hı̀ lah ! Kàu i tńg-khı̀ ê sı̂, in tú-tú chia̍h chı̍t chiah ke khı̀ lah. A-chím tùi i kóng, " Khó-sioh thài-bān, goán í-keng chiong ke chia̍h liáu-liáu lah ! Taⁿ lí the̍h mı̄-pau kap koé-chí-ko khı̀ chia̍h, heh !" I khoàⁿ-kı̀ⁿ chit ê chêng-hêng, náu-hái tiong chhin-chhiūⁿ pho-lōng phong-phài khí-lâi, in-ūi i toà tı̄ chhù-nı̍h, i ê lāu-bú tek-khak ē thèng-hāu i; siāng bô, iā ē kā i lâu khí-lâi hō͘ i. Hit-sı̂ a-chek chiap-soà kóng, "Goán bı̂n-á-jı̍t kui-jı̍t beh chē bé-chhia khı̀ chı̍t chō chin-súi ê soaⁿ thit-thô, iā beh toà chı̍t chiah ke kap tiám-sim khı̀ tı̄-hia thit-thô, bán koé-chí, khoàⁿ kong-kéng. Cha̍p-tiám chiū beh khí-sin, lí taⁿ m̄-thang koh bô hù, heh !" Thiaⁿ-kı̀ⁿ chiah-ê oē, Iok-hān ê sim chiū tùi hoân-ló it-piàn kàu hoaⁿ-hí chhiò-bi-bi, sim-lāi ê sió lo̍k-á iā chiū loān-thiàu--khí-lâi lah ! Tē-saⁿ jı̍t chá-khí, Iok-hān chá-chá chiū khí-chhn̂g, khoàⁿ-kı̀ⁿ thiⁿ-khı̀ chheng-liâng, sim-koaⁿ khoài-lo̍k kàu-ke̍k. Chá-tǹg chia̍h liáu-āu, Iok-hān chiū koh khı̀ hı̂-tı̂ hia kò-chûn thit-thô, i ê a-chím hoan-hù i kóng, "Chhian-bān m̄-thang koh siuⁿ-oàⁿ tńg-lâi. Goán cha̍p-tiám tek-khak beh chhut-hoat. " I kàu hı̂-tı̂ bô kú, iū-koh bē kı̀-tit a-chím ê oē lah ! "Iok-hān, Iok-hān, kín-kín lâi, oh !" "Koh tia̍p-á-kú chiū lâi !" I ı̀n liáu iū-koh chiap-soà teh thit-thô kàu ū chı̍t-ē-á, chiah tńg-khı̀. Ah ! Koh2-sioh ah ! A-chek, a-chím lóng put-ti khı̀-hiòng lah ! Bé-chhia ê iáⁿ iā m̄-chai í-keng keng-koè kàu kúi chheng-lí. Khı̀ lah ! Kan-ta khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t tiuⁿ choá hē-teh nā-tiāⁿ. Hit tiuⁿ choá só͘ siá--ê, chiū-sı̄: "Chhin-ài ê Iok-hān, chin khó-sioh ! Lí bô chiàu-sı̂ tńg-lâi, bē thang kap goán tâng khı̀ chin hó ê só͘ chāi, tı̄-hia lâi khoài-lo̍k, chóng-sı̄ goán lóng bē-ē sió thèng-hāu lí tia̍p-á-kú." I khoàⁿ-liáu chit kúi kù oē, chiū liâm-piⁿ toā khàu, "In cháiⁿ-iūⁿ khoán-thāi goá án-ni ? Ah ! goá chai, goá chin-chiàⁿ chhò lah ! Nā koh-chài chhin-chhiūⁿ án-ni ê hòng-chhiòng, sè-kan beh thài ū thang hō͘ goá chûn-chāi ê só͘-chāi ? M̄, m̄ lah ! koat-toàn beh hoán-hoé lah, kín-kín hoê-thâu kap goá ê pêng-iú chhin-chhek saⁿ-kı̀ⁿ-bı̄n, kiû in tio̍h sià-bián, chiah ē hióng-siū bû-kiông ê hok-khı̀ neh !" I siūⁿ-liáu che liông-sim ê chhâi-phoàⁿ kap tok-chhiok, put-tek-put tio̍h hoé-gō͘ lah ! Sı̂ beh kàu lah ! Lín tio̍h hoán-hoé ké-pı̀ⁿ ! (Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 497 koàn,1926 nı̂ 7 ge̍h)