Tē 6 Chiuⁿ
Lán Kap Īⁿ-kàu Ê Chok-chiàn Oē Tek-sèng Boē?
Chhiáⁿ lán khoàⁿ Lô-má 10 chiuⁿ, 13-15 chat: “In-ūi kı̀ⁿ-nā kiû-kiò Chú ê miâ ê lâng beh tit-tio̍h kiù. Chóng-sı̄ in só͘ iáu-bē sı̀n ê, thái-thó oē kiû-kiò I? Só͘ bē thiaⁿ-kı̀ⁿ ê, thái-thó oē sı̀n I? Nā bô lâng thoân, thái-thó oē thiaⁿ-kı̀ⁿ? Nā m̄ sı̄ hōng-chhe, thái-thó oē thoân? Chiàu só͘ kı̀-chài kóng, Thoân chiah-ê hó-sū ê hok-im ê, in ê kha-pō͘ súi kàu cháiⁿ-iūⁿ!”
Lán ū khoàⁿ-tio̍h 4 kù Siōng-tè ê oē “thái-thó”; tāi-seng ū 2 kù iok-sok ê oē, chiū-sı̄ “kiû-kiò” kap “tit-tio̍h kiù.” Chóng-sı̄ beh kiû-kiò, in tek-khak tio̍h sı̀n, ūi-tio̍h beh sı̀n, in tek-khak tio̍h thiaⁿ, ūi-tio̍h beh thiaⁿ, tio̍h ài ū lâng kóng, ūi-tio̍h beh kóng, tio̍h ū lâng siū chhe-phài. Siat-sú lán chhe-phài soan-kàu-su, in oē khı̀ kóng, in nā kóng, hiah-ê bı̄-sı̀n-chiá oē tùi thiaⁿ lâi sı̀n, nā sı̀n, in chiū oē kiû-kiò, in nā kiû-kiò, in chiū beh tit-tio̍h kiù. Chóng-sı̄ choè iàu-kín ê chiū-sı̄ lán tio̍h chhe-phài lâng khı̀ thoân.
CHOÈ TIONG7-IAÙ Ê KANG-CHOK
Nā-sı̄ án-ni sím-mı̍h sı̄ choè tiōng-iàu ê kang-chok? Chiū-sı̄ tio̍h sı̍t-hêng Chú ê bēng-lēng, chiong hok-im thoân kàu hiah-ê m̄-bat thiaⁿ-tio̍h ê lâng. Goá ê pêng-iú, che pí sím-mı̍h koh khah iàu-kín ê. “Lín tio̍h khı̀ phó͘ thiⁿ-ē, thoân hok-im hō͘ bān peh-sı̀ⁿ thiaⁿ” (Má-khó 16 chiuⁿ 15 chat).
Lán tio̍h ēng chit-ê choè lán ê lêng-sèng, teh sūn-thàn Sèng-keng kà-sı̄, lán ê kàu-lí ū kun-kù Sèng-keng, lán it-tēng oē chiong sè-kài ê thoân-tō choè tē-it; lán tio̍h chū-iû hōng-hiàn choè thoân-tō ê lō͘-ēng.
Hō͘ hiah-ê bô teh koan-sim che sū ê lâng khı̀ choè in ka-kı̄ ê sū; chóng-sı̄ lán chiah-ê thiaⁿ-kı̀ⁿ Siōng-tè tiàu-bēng ê lâng, tio̍h chı̍p-tiong lán ê it-chhè tı̄ hok-im iáu boē kàu ê só͘-chāi, chiū-sı̄ chiong Iâ-so͘ Ki-tok ê hok-im thoân kàu tı̄ m̄-bat thiaⁿ-tio̍h hok-im ê peh-sı̀ⁿ.
Ū chı̍t koá bô thoân-tō jia̍t-chêng ê lâng, tùi só͘ thiaⁿ ê tō-lí, siū kám-tōng, chiah hōng-hiàn tām-po̍h. Só͘ piáu-hiān ê chin chió, chóng-sı̄ iā oē thang chiong in ê hōng-hiàn choè chit-ê tiōng-iàu ê kang-chok. Án-ni chiū oē thang hō͘ chı̍t ê sin ê chng-siā á-sı̄ chit-ê sin ê kok-ka ê lâng tit-tio̍h hok-im. Iā ū chı̍t koá lâng in-ūi tùi hiàn-kim lâi kiong-kip 50 miâ á-sı̄ 100 miâ ê soan-kàu-su tı̄ pa̍t só͘-chāi teh choè kang, tùi án-ni tit-tio̍h kóng boē chhut-lâi ê hoaⁿ-hí khoài-lo̍k. In hiān-chāi teh kè-e̍k beh hōng-hiàn kok khah choē. Iā ū choē-choē bô khoàⁿ-tio̍h hok-im thoân kàu phó͘ thiⁿ-ē ê iàu-kín-sèng ê lâng, in iā hoaⁿ-hí hōng-hiàn. Án-ni choè chiū tùi in ka-kı̄ ê só͘-chāi só͘ beh choè ê kang-chok iā bô tı̀-kàu khiàm-kheh chiah tio̍h.
Lán ū chı̍t ê chin toā koh iàu-kín ê kang-chok, iā Siōng-tè ê oē ū kóng, “Goá beh tùi lí ê chhiú thó i ê huih.” Lán nā bô thoân hok-im, chit kù oē tek-khak beh èng-giām tı̄ lán. Siat-sú Bān-ông ê Ông beh lâi thóng-tı̄, lán tek-khak tio̍h oân-sêng chit hāng kang-chok. I chiong che sū kau-tài lán, lán beh hō͘ I tán joā-kú ah? Lán eng-kai tio̍h pàng-sak it-chhè, chı̍p-tiong lán ê kang-chok tı̄ chit-ê toā bo̍k-phiau, tio̍h tı̄ lán chit-ê sı̂-tāi lâi oân-sêng, hō͘ hok-im thoân kàu sè-kài ta̍k só͘-chāi.
Oh! goá ê pêng-iú, chhiáⁿ iông-ún goá tı̄ só͘ chhun ê kúi-nı̂ kú lâi khó͘-khǹg lí, chı̄n it-chhè ê hong-hoat chiong hok-im thoân chhut-khı̀, in-ūi, che chiū-sı̄ Iâ-so͘ lâu hō͘ kàu-hoē só͘ tio̍h choè to̍k-it ê kang-chok. Chit-ê kang-chok sı̄ hiān-sı̂ choè iàu-kín ê kang-chok. Lán kiám ū teh choè chit-ê sū? Lán tùi chit-ê kang-chok kiám ū teh ló͘-le̍k? Lán só͘ choè ê ū sím-mı̍h chı̀n-pō͘ ê piáu-hiān? Lán kap ı̄ⁿ-kàu ê tò͘-cheng tiong ū tek-sèng? Lán tio̍h lâi khoàⁿ-māi leh.
CHOĒ-CHOĒ KHIUNN-KHAÚ Ê LANG5 KAP CHNG-SIĀ LONG2 IAÚ-BĒ THIANN TIOH8 HOK-IM
Lí kiám chai tı̄ lán ê sè-kài nih ū joā-choē ê khiuⁿ-kháu? Goá kā lí kóng, hiān-sı̂ chı̀-chió ū 2974 khoán chú-iàu ê giân-gú. Lí kiám chai chiah-ê giân-gú ê tiong-kan kúi chióng ū Siōng-tè ê oē? Hiān-sı̂ chí-ū 1202 chióng nā-tiāⁿ, án-ni iáu ū joā choē ê giân-gú bô Siōng-tè ê oē? Iáu ū 1772 chióng. Chhiáⁿ lí siūⁿ khoàⁿ-māi, iok ū 2000 nı̂ ê soan-kàu kang-chok, chóng-sı̄ ū 1772 chióng ê giân-gú, iáu bô Siōng-tè ê oē. Siōng-tè tùi chit khoán ê chêng-hêng beh án-choáⁿ kóng nih? “Sı̀n sı̄ tùi thiaⁿ lâi, thiaⁿ sı̄ tùi Siōng-tè ê oē lâi”, in nā bô thiaⁿ thái-thó oē sı̀n? Chóng-sı̄ in nā bô Siōng-tè ê oē, án-ni in beh tùi tá-lo̍h thang tit-tio̍h kiù?
Chiàu thóng-kè, sè-kài iáu ū 2000 ê bı̂n-cho̍k, m̄-bat thiaⁿ tio̍h hok-im, lán iā í-keng chai-iáⁿ in toà tı̄ sím-mı̍h só͘-chāi. Goá ài chhiáⁿ lín lâi koan-sim, ài lín lâi jı̄n-bat in, iā tio̍h chai tı̄ in ê tiong-kan iáu bô soan-kàu-su teh kang-chok. In lóng iáu bô Siōng-tè ê oē, kı̂-sı̍t in lóng m̄-bat thiaⁿ-kı̀ⁿ Iâ-so͘ ê miâ-jı̄.
Tı̄ Sin-ki-nı̂-á ū 626 ê bı̂n-cho̍k, Lâm-iûⁿ-tó-sū ū 521 ê, Hui-chiu ū 350 ê, Lâm Bí-chiu ū 300 ê, Ò-tāi-lı̄-a ū 200 ê (goân-chū bı̂n-cho̍k), Ìn-tō͘ ū 100 ê, Oa̍t-lâm ū 60 ê, Hui-lı̍p-pin ū 60 ê. In iáu m̄-bat Iâ-so͘ Ki-tok ê hok-im, iáu tı̄ o͘-àm ê tiong-kan.
Kan-taⁿ tı̄ Pa-se ū 100 goā chióng sûn Ìn-tē-an lâng 150 bān, Pho͘-lū-ûi-a ū 100 bān ê Ìn-tē-an lâng, Pı̀-ló ū 250 bān, Ko-lûn-pí-a ū 10 bān ê. chiah-ê Ìn-tē-an lâng toā-pō͘-hūn lóng iáu tiàm tı̄ iá-bân ê goân-sí chōng-thāi, kı̂-thaⁿ iáu ū 50 bān ê tiàm tı̄ ko-san ê Ìn-tē-an lâng, tı̄ poàⁿ bûn-bêng ê toē-tài.
Tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chiah oē-thang hō͘ in tit-tio̍h hok-im? Chiū-sı̄ tio̍h oá-khò lán chèng kàu-hoē ê chheng-liân lâng, Sèng-keng ha̍k-ı̄ⁿ, kap Sı̂n ha̍k-ı̄ⁿ. Chheng-liân lâng tio̍h khı̀, in-ūi ta̍k só͘-chāi ê soan-kàu thoân-thé lóng teh iàu-kiû jı̂n-châi.
Che chiū-sı̄ goá khı̀ Eng-kok tùi chheng-liân lâng kóng tō-lí ê iân-kò͘, kiat-kó ū 1200 miâ ê chı̀-goān chiá chhut-lâi. Che iā sı̄ goá piàn kiâⁿ Bí-kok kap Ka-ná-tāi ê goân-in. “Choè kang ê lâng chió”, lán su-iàu koh khah choē lâng, che chiū-sı̄ goá hōng-hiàn ka-kı̄ choè soan-kàu-su kang-chok ê goân-in. Hok-im tek-khak tio̍h thoân kàu tı̄ choân sè-kài. Goán só͘ ū ê ǹg-bāng sı̄ hē tı̄ chheng-liân lâng, in nā m̄ khı̀, chit-ê kang-chok chiū bô lâng ài khı̀ choè lah. Siōng-tè teh kéng-tiàu chheng-liân lâng, chheng-liân eng-kai tio̍h ı̀n-tap.
Lán oē kı̀-tit, Iâ-so͘ só͘ ū ê ha̍k-seng lóng sı̄ chheng-liân lâng. Iâ-so͘ tı̄ in chheng-liân ê sı̂-chūn kéng-tiàu in, ūi-tio̍h Siōng-tè ê oē bô kò͘ in ê sı̀ⁿ-miā khı̀ thoân. Lán tio̍h o̍h in, tio̍h chiong lán choè hó ê hiàn chhut-lâi. Siōng-tè chí-ū chı̍t ê to̍k-siⁿ kiáⁿ, chóng-sı̄ iû-goân chhe I choè soan-kàu-su, só͘-í lán kiám thang khah su mah?
Choē-choē lâng bat tha̍k tio̍h, Lí-bûn-su-tùn, Mô͘-hoat, Khia-lí, Iâ-tek-sun téng choē-choē soan-kàu-su ê kò͘-sū, in tha̍k liáu-āu chiū chı̀-goān, khı̀ thoân tō-lí. Pêng-iú! Hiān-chāi ū choē-choē thoân-tō ê ki-koan teh bō͘-chı̍p lâng khı̀ thoân tō-lí, iáu ū choē-choē bı̂n-cho̍k bô tit-tio̍h hok-im, Siáⁿ-sū bô beh khı̀ thoân?
Goá tı̄ So͘-bûn-tap-lah ê sı̂, ū chı̍t pái thiaⁿ-kı̀ⁿ ū chı̍t ê siâⁿ-chhı̄, iáu m̄-bat ū thoân-kàu-chiá khı̀, só͘-í goá chiū kiâⁿ koè toā chhiū-nâ kàu hit-ê só͘-chāi, goá lóng bô boē kı̀-tit, tng-sı̂ goá jı̍p hit-ê siâⁿ-mn̂g ê kám-tōng. Siat-sú goá hiān-chāi iáu-kú sı̄ chı̍t ê chheng-liân lâng, goá tek-khak bô ài kàu tı̄ pa̍t-lâng í-keng khı̀ choè kang ê só͘-chāi. Goá it-tēng beh chhin-chhiūⁿ Lí-bûn-su-tùn chı̍t-iūⁿ, kàu tı̄ sin ê tiûⁿ-só͘, goá it-tēng beh hoan-e̍k Sèng-keng, chiong hok-im thoân hō͘ hiah-ê peh-sı̀ⁿ, goá beh choè chı̍t ê khai-thok-chiá.
Siáⁿ-sū lí tiàm tı̄ ka-kı̄ ê só͘-chāi teh lōng-hùi lí ê oa̍h-miā? Lí thang kàu tı̄ bô lâng bat khı̀ thoân hok-im ê só͘-chāi, chiong lí ê oa̍h-miā tâu-chu tı̄ chin-chiàⁿ ū kè-ta̍t ê tāi-chı̀. Lí nā khı̀, lí beh tit-tio̍h koh khah toā ê só͘-chāi. Siáⁿ-sū bô beh hō͘ lí ê seng-oa̍h koh khah ū ı̀-gı̄? Lí iā thang choè chı̍t ê khai-thok-chiá khı̀ thoân tō-lí.
Oh! goá chai lí só͘ beh kóng ê, in-ūi goá í-keng thiaⁿ kúi-nā piàn, lí ín-iōng Sù-tô͘-hêng-toān 1 chiuⁿ 8 chat, chóng-sı̄ lí ín-iōng liáu m̄ tio̍h, lí ê ín-iōng sı̄ án-ni hò͘ⁿ? “Lín tio̍h tāi-seng tı̄ Iâ-lō͘-sat-léng, jiân-āu tı̄ Iû-thài, jiân-āu tı̄ Sat-má-lı̄-a í-kip choân-toē tı̍t-kàu toē-ke̍k.” Nā-sı̄ chit chat Sèng-keng ê ı̀-sù m̄-sı̄ án-ni kái-sek. Hiān-chāi goá lâi kái-sek hō͘ lí thiaⁿ, “lí tio̍h ūi-tio̍h goá choè kan-chèng tı̄ Iâ-lō͘-sat-léng kap Iû-thài, koh tı̄ Sat-má-lı̄-a tı̍t-kàu toē-ke̍k,” m̄-sı̄ “tāi-seng”, sı̄ “koh tı̄”, án-ni chit jı̄ “koh tı̄” sı̄ sím-mı̍h ı̀-sù? Chiū-sı̄ siāng-sı̂ ê ı̀-sù. Oāⁿ chı̍t kù oē lâi kóng: Lán chı̍t bı̄n tı̄ Iâ-lō͘-sat-léng thoân hok-im, siāng-sı̂ iā tio̍h tı̄ Iû-thài, Sat-má-lı̄-a kàu toē-ke̍k thoân hok-im. M̄-sı̄ beh khı̀ pa̍t-ūi kang-chok í-chêng, tio̍h tāi-seng choè-oân chit pêng ê kang-chok, lán tio̍h siāng-sı̂ tı̄ 2 ê só͘-chāi kang-chok, tı̄ pún-kok kap goā-kok tio̍h siāng-sı̂ khai-sí choè chiah tio̍h.
PÚⁿ-KOK Á-SĪ GOĀ-KOK HIT-PENG5?
Lí thiaⁿ chiah-ê oē ū sím-mı̍h kám-sióng? Tùi bô-soàⁿ-tiān ê hoat-bêng liáu-āu, bô-lūn toà tı̄ joā hn̄g ê só͘-chāi, nā khui siu-im-ki, chiū lóng oē thiaⁿ-tio̍h hok-im chiat-bo̍k. Chóng-sı̄ goá iā bat khı̀ kàu choē-choē só͘-chāi, hia ū kúi nā pah bān ê lâng, lóng bô bô-soàⁿ-tiān, iā bô kóng-pò͘ tiān-tâi, bô siu-im-ki. Hiah-ê lâng chin ài thiaⁿ hok-im, iā bô pān-hoat. Siáⁿ-sū hiah-nih koan-sim tı̄ pún-kok ê lâng, ai. tùi pa̍t só͘-chāi, tùi koh khah hn̄g ê lâng chiū lóng bô koan-sim?
Goá chı̄n ài ēng koh khah choē ê chı̂ⁿ tı̄ chhut-pán, ēng goā-kok oē siá-chheh, tû-khı̀ án-ni, in chiū bô sím-mı̍h thang tha̍k. Tı̄ pún-kok hok-im ê chheh siông-siông hō͘ lâng kū-choa̍t, nā-sı̄ tı̄ hia, chiàu goá só͘ chai, m̄-bat tú-tio̍h lih-phoà toaⁿ-tiuⁿ á-sı̄ in só͘ chih-tio̍h ê sió-chheh. In chin ū lé-sò͘ lâi chiap-siū koh kám-siā hit-ê sàng hō͘ I ê lâng, jiân-āu bô-lūn tı̄ tiān-chhia, kong-liōng khı̀-chhia á-sı̄ hoé-chhia, in lóng chin hoaⁿ-hí sûi-sı̂ lâi tha̍k. Goá tı̄ Se-pan-gâ ê sı̂, goá ê chhia sı̂-siông hō͘ chin choē lâm-lú ûi-ûi leh, in-ūi goá teh pun hok-im thoân-toaⁿ, in ūi-tio̍h ài tit-tio̍h hok-im ê thoân-toaⁿ chiū chhun chhut in ê chhiú lâi thó. Goá kám-kak in hiah-nih jia̍t-sim teh thó, ài chai-iáⁿ hit-ê hok-im ê thoân-toaⁿ, só͘ beh kā in kóng ê sū.
Siat-sú nā ū chı̍t tâi chhia, chài hok-im thoân-toaⁿ, kàu moá-moá tùi Hoat-kok sái kàu Í-tāi-lı̄, á-sı̄ tùi Kó͘-pa kàu Hái-tē, chı̍t lō͘ it-tı̍t pun, kan-taⁿ án-ni choè chiū hó, tek-khak oē hō͘ chin-choē lâng chı̀n-jı̍p tı̄ éng-oa̍h. Sı̄m-chı̀ ū lâng boē hiáu ēng in ê oē káng-tō, iā oē thang ēng chit-ê hong-hoat lâi thoân-tō. Siōng-tè tek-khak beh ēng bûn-jı̄ thoân-tō lâi choè-kang, che sı̄ goá ēng chin-choē chı̂ⁿ tı̄ chit hong-bı̄n ê goân-in. Goá ū kám-kak tio̍h, bô pí pun hok-im sió-chheh koh khah ū hāu-kó ê thoân-tō. Chiong hok-im thoân kàu tı̄ So͘-ngô͘, Au-chiu, Lâm-bí téng ê só͘-chāi, in-ūi lân chin ài tha̍k. Goá ū chin-choē ka-kı̄ ê chheh hoan-e̍k choè So͘-ngô͘ ê oē, iā ū hoan-e̍k choè 35 chióng kı̂-thaⁿ ê oē, sı̀-soàⁿ tı̄ kúi-nā chheng-bān lâng ê tiong-kan, iā hit-ê hāu-kó chin toā.
Chhiáⁿ lí siūⁿ khoàⁿ, tı̄ pún-kok ū choē-choē ê thoân-thé teh kè-e̍k beh cháiⁿ-iūⁿ lâi thoân hok-im, chóng-sı̄ chin chió lâng siūⁿ kàu tı̄ goā-kok. In siūⁿ hiah-ê m̄-sı̄ in só͘ tio̍h choè ê kang, lán chí-ū teh siūⁿ kok-lāi ê kang-chok, soà boē kı̀-tit hiah-ê goā-kok ê kang-chok. Chhiáⁿ mn̄g nā ū 10 ê lâng beh kng chı̍t ki chhâ, chı̍t thâu ū 9 ê, lēng-goā chı̍t thâu chí-ū chı̍t ê, án-ni kiám oē ēng-tit? Siáⁿ-sū lí bô beh pang-chān hit thâu chí-ū 1 ê lâng teh kng ê nih? Che chiū-sı̄ goā-kok ê kang-chok su-iàu lán khı̀ pang-chān ê goân-in.
SANN Ê BÔ SANN-TANG5 Ê LANG5
Goá chin ài kóng khí saⁿ ê bô saⁿ-tâng ê lâng. Thâu chı̍t ê sı̄ chhe-phài-chiá, tē 2 ê sı̄ kı̂-tó ê, tē 3 ê sı̄ boē thang khiàm-chió ê, chiū-sı̄ siū chhe-phài ê lâng, 3 ê lóng sı̄ chin su-iàu ê.
Beh chhe-phài lâng tek-khak tio̍h ū chı̂ⁿ, siat-sú lí nā boē tàng khı̀, pêng-iú, kiám-chhái Siōng-tè sı̄ ài lí choè chı̍t ê chhe-phài-chiá. Nā án-ni lí tio̍h chhoē chı̍t lâng thoè lí khı̀, lí só͘ tio̍h choè ê chiū-sı̄ thàn-chı̂ⁿ, ēng chı̂ⁿ lâi chi-chhı̂ lâng chhut-khı̀ thoân hok-im. Lí nā hoaⁿ-hí án-ni lâi choè, lí só͘ beh tit-tio̍h ê pò-siúⁿ kap i sı̄ siāng chı̍t-iūⁿ ê.
Koh lâi chiū-sı̄ kı̂-tó ê lâng, kiám-chhái lí boē thang thàn-chı̂ⁿ, lí só͘ thàn ê chı̂ⁿ chí-ū oē thang kiong-kip lí ka-kı̄ ê su-iàu. Án-ni lí boē thang chhe-phài pa̍t-lâng khı̀, lí oē thang chiâⁿ-choè chı̍t ê kı̂-tó ê lâng, ta̍k-jı̍t ēng lí sió-khoá ê sı̂-kan lâi ūi-tio̍h Hui-chiu, Ìn-tō͘ kap Tiong-kok lâi kı̂-tó, lí iā oē thang tit-tio̍h soan-kàu-su ê miâ-toaⁿ, jiân-āu ūi-tio̍h in kı̂-tó. Lí nā siūⁿ beh siám-pı̄ lí ê chek-jı̄m, chai-ē tek-khak beh lı̂m-kàu lí. Siat-sú lí nā ūi-tio̍h hiah-ê khı̀ goā-kok ê lâng tiong-sı̍t lâi kı̂-tó, lí iā oē thang tit-tio̍h pò-siúⁿ, án-ni lí chiū ū hūn tı̄ in ê kang-chok.
Iáu ū chı̍t khoán chiū-sı̄ siū chhe-phài ê lâng. Siat-sú lí ê sin-khu kiān-khong koh ióng-chòng, chiū tio̍h siū hùn-liân, keng-koè chún-pı̄ liáu-āu thang khı̀ thoân hok-im. Lí ūi-tio̍h it-seng ê kang-chok kı̂-tó ê sı̂, ū chı̍t chióng ê khùi-la̍t lı̂m-kàu lí, lí chiū oē thang sûi-sı̂ bêng-pe̍k. Siōng-tè sı̄ teh kiò lí, goá ài lí chham-ka tı̄ sè-kài choè úi-tāi ê kang-chok. Siat-sú lí nā oē thang khı̀, sı̄ bô ū pí chit-ê koh khah hó ê. Soan-kàu-su sı̄ Siōng-tè só͘ tùi-tiōng, sı̄ kàu-hoē ê pó-poè. Lí chiū ū hūn tı̄ toē-chiūⁿ choè hó ê kang-chok.
Chit sı̂ sı̄ tio̍h chò kang ê sı̂-chūn----tio̍h oân-sêng chit-ê bı̄ oân-sêng ê kang-chok. “Bô ū thoân-tō ê, thái-thó oē thiaⁿ-kı̀ⁿ, bô ū hōng-chhe, thái-thó oē thoân tō-lí nih?” Lán kap ı̄ⁿ-kàu chok-chiàn tiong oē tek-sèng boē? Chhiáⁿ lí ka-kı̄ lâi ı̀n-tap che sū.
