It
Siūⁿ beh loân-ài, siūⁿ kah kiông-beh khí-siáu ah. Ūi tio̍h beh loân-ài, goá í-keng tı̄ sim-koaⁿ lāi koat-tēng, beh iōng goá sin-khu lāi-té siōng boé-á ê chı̍t-tih hoeh lâi tui-kiû. Che sı̄ in-ūi goá siong-sı̀n, chí-ū thàu-koè loân-ài chiah ē-tàng lâi kiâⁿ-chhut ka-kı̄ bah-thé kah cheng-sı̂n siōng pēng-tiōng ê ûi-it chı̍t-tiâu lō͘ lâi. Goá m̄-káⁿ kóng che sı̄ chı̍t-chióng kı̂-chek. M̄-koh che khak-khak-sı̍t-sı̍t sı̄ ûi-it ê chı̍t-tiâu lō͘. Sı̄ án-choáⁿ goá beh án-ne kóng leh, che sı̄ in-ūi chí-ū loân-ài, chiah ē-tàng hō͘ goá tı̄ hiah-nih toā ê sè-kài tiong, khı̀ biô-hoē chhut goá só͘ tui-kiû ê bó͘ chı̍t-tiám lâi, mā sı̄ in-ūi loân-ài, chiah ē-tàng hō͘ goá lâi oē-chhut hō͘ goá chin moá-ı̀ ê ûi-it chı̍t-tiâu soàⁿ lâi. Nā-sı̄ ùi chit-ê kak-tō͘ lâi khoàⁿ, loân-ài sı̄ chı̍t-chióng kı̂-chek mā sı̄ ē-sái. M̄-koh tı̄ chia leh kah lí khai-káng ê tông-sı̂, goá it-tēng ài chhiáⁿ lí m̄-thang gō͘-kái chı̍t-kiāⁿ tāi-chı̀, tı̄ jı̂n-seng pah-thài, chhian-chhian-bān-bān lâng ê tiong-kan, goá choa̍t-tùi sı̄ chı̍t-ê pêng-hoân, bē ín-khí lâng chù-ı̀ ê bô-miâ sió-chu̍t-á. Só͘-í, tı̄ chia goá siūⁿ beh kā goá só͘ keng-giām ê, iah-sı̄ goá só͘ siūⁿ koè ê chı̍t-koá tāi-chı̀, bô chhàu-toāⁿ, iā bô oai-khiok, ta̍uh-ta̍uh-á lâi kóng hō͘ lí thiaⁿ. Lí iah sı̄ pa̍t-lâng ê chêng-hêng, goá tong-jiân sı̄ bô kóng kài chheng-chhó, m̄-koh tùi goá ka-kı̄ lâi kóng, loân-ài ê khai-sí chóng-sı̄ chin chhi-chhám ê.
Goá siūⁿ chha-put-to sı̄ tı̄ goá cha̍p-hoè ê sı̂-chūn, ū chı̍t-kang, goá tı̄ gún chng-kha ê chhù ê chhek-á-tiâⁿ khoàⁿ tio̍h chı̍t-chiah ū hoé-âng ke-koeh ê ke-kak, tu̍t-jiân kan, í chiâⁿ béng ê chu-sè lâi tián-khui I chı̍t-pêng ê sit, iōng I ū jiáu ê kha hiau-pai ê ta̍h tı̄ chhek-á-tiâⁿ ê thó͘-tē téng-koân. Chù-ı̀ kā khoàⁿ, goá chiah hoat-hiān, I pó-chhı̂ kāng chı̍t-ê chu-sè, chiām-chiām leh pek-kı̄n chı̍t-chiah leh tok bí, khoàⁿ khí-lâi un-sūn jı̂-chhiáⁿ pe̍h-siak-siak ê ke-bú. Láu-sı̍t kóng, goá pēng m̄-sı̄ chı̍t khai-sí tō chûn-sim siūⁿ beh kā khoàⁿ hiah siông-sè, chí-sı̄ chin tú-hó, ke-kak beh thau-chia̍h ke-bú ê chit-bō͘, bô-tiuⁿ-bô-tı̂ tō ı̀n tı̄ goá ê ba̍k-chiu lāi. Put-koán jû-hô, hit chiah ke-kak ná-chhin-chhiūⁿ leh tián-sı̄ I lâm-sèng ê khı̀-phài, lú-lâi-lú-oá ùi ke-bú hia khı̀. I thâu-khak téng-koân âng-sek ê ke-koeh mā chhin-chhiūⁿ chhiong-hiat kāng-khoán, khiā tı̍t-tı̍t jı̂-chhiáⁿ âng kı̀-kı̀.
Goá siūⁿ tı̄ hit-khoán ê chōng-hóng chi hā, m̄-sı̄ kan-taⁿ ke niā-niā, tō-sı̄ lâng mā sı̄ ē bı̄n-âng-bah-thiàu. M̄-koh chhiáⁿ lí m̄-thang chhiò goá, mā m̄-thang kóng goá sam-pat. Goá sı̄ chiok jı̄n-chin leh kóng chit toāⁿ kò͘-sū hō͘ lí chò chham-khó. Oē kóng tó tńg-lâi, hit chiah ke-bu leh, kui seng-khu choè chı̍t-thoân, chhin-chhiūⁿ oân-choân sūn-hok koân-ui kāng-khoán, siūⁿ beh cháu tān-sı̄ iū-koh cháu bē khui hit-khoán hêng. Tng ke-kak í phiau-phiat ê chu-sè ân-ân lia̍h tio̍h ke-bu ê ām-á-kún, chún-pı̄ beh thiàu khı̀ ke-bu ê kha-chiah-phiaⁿ ê sı̂-chūn, ke-bú ná-chhin-chhiūⁿ piàⁿ sèⁿ-miā ùi ke-kak ê chhiú-thâu kiâⁿ chhut-lâi. Sı̄ án-choáⁿ ke-bú beh cháu lı̄-khui ke-kak leh? Che sı̄ chiok kán-tan ê lí-iû mà, I iā boē-hiáu tùi ke-kak kóng beh iah sı̄ m̄, tong-jiân chí-hó iōng hêng-tōng lâi piáu-sı̄ I ê thāi-tō͘. Tı̄ chit-ê sı̂-chūn, ke-kak sı̄ lú-lâi-lú-ióng, I tio̍h ná-chhin-chhiūⁿ chı̀ⁿ, koà poe koà chêng jiok tı̄ ke-bú ê āu-piah bı̄n. Jiân-āu, iōng pí chêng chı̍t-kái koh khah hiông, khah béng ê thài-sè thiàu khı̀ ke-bú ê kha-chiah-phiaⁿ téng-koân. Kiat-kó jû-hô leh? Thâu-tú-á iah siūⁿ beh soan ê ke-bú, chit kái soah oân-choân hòng-khı̀ té-khòng kāng-khoán, chiong i ê seng-khu pàng hō͘ kē-kē, chhı̀n-chhái ke-kak khı̀ ah. In koh lâi ê hêng-ûi, bô su-iàu goá ke kái-soeh ah, siūⁿ beh kóng, tān-sı̄ mā bô su-iàu koh kóng ah. To̍h tı̄ chit-ê sı̂-chūn, goá hiông-hiông khı̀ siūⁿ tio̍h lán lâng ê chı̍t-koá tāi-chı̀ lâi. Lâng chı̍t-kang-kàu-àm lóng ài kek chı̍t-ê sèng-jı̂n ê bı̄n lâi chhú-lí seng-oa̍h siōng ê tāi-chı̀, m̄-sı̄ kó͘-phiò, tio̍h sı̄ seng-lí, iah bô tio̍h sı̄ kong-si ê chióng-chióng, kóng hiah chē, kiat-kio̍k, nā m̄-sı̄ ūi tio̍h beh hiáng-siū loân-ài khui-hoe kiat-kó chit-ê té-té ê sı̂-kan, goá siūⁿ lâng sı̄ bē hiah-nih-á phah-piàⁿ ê. Sáⁿ-mı̍h, lí kóng goá ê siūⁿ-hoat chin loān lâi? Kóng khí-lâi chin pháiⁿ-sè, goá sı̄ chı̍t-ê chin bô-liâu ê lâng bô m̄-tio̍h, goá tı̄ chı̍t-khai-sí to̍h kā lí kóng-koè, mā kā lí iok-sok koè. Goá chí-sı̄ kā goá siūⁿ tio̍h ê chı̍t-koá gō͘-sı̀-saⁿ ê tāi-chı̀, oân-oân-choân-choân lâi kóng hō͘ lí chai-iáⁿ. Ùi chit-má khai-sí, lí kè-sio̍k thiaⁿ goá kóng lo̍h khı̀, lí khó-lêng ē lú-lâi-lú kám-kak goá chin bô-liâu chin loān-lâi. Sui-jiân kóng goá m̄-sı̄ chı̍t-ê chin khiáu ê lâng, m̄-koh goá mā chai-iáⁿ lí khó-lêng ē án-ne khoàⁿ goá. Tān-sı̄ put-koán lí án-choáⁿ lâi khoàⁿ-thāi goá, lóng sı̄ lí ê chū-iû, goá sı̄ bô hoat-tō͘ lâi kā lí kái-piàn, kám m̄-sı̄ leh? In-ūi goá chai-iáⁿ lí choa̍t-tùi bô khó-lêng siong-sı̀n kóng goá ū hoat-tō͘ lâi chó͘-chí, iah sı̄ khin-khin-sang-sang lâi chó-iū lí ê ı̀-chı̀. Lí mn̄g kóng goá ê ı̀-chı̀? Chin pháiⁿ-sè, goá pēng m̄-sı̄ chı̍t-ê loā ū ı̀-chı̀ ê lâng. Beh án-choáⁿ kóng leh, che sı̄ in-ūi goá ū seng chun-tiōng pa̍t-lâng ı̀-kiàn ê sı̍p-koàn. Tān-sı̄, mā sı̄ in-ūi siuⁿ chun-tiōng pa̍t-lâng ı̀-kiàn, soah hō͘ goá pı̀ⁿ-choè kóng bô ı̀-chı̀ kāng-khoán khı̀ ah. Goá chiok siūⁿ beh kā goá sı̄ án-choáⁿ sit-khı̀ ı̀-chı̀ ê kò͘-sū lâi kóng hō͘ lí thiaⁿ, m̄-koh nā koh kóng lo̍h khı̀, lán ê kò͘-sū to̍h kóng lóng bē soah ah. Só͘-í, goá siūⁿ lán siōng hó lâi kè-sio̍k lán ke-kak kah ke-bú ê oē-tê. Oē koh kóng tńg-lâi, tı̄ goá kah lí kóng-oē ê tiong-kan, lí mā èng-kai ē-tàng liáu-kái, kı̂-sı̍t goá iah bô oân-choân sòng-sit ı̀-chı̀. Láu-sı̍t kóng, goá mā bô hi-bāng goá sı̄ bô ı̀-chı̀ án-ne leh seng-oa̍h. Só͘-í goá beh pài-thok lí ē kı̀ leh kóng, siōng chió goá mā sió-khoá-á iah ū chı̍t-tiám-á ı̀-chı̀.
Hó, lán koh tńg-lâi ke ê oē-tê. Ke-kak kah ke-bú kā sè-kan tiong chin hiān-sı̍t, chin bái ê koan-liām su-jı̍p goá ê seng-khu lāi-té liáu-āu, in soah ná bô hoat-seng sáⁿ-mı̍h tāi-chı̀ kāng-khoán, kè-sio̍k tı̄ chhek-á-tiâⁿ leh tok bí ah. Kóng láu-sı̍t-oē, kàu hit-chūn ūi-chí, goá it-tı̍t kiō-sı̄ kóng âng-iⁿ-á chit-khoán mı̍h-kiāⁿ sı̄ chiàu pē-bú só͘ kóng ê kāng-khoán, sı̄ ùi chio̍h-thâu phāng iah-sı̄ ùi thâu-khak téng seⁿ chhut-lâi ê. Tān-sı̄, goá hoat-kak kóng pēng bô chit-khoán ê tō-lí. Só͘-í, ùi hit-chūn khai-sí liáu goá tn̂g koh àm-àm-á leh chhoē tap-àn ê koè-thêng. Goá siūⁿ lí khó-lêng mā ioh ē tio̍h, chı̍t-ê lâng thau-thau-á o͘-pe̍h loān siūⁿ ê kiat-kó, sui-jiân sı̄ ûi-hoán chū-jiân, tān-sı̄ mā ı̀-goā thê-chá hō͘ goá chı̍t-phı̀ⁿ kong-bêng ê tap-àn. Goá siūⁿ lí khó-lêng chai-iáⁿ kin-chio hoⁿh, ká-sú kóng lí kā kin-chio khǹg leh, bô khı̀ chhap I, tong-jiân I mā sı̄ ē se̍k. M̄-koh lí nā beh hō͘ I khah chá se̍k leh, lí ē-sái ta̍k-kang kā I ùi àng-tiong the̍h chhut-lâi hō͘ jı̍t-thâu pha̍k-pha̍k leh, iah bô tio̍h sı̄ kā hiuⁿ chhah tı̄ àng lāi-té, lâi chò chhui hō͘ I chá-se̍k ê khang-khoè. Nā chiàu án-ne chò lo̍h khı̀, pún-té èng-kai saⁿ-lé-pài chiah ē se̍k ê mı̍h-kiāⁿ, kan-taⁿ su-iàu chı̍t-lé-pài to̍h se̍k ah. Saⁿ-lé-pài kah chı̍t-lé-pài ê chha-piat sı̄ chiok kiaⁿ-lâng ê. Ná chhin-chhiūⁿ kā kin-chio pek hō͘ se̍k ê koè-thêng kāng-khoán, goá ê siàu-liân sı̂-tāi tio̍h sı̄ keng-koè chı̍t-pái iū-koh chı̍t-pái hoán-ho̍k ê chhui se̍k koè-thêng. Bô-koán goá goān-ı̀ iah sı̄ bô goān-ı̀, chóng-sı̄ goá tio̍h sı̄ keng-koè án-ne toā-hàn sêng-tióng ê. Láu-sı̍t kóng, goá siong-sı̀n, tı̄ chit-ê sè-kan siōng èng-kai bô kı̂-thaⁿ chhin-chhiūⁿ goá kāng-khoán hiah-nih-á chá-se̍k ê siàu-liân ê chûn-chāi.
Tı̄ hit-kái chin bô sóng-khoài ê ke-kak ke-bú sū-kiāⁿ liáu-āu, goá iū-koh chhin-ba̍k khoàⁿ-tio̍h kúi kái lūi-sū ê cheng-seⁿ leh chhin-bı̍t ê hêng-ûi. Kı̂-tiong ū chı̍t-kiāⁿ goá siūⁿ goá sı̄ éng-oán bē bē kı̀-tit ê tāi-chı̀, he sı̄ hoat-seng tı̄ goá cha̍p-saⁿ hoè ê chhun-thiⁿ. Hit chı̍t tang, goá tú-hó sūn-lı̄ thong-koè tiong-ha̍k ê jı̍p-ha̍k khó-chhı̀, ūi tio̍h beh khı̀ kā goá khó-chhı̀ chı̀n-chêng pài-thok I pó-pı̀, chin siàⁿ ê sı̂n pò-kò goá khó-chhı̀ ê kiat-kó, goá poê goán lāu-bú khı̀ biō-nih pài-pài, tò tńg-lâi ê sı̂ hoat-seng ê tāi-chı̀. Pài koè sı̂n liáu-āu, goá ka-kı̄ chı̍t-ê lâng kiâⁿ ùi biō-kháu thâu-chêng ê hoe-hn̂g khı̀. Hit-chūn sı̄ lâm-hong hoe-phang, chhun-hong bê-lâng ê hó kong-kéng. Hit-khoán ê kong-kéng sı̄ tû-liáu chhun-thiⁿ í-goā, kı̂-thaⁿ ê sı̂-chūn só͘ khoàⁿ bē tio̍h ê. Goá sı̄ tó-ūi ê lâng sı̄ m̄? Chin pháiⁿ-sè, thâu-tú-á soah bē kı̀-tit kā lí kóng, goá sı̄ tı̄ un-loán ê lâm-pō͘ chhut-sı̀ ê. Goá siūⁿ lí ê kò͘-hiong sı̄ tı̄ hân-léng ê pak-pō͘ hoⁿh. Ká-sú kóng, ū chı̍t-kang lí kám-kak seng-oa̍h tı̄ chit-khoán koâⁿ-thàu-thàu ê to͘-chhı̄ chin ià, siūⁿ beh chhoē chı̍t-ê súi-súi ê só͘-chāi kiâⁿ-kiâⁿ leh, goá siūⁿ lí ē-tàng lâi hit-keng biō sàn-sim. Tng goá khiā tı̄ hit-keng biō ê hoe-hn̂g thâu-chêng ê sı̂, hiông-hiông ū nn̄g-chiah gô ùi goá ê bı̄n thâu-chêng iô-iô-pái-pái kiâⁿ koè. Goá sûi tio̍h siūⁿ kóng, chit nn̄g-chiah gô choa̍t-tùi sı̄ chı̍t-chiah kang-ê chı̍t-chiah bú-ê, nā m̄-sı̄ án-ne, in bô khó-lêng ē hiah-nih-á chhin-bı̍t teh kiâⁿ tàu-tı̄n. Goá ioh ê tàu-té sı̄ tio̍h iah sı̄ m̄-tio̍h, èng-kai sı̄ ài lâi choè phoàⁿ-toāⁿ ê sı̂-chūn ah. In nn̄g-lâng, m̄-tio̍h m̄-tio̍h, in nn̄g-chiah gô án-ne kiâⁿ jı̍p-lâi têng-á-kha. Kı̂-tiong ū chı̍t-chiah iōng I ê chhùi lâi kâm tio̍h lēng-goā chı̍t-chiah ê ām-á-kún, khı̀ hông kâm tio̍h ām-á-kún ê hit-chiah tō koai-koai-á khû lo̍h-khı̀. Koh chài-lâi, hit-chiah kâng kâm ām-á-kún ê tō peh khı̀ khû leh hit-chiah ê kha-chiah-phiaⁿ téng-koân. Tān-sı̄, in-ūi I ê seng-khu siuⁿ koè toā phiang, I ê tōng-chok iū-koh siuⁿ koè pn̄g-tháng, só͘-í chù-ı̀ kā khoàⁿ, I ê kha chı̍t-pái koh chı̍t-pái ùi gô-bú ê kha-chiah-phiaⁿ téng-koân chhu lo̍h-lâi. Lí siūⁿ I lóng-chóng poa̍h lo̍h-lâi kúi tàu ? Tng goá hoat-kak goá èng-kai chū-thâu tio̍h kā I sǹg hō͘ chheng-chhó ê sı̂-chūn, I í-keng m̄-chai siak lo̍h-lâi kúi nā tàu ah, kan-taⁿ ùi goá khai-sí chù-ı̀ kā sǹg tō í-keng poa̍h lo̍h-lâi cha̍p-káu-kái ah. Chin kiaⁿ-lâng hoⁿh, khoàⁿ kàu siōng boé ah, chham khoàⁿ ê lâng mā ē khai-sí tio̍h-kip khí-lâi. Tān-sı̄, láu-sı̍t-kóng, khoàⁿ in leh siong-hó pēng m̄-sı̄ chı̍t-kiāⁿ hiah bô sóng-khoài ê tāi-chı̀. In-ūi, goá khoàⁿ tio̍h in leh lâu chhùi-noā, che sı̄ chin-chiàⁿ ê, goá khak-khak-sı̍t-sı̍t khoàⁿ tio̍h in leh lâu chhùi-noā, jı̂-chhiáⁿ....
Jı̂-chhiáⁿ, goá mā ē-tàng kā koh khah cheng-chhái chı̀m tı̄ loân-ài tiong kiat-ha̍p ê ia̍h-á ê chêng-hêng lâi kóng hō͘ lín thiaⁿ. Che sı̄ hoat-seng tı̄ goá chho͘-tiong jı̄-nı̂ tú-á beh kiat-sok hit tang, iā tio̍h sı̄ goá cha̍p-gō͘-hoè hit-chūn ê chá-chhun. Ū chı̍t-kang, goá tı̄ im-ga̍k-sek leh toâⁿ piano, ùi phah-khui ê thang-á-mn̂g poe-jı̍p lâi ū chin súi ê sit ê ia̍h-á, m̄-chai sı̄ án-choáⁿ, ia̍h-á choâⁿ poe lo̍h-lâi thêng tı̄ lı̄ goá ê chhiú bô loā hn̄g ê keyboard téng-koân. Tú-á hó siūⁿ beh iōng chhiú kā I sńg chı̍t-leh ê sı̂-chūn, goá chiah hoat-hiān I pēng m̄-sı̄ kan-taⁿ chı̍t-chiah niā-niā, só͘-í goá choâⁿ chhiú tòng tiâu bô khı̀ kā bong. Tong-jiân, in nn̄g-chiah ná-chhin-chhiūⁿ khı̀ hō͘ teng-á tèng tiâu leh kāng-khoán, liâm kah ân-ân-ân. Jı̂-chhiáⁿ, mā chhin-chhiūⁿ lâng lim-chiú-chùi kāng-khoán, hàiⁿ lâi hàiⁿ khı̀. Tio̍h tı̄ chit-ê sı̂-chūn, goá ê sim-koaⁿ lāi goân-pún liân-bín ê sim soah khı̀ hō͘ chân-jím ê sim lâi chhú-tāi. Thiaⁿ hō͘ chheng-chhó, kı̂-sı̍t goá chit-ê lâng ùi siàu-liân sı̂-tāi khai-sí kàu chheng-liân sı̂-tāi ē-tàng kóng bô sáⁿ tông-chêng-sim. Po̍k-le̍k ná chhin-chhiūⁿ tio̍h sı̄ goá ê hoà-sin kāng-khoán, ē-tàng phò-hoāi ê goá choa̍t-tùi siūⁿ pān-hoat kā I phò-hoāi. Che sı̄ in-ūi tı̄ goá ê sim-koaⁿ lāi sán-seng liáu chı̍t-chióng hoán-phoàn ê ı̀-sek, chit-ê ı̀-sek lâi chó-iū tio̍h goá ê hêng-ûi. Goá siūⁿ chit-má goá iā siong-sı̀n chè-iok kui-ê ú-tiū ê toā tō-lí---mâu-tún-lu̍t, choa̍t-tùi bô khó-lêng kā goá pâi-tû tı̄ goā-kháu. Só͘-í pún-té goá ê sèng-chêng sı̄ khah loán-jio̍k ê, kiat-kó goá só͘ piáu-hiān chhut-lâi ê hêng-ûi tian-tò lóng sı̄ chân-jím koh tàng-sng. Goá chò chı̍t-kiāⁿ chin bô èng-kai chò ê tāi-chı̀ ah. Goá kā hit nn̄g-chiah boē kı̀-tit thang poe, hòng-khı̀ sèⁿ-miā ê ia̍h-á lia̍h khí-lâi, soah lo̍h-khı̀, lí siūⁿ goá án-choáⁿ pı̀ⁿ? Ká-sú kóng lûi-kong phah kàu thâu-khak téng-koân mā bô khó-lêng ē hun-khui hit nn̄g-chiah ia̍h-á, goá ngē-sí siūⁿ beh iōng chhiú kā in lâi thiah hun-khui. Pún-té goá kiō-sı̄ kóng che sı̄ chı̍t-kiāⁿ kán-tan ê khang-khoè, tān-sı̄ siūⁿ bē kàu khah án-choáⁿ kā in giú lóng bô hoat-tō͘ kā in thiah hun-khui. Só͘-í goá chí-hó ūn-khı̀ iōng koh-khah-chē ê la̍t lâi kā in giú, siōng boé-á in chiah hō͘ goá lâi kā thiah hun-khui. Koh lâi, goá kā in khǹg tı̄ piano ê keyboard téng-koân, goá siūⁿ kóng in chha-put-to sı̄ ē poe-cháu chiah tio̍h. Tān-sı̄, sū-sı̍t kah goá siūⁿ ê oân-choân tò-péng, in put-tān bô poe-cháu, tian-tò koh chài iōng in bô sáⁿ sù-phoè sió-sió ê seng-khu kah toā-toā ê sit-á, iô-iô-hàiⁿ-hàiⁿ ê hō͘-siong koh tàu-tı̄n. Lí kám-kak kóng goá khoàⁿ tio̍h chit-khoán ê chêng-hêng khó-lêng ē chhái-chhú sáⁿ-mı̍h khoán ê chhiú-toāⁿ lâi tùi-thāi in leh? Kā in phah hō͘ sí? Goá chiah bô hiah gōng leh. Goá iā-m̄ sı̄ kóng m̄-chai beh án-choáⁿ chin-chiàⁿ lâi khó͘-to̍k lâng, khó͘-to̍k lâng m̄-sı̄ kā phoàⁿ sí-hêng, sı̄ ta̍uh-ta̍uh-á iōng kok-chióng ê hong-hoat lâi kā I hêng-kiû, kám m̄-sı̄ leh. Só͘-í, goá kā hit nn̄g-chiah ia̍h-á lia̍h khí-lâi, chı̍t-chiah lia̍h tı̄ chiàⁿ-chhiú, chı̍t-chiah lia̍h tı̄ tò-chhiú, jiân-āu, kā in nn̄g-chiah hiòng nn̄g-ê oân-choân tò-péng ê hong-hiòng koân-koân tàn khı̀. Goá chân-jím jı̂-chhiáⁿ ài kâng chhòng-khang ê sim-thāi to̍h tı̄ chia hoat-hui kàu siōng koân ê kèng-kài. Goá chit-ê lâng chin-chiàⁿ sı̄ ū kà o͘-pe̍h loān lâi, chí-iàu sı̄ bô chiàu-lí-chhut-pâi ê tāi-chı̀, goá lóng ū khó-lêng chò ē chhut-lâi. Só͘-í lí ài te̍k-piat chù-ı̀ goá chit-tiám. Siōng-bé hit nn̄g-chiah ia̍h-á ū koh poe tàu-tı̄n bô sı̄ m̄? Tong-jiân in sı̄ thâu-hı̂n-ba̍k-àm, iā sı̄ chùi-bông-bông kāng-khoán, í hiòng koân tàn chhut-khı̀ ê hit-ê khong-kan ûi tiong-sim, it-tı̍t tı̄ hit lāi-té se̍h kho͘-á, hō͘-siong piàⁿ-miā leh cháu-chhoē sit-soàⁿ ê lēng-goā chı̍t-poàⁿ. Tān-sı̄, ūn-miā soah kā in khan-ín lú-lâi-lú-hn̄g ê nn̄g-ê kek-toan ê hong-hiòng. Jiân-āu, in ná-chhin-chhiūⁿ tı̄ kāng chı̍t-ê sı̂-chūn ùi chiú-chùi tiong chheng-chhéⁿ khí-lâi kāng-khoán, hiông-hiông hiòng tò-péng ê hong-hiòng hn̄g-hn̄g ê poe-khı̀. Goá siūⁿ tı̄ chit-ê khòng-khoah ê sè-kài tiong, in chit-sı̀-lâng lóng bô khó-lêng ū koh chài saⁿ kı̀ⁿ-bı̄n ê ki-hoē ah.
Goá khó-lêng kóng siuⁿ-chē ia̍h-á ê kò͘-sū ah. Goá goân-pún siūⁿ beh sió-khoá lâi kóng koh khah jia̍t ê ti ê tāi-chı̀, koh khah béng ê gû ê kò͘-sū, iah-sı̄ koh khah sim-sek ê choâ ê chêng-hêng lâi hō͘ lí thiaⁿ. Tān-sı̄, chit-má iah-sı̄ mài kóng hó ah. Nā-sı̄ lí ài thiaⁿ, goá siong-sı̀n goá ū hoat-tō͘ chiū kok-chióng bô kāng ê seng-bu̍t chı̍t-hāng chı̍t-hāng á lâi kóng hō͘ lí liáu-kái. Phı̀-jû kóng niû-á,...goá siūⁿ iā sı̄ tı̄ chia tòng khí-lâi hó ah, goá chin-chiàⁿ sı̄ oē-hó͘-lān oē siuⁿ koè-thâu á. Ká-sú kóng, goá nā-sı̄ kā goá bó͘ chı̍t-kang, iah-sı̄ bó͘ chı̍t-hun-cheng só͘ khoàⁿ tio̍h, só͘ thiaⁿ tio̍h, ah sı̄ só͘ siūⁿ tio̍h ê toā-sió hāng tāi-chı̀, chı̍t-tiâu chı̍t-tiâu lâi kóng lo̍h-khı̀, khióng-kiaⁿ ē ài khai saⁿ-kò-goe̍h ê sı̂-kan chiah kóng ē liáu. Goá sı̄ bô hiah chē ê sı̂-kan. Goá siong-sı̀n lí mā sı̄ bô hiah êng chiah tio̍h. Só͘-í, ūi tio̍h beh kā goá ê ài-chêng kò͘-sū iōng khah kán-tan, khah tiōng-tiám-sek ê hong-hoat lâi kóng, goá sı̄ siūⁿ kah kiông-beh khí-siáu ah.
Goá kā bô siáⁿ tiōng-iàu ê tāi-chı̀ kóng siuⁿ-chē ah. Kı̂-sı̍t, goá siūⁿ beh kóng hō͘ lí thiaⁿ ê sı̄ tùi chit-má khai-sí. Tı̄ beh chèng-sek khai-káng chı̀n-chêng, bô-lūn jû-hô, goá su-iàu koh chài kóng chı̍t-kiāⁿ sè-hāng ê tāi-chı̀.
Jı̄
Tı̄ chı̍t-khai-sí goá í-keng kóng-koè, goá kan-taⁿ siūⁿ beh loân-ài. Jı̂-chhiáⁿ, it-sim-it-ı̀ chò loân-ài ê bāng. Loân-ài ná-chhin-chhiūⁿ sı̄ goá ûi-it ê ǹg-bāng. Chhiūⁿ goá chit-khoán ê chhit-thô-á pún-té tio̍h bô khó-lêng ū sáⁿ-mı̍h lí-sióng, iah-sı̄ hi-bāng. Tùi it-poaⁿ lâng lâi kong, in só͘ tui-kiû ê hó miâ-siaⁿ, sêng-chiū, iah-sı̄ châi-hù......téng-téng, goá sı̄ koh khah bô khó-lêng khı̀ khó-lū koè. Tiàm goá ê sim-koaⁿ lāi kan-taⁿ siūⁿ beh ân-ân kā goá só͘ jı̍t-su-iā-bāng ê hit-ê cha-bó͘ gín-á phō tı̄ goá ê heng-khám lāi-té. Sı̄, he sı̄ goá chin-chiàⁿ ûi-it ê siūⁿ-hoat. Chit-má goá mā sı̄ án-ne siūⁿ. Ah, goá só͘ sim-ài ê cha-bó͘ gín-á, goá siūⁿ beh iōng goá ê chhiú ân-ân lâi kā lí lám tiâu leh, chiong lí ná-chhin-chhiūⁿ thn̂g-bı̍t ê chhùi-tûn kâm leh, jiân-āu, tı̄ goá ê seng-khu kah lí ê seng-khu ha̍p chò chı̍t-ê ê sı̂-chūn, " goá " chit-ê khài-liām chiah thâu chı̍t-kái ē-tàng oân-choân thé-thiān chhut-lâi. Chit-khoán ê siūⁿ-hoat nā tı̄ goá ê sim-koaⁿ lāi puh-gê, I tio̍h ē chin kín ê sok-tō͘ lâi sêng-tióng, bô-loā-kú liáu-āu, I tio̍h ē tı̄ goá ê seng-khu lāi tèng-kin. Lí kám ē-tàng siong-sı̀n, tı̄ chı̍t-ê sè-kan siōng, ū goá chit-khoán siáu ti-ko leh? M̄-koh, goá chū-sè-hàn tio̍h it-tı̍t ǹg-bāng ka-kı̄ ē-tàng chò chı̍t-ê siáu-lâng, tong-jiân che sı̄ bô sáⁿ-mı̍h thang hó chhàu-toāⁿ, tān-sı̄ goá iah-sı̄ kám-kak tùi ka-kı̄ chin boán-chiok. Sı̄ án-choáⁿ goá ē piàn-chò chit-khoán ê lâng, goá siūⁿ chiâⁿ khiáu ê lí èng-kai bô su-iàu goá koh ke bô-chhái chhùi-chı̍h, chū-thâu-kàu-boé koh soat-bêng chı̍t-kái hō͘ lí thiaⁿ, ùi thâu-tú-á goá kóng goá siàu-liân sı̂-tāi ê kò͘-sū lāi-té, goá siūⁿ lí chha-put-to ū chı̍t-ê té chiah tio̍h. Lí kóng goá chiok bô-liâu sı̄ m̄? Tān-sı̄, goá kám-kak lán lâng ê su-sióng iah-sı̄ kám-chêng ê hoat-seng kah chı̀n-tián, kı̂-sı̍t lóng sı̄ ùi bô-liâu, iù-tı̄, iah-sı̄ sè-hāng tāi-chı̀ khai-sí ê. Jı̂-chhiáⁿ, tùi múi chı̍t-ê lâng lâi kóng, chi-phoè in chı̍t-sı̀-lâng chin-chiàⁿ tiōng-iàu ê sè-hāng tāi-chı̀ iū-koh sûi lâng bô-kāng ū chin toā ê chha-pia̍t. Nā chiàu án-ne kóng khí-lâi, goá ùi goá ê sè-kài tiong lâi thê-chhut chı̍t-thò kah tio̍h goá ê hoeh kah goá ê bah ê su-khó thé-hē, mā m̄-sı̄ bô khó-lêng ê, kám m̄-sı̄ leh?
Goá chin-chiàⁿ chiok ǹg-bāng ū chı̍t-ê ài-jı̂n. Só͘-í, goá ê sim-chêng chin thòng-khó͘, goá ê khí-mo͘ sı̄ siáu-siáu bô siáⁿ chèng-siông. Múi chı̍t-àm, goá beh khùn chı̀n-chêng, goá lóng ē liām kóng: " Ài-jı̂n ah, hó khùn lo̍h. " chiah khùn. Tong-jiân in-ūi bô chit-ê lâng, só͘-í goá bô hoat-tō͘ kiò chhut I ê miâ lâi, che sı̄ sió-khoá bô chhái ê só͘-chāi. Jı̂-chhiáⁿ, ū sı̂ tı̄ poàⁿ-mê chhéⁿ khí-lâi ê sı̂-chūn, tı̄ goá ê sim-koaⁿ lāi-té it-tēng ū ài-jı̂n ê hêng-iáⁿ cháu chhut-lâi. Sui-jiân, goá m̄-bat I, tān-sı̄, I it-tēng lóng ē pó-chhı̂ I sèng-lú poaⁿ ê chhiò-iông khiā tı̄ goá ê bı̄n-thâu-chêng. Tı̄ chit-ê sı̂-chūn, goá it-tēng lóng ē iōng chin khiân-sêng ê sim-chêng lâi kā ba̍k-chiu kheh khí-lâi, in-ūi goá kám-kak kóng, ài-jı̂n ê chu-iông sı̍t-chāi sı̄ chiok sêng koan-im-phô͘-sat, tı̄ I ê seng-khu piⁿ, goá tiāⁿ-tiāⁿ ē-tàng khoàⁿ tio̍h ná-chhin-chhiūⁿ sı̂n-bêng kāng-khoán ê kng-khoân. Jiân-āu, goá ē kā goá ê siang-chhiú chhng chhut-lâi, ân-ân ê chiong I lám leh, toā-siaⁿ hoah chhut, ah! Goá só͘ ài ê cha-bó͘ gín-á! Tı̄ chit-ê sè-kài tiong goá siōng kah-ı̀ ê lâng! Goá siūⁿ beh iōng goá chhiong-boán jia̍t-chêng ê chhùi-tûn khı̀ chim lí, iōng goá moá-pak ê ài-ı̀ lâi kā goá ê ài-jı̂n lám tiâu leh, goá ê heng-khám mā in-ūi jia̍t-chêng koè-tō͘, kiông-beh hoé-sio khí-lâi. Tùi I su-bō͘ ê sim-chêng chham ba̍k-sái mā kiông-beh lâu chhut-lâi ah.
Chin sit-lé, bô-tiuⁿ-bô-tı̂ tiong goá soah sit-thāi ah. Tān-sı̄, goá ê heng-khám kàu chit-má mā ná-chhin-chhiūⁿ kiông-beh pit khui kāng-khoán. Lí mā chai-iáⁿ goá ê kha-kin kah chhiú-kin mā chhin-chhiūⁿ kiù-kin kāng-khoán, it-tı̍t chhoah boē thêng. In-ūi sı̄ lí, goá chiah ē bı̄n-phoê hiah kāu, kóng hiah-nih-á chē. Nā-sı̄ oāⁿ chò pa̍t-lâng, goá choa̍t-tùi bô khó-lêng ū sim-chêng kóng chit-khoán oē lâi. In-ūi tı̄ lí ê bı̄n-thâu-chêng, goá bē chiok koà-ı̀ goá ka-kı̄ ê hêng-siōng. Chhiáⁿ lí liáu-kái, it-tı̍t kàu taⁿ, goá m̄-bat kóng kā chin-chiàⁿ ê ka-kı̄ oân-oân-choân-choân piáu-hiān chhut-lâi. Tān-sı̄ lí, siān-liông koh tan-sûn ê lí, chhiáⁿ lí bô-lūn jû-hô it-tēng ài liáu-kái goá. Goá sı̄ cheng-seⁿ. Nā kóng sèng-hiân ê lō͘ sı̄ lán lâng èng-kai kiâⁿ ê lō͘, goá hun-bêng sı̄ kiâⁿ m̄ tio̍h lō͘ ah. Só͘-í, chhiáⁿ lí kā goá khoàⁿ bô-khí. Tān-sı̄ chhiáⁿ lí m̄-thang lâi chhiò goá, chóng-sı̄ cheng-seⁿ sı̄ ē-sái lâi kā I khoàⁿ bô-khí, tān-sı̄ mā bē-sái lâi kā thí-chhiò. Koh chài kóng che mā m̄-sı̄ sáⁿ-mı̍h hó thang thí-chhiò ê tāi-chı̀. Iú koan chit-tiám, goá teh siūⁿ, ká-sú lán chit-ê tē-kiû nā koh chı̍t-kái hoê-hok tio̍h chhiong-boán cheng-seⁿ ê sı̂-tāi to̍h hó lo̍h. Chhiáⁿ lí m̄-thang siū-khı̀, goá pēng m̄-sı̄ hi-bāng jı̂n-lūi lâi choa̍t-chéng. Goá ê ı̀-sù sı̄ kóng, goá hi-bāng lán ē-sái lâi kā lán chit-má só͘ koàn-sı̀ ê seng-oa̍h hong-sek kah bûn-hoà sò͘-ióng lâi kā pàng-sat, it-chhè hoê-hok kàu siōng kó͘-chá ê iá-bân chōng-thāi lâi koh khai-sí. Goá lâi kú chı̍t-ê sı̍t-chè ê lē, phı̀-jû kóng, ū ê lâng m̄-sı̄ ūi tio̍h beh pó-loán lâi hâ phoāⁿ-kin, in sı̄ ūi tio̍h beh tián in khai kúi-pah-kho͘ bé ê mı̍h-kiāⁿ, só͘-í chiah kā hâ tı̄ keng-kah-thâu. Tùi chit-khoán ê tāi-chı̀, goá sı̄ chiok chı̀-chàn bē tiâu. Chí-iàu lí chù-ı̀ kā khoàⁿ, lí tio̍h chai-iáⁿ kóng, hit tiâu phoāⁿ-kin kin-pún tio̍h bô hoat-hui tio̍h i ê kong-lêng. In-ūi i m̄ sı̄ hâ tı̄ ām-á-kún téng-koân, tian-tò sı̄ hàiⁿ tı̄ keng-kah-thâu. Lí nā khoàⁿ tio̍h chit-khoán ê chêng-hêng, lí kám ē-tàng lóng bô siáⁿ hoán-èng leh ? Goá sı̄ giōng beh thò͘ chhut-lâi. Lēng-goā, goá mā chiok tòng boē tiâu la-jí-ò͘, m̄ koán lí sı̄ kiâⁿ tı̄ ke-á-lō͘, iah sı̄ tı̄ chhù lāi leh hioh-khùn, i put-toàn hiòng lí ê hı̄ⁿ-á chhiong koè lâi ê siaⁿ-im, lí kám tòng ē tiâu? Goá sı̄ chin-chiàⁿ chı̀-chàn bē tiâu. Tùi goá lâi kóng, lâng tı̄ chit-khoán ê khoân-kéng tiong seng-oa̍h kèng-jiân iáu koh bô khí-siáu, sı̍t-chāi sı̄ bô hoat-tō͘ siong-sı̀n. Goá nā koh tı̄ chit-ê to͘-chhı̄ ke toà nn̄g-tang, goá sim lāi chiâⁿ chheng-chhó, goá choa̍t-tùi sı̄ ē khí-siáu ê. Só͘-í, goá siūⁿ chha-put-to koh koè chı̍t tang liáu āu, iah to̍h sı̄ kóng, tı̄ goá iáu bē khí-siáu chı̀n-chêng, goá beh poaⁿ tńg khı̀ chng-kha seng-oa̍h. Ká-sú-kóng, tiàm chng-kha ùi thàu-chá kàu àm-mı̂ lóng iah sı̄ thiaⁿ ē tio̍h la-jí-ò͘ ê siaⁿ-im sı̂ beh án-choáⁿ? Tong-jiân, goá ē koh têng poaⁿ chhù. Nā sı̄ sin ê só͘-chāi iah sı̄ kāng-khoán leh ? Lí put-jû kóng nā sı̄ goá ê thâu-khak téng-koân lóng sı̄ la-jí-ò͘ ê siaⁿ-im sı̂ beh án-choáⁿ? Nā chin-chiàⁿ sı̄ chit-khoán ê chêng-hêng hoat-seng, goá siūⁿ m̄-bián kóng, goá it-tēng sı̄ ē khí-siáu ê.
Chin sit-lé, oē iū-koh kóng hn̄g khı̀ ah. Ná-chhin-chhiūⁿ piàn kah chiâⁿ léng ê khoán. Goā-kháu bô tek-khak í-keng khai-sí leh lo̍h-seh ah. Kóng khí lâi, kin nı̂ mā chin kı̂-koài, kàu taⁿ iah m̄-bat lo̍h koè chı̍t kái seh, bı̂n-á-chài tio̍h í-keng sı̄ ki-tok Iâ-so͘ ê seⁿ-jı̍t ah. Kóng tio̍h chit kang, goá to̍h khı̀ siūⁿ tio̍h goá mā sı̄ tı̄ hit kang ê poàⁿ-mı̂ sı̂ chhut-sı̀ ê. Só͘-í, bı̂n-á-chài tio̍h sı̄ goá ê seⁿ-jı̍t lah. Lí mn̄g goá kúi hoè sı̄ m̄? Lí mn̄g tio̍h chı̍t kiāⁿ hō͘ goá chin pi-siong ê tāi-chı̀ ah. Kàu bı̂n-á-chài ê poàⁿ-mı̂, goá tio̍h saⁿ-cha̍p hoè ah. Āu jı̍t ê chá-khí, tng goá kā goá ê ba̍k-chiu peh khui khai-sí, goá tio̍h it-tēng ài kā ka-kı̄ sǹg chò saⁿ-cha̍p-it hoè ê lâng chiah ē-sái. Só͘-í, kin-á-jit sı̄ goá saⁿ-cha̍p hoè ê siōng boé-á chı̍t-kang. Láu-sı̍t kóng, goá sı̄ oân-choân boē kı̀-tit chit kiāⁿ tāi-chı̀ ah. Chit-má tı̄ bô-tiuⁿ-tı̂ tang-tiong khı̀ siūⁿ-tio̍h chit-ê ı̀-goā ê siau-sit, goá sı̄ chı̍t poàⁿ hoaⁿ-hí mā chı̍t poàⁿ siong-sim. Siūⁿ tio̍h saⁿ-cha̍p hoè, goá ê chheng-chhun to̍h í-keng piàn-chò koè-khı̀, siau-sit ah. Lí cha̍p-poeh hoè sı̄ m̄ ? Sı̄ án-choáⁿ lí beh kā chit kiāⁿ tāi-chı̀ kóng hō͘ goá chai-iáⁿ? Lí khó-lêng m̄ chai-iáⁿ, lí thâu-tú-á chit kù oē loā chhı̀ thiàⁿ goá ê sim leh. Tān-sı̄, goá beh kā lí kóng, lí hit kù oē í-keng oân-oân-choân-choân lâi kā goá ê sèⁿ-miā kiat-kó tàn-sak tiāu. Goá ê chheng-chhun tio̍h ùi chit-chūn lâi kiat-sok ah. Tùi goá lâi kóng, chheng-chhun put-chài ê sèⁿ-miā, giâm-keh lâi kóng, bē-tàng sǹg sı̄ sèⁿ-miā. Chha-put-to goá tı̄ lí chit-ê nı̂-hoè ê sı̂-chūn, goá tio̍h ū chit khoán ê siūⁿ-hoat ah. Goá tı̄ goá cha̍p-chhit, peh hoè ê sı̂-chūn, goá to̍h siàu siūⁿ tio̍h loân-ài ê chu-bı̄, siūⁿ beh ū ài-jı̂n. Sı̄m-chı̀ tı̄ bāng tiong mā sı̄ leh siūⁿ kóng: Goá só͘ sim-ài ê lâng oh, chhiáⁿ lí chhut-hiān tı̄ goá ê bı̄n-thâu-chêng oh. Che sı̄ goá hoat chū loē-sim ê chin-sim-oē. Nā-sı̄ chit-ê cha-bó͘-gín-á tı̄ chit-ê sı̂-chūn chhut-hiān, goá choa̍t-tùi ē iōng goá choân-pō͘ ê le̍k-liōng lâi kā i lám leh. Kan-taⁿ chı̍t hun-cheng tio̍h hó, bô, chı̍t bió-cheng mā ē-sái ah. Tı̄ hit bió-cheng lāi-té, gún nn̄g-lâng ê jio̍k-thé tio̍h oân-choân ná ài-jı̂n kāng-khoán lâi piàn-chò it-thé, gún nn̄g-lâng ê lêng-hûn mā oân-choân ná ài-jı̂n kāng-khoán lâi kiat-ha̍p tàu-tı̄n. Tû-liáu chit-khoán ê kı̂-thāi í-goā, goá sı̄ bô sáⁿ iau-kiû ah. It-tı̍t kàu chit-má, goá mā iah sı̄ put-an leh tán-thāi chit bió cheng ê chhut-hiān. Goá it-tı̍t kiō-sı̄ kóng, tı̄ goá saⁿ-cha̍p hoè í-chêng, hit bió cheng choa̍t-tùi ē lâi pài-hóng goá ê chheng-chhun. Tàn-sı̄ lí mā ē-tàng hoat-kak kóng, it-tı̍t kàu goá saⁿ-cha̍p hoè ê siōng boé chı̍t bió-cheng, i pēng bô lâi chhut-hiān tı̄ goá ê bı̄n thâu-chêng. Goá tùi goá ka-kı̄ chiù-choā koè, nā sı̄ saⁿ-chap hoè chı̀n-chêng, ài-sı̂n bô lâi pài-hóng goá, goá choa̍t-tùi beh kiat-sok goá ka-kı̄ ê sèⁿ-miā bô goān-ı̀ koh kè-sio̍k oa̍h lo̍h-khı̀ ah.
Lí, iah siàu-liân-ke-á ê lí, lí kám chai-iáⁿ, goá ê cheng-sı̂n lāi-pō͘ tio̍h ná chhin-chhiūⁿ pún-té sı̄ phang-kòng-kòng ê chiú soah khı̀ piàn-chò hō͘ lâng hiâm sng ê chhò͘ kāng-khoán. Goá tùi lâng goân-pún bô-hān ê ài, chit-má ná beh oân-sêng hoat-kàⁿ chok-iōng, chiong goá ê ài-ı̀ choán-piàn chò ke̍k-toan ê oàn-hūn. Sui-jiân, goá ê sèⁿ-miā kah chheng-chhun tı̄ chéng-kò jı̂n-lūi ê tn̂g-oán le̍k-sú tiong sı̄ chha-put-to ná bô kāng-khoán. Tān-sı̄, goá siong-sı̀n goá chit-ê sió-sió ê oàn-hūn choa̍t-tùi ū khó-lêng ē tùi chit-ê ú-tiū sán-seng phò-hāi ê chok-iōng.
Saⁿ
Oē koh kóng tò-tńg-lâi, goá mā bat chhin-sin kám-kak tio̍h loân-ài ê chu-bı̄ koè, mā bat tú-koè ná-chhin-chhiūⁿ sı̄ goá ê ài-jı̂n ê lâng. Kā siūⁿ-khí-lâi, he sı̄ hoat-seng tı̄ goá tiong-ha̍k sı̀-nı̂, chhiu-thiⁿ beh soah sı̂-chūn ê tāi-chı̀. Ha̍k-hāu hā-khò liáu, goá kah pêng-iú khı̀ gún tiāⁿ khı̀ ê hit keng tı̄ kong-hn̂g hù-kı̄n ê chı̍t keng pn̄g-tiàm chia̍h thian-put-lá. Gún sı̄ ta̍k-kang lóng khı̀ hia chia̍h thian-put-lá m̄-bat chit kang bô khı̀. Ta̍k-kang nā ha̍k-hāu ê hā-khò sı̂-kan chı̍t kàu, gún tio̍h ē kám-kak thian-put-lá ê bı̄ it-tı̍t ùi gún ê phı̄ⁿ-khang lâi. Hit-chūn nā lāu-su iah m̄ hā-khò kè-sio̍k leh kóng-khò, goá kah goá ê hó-pêng-iú tio̍h ē hō͘-siong sái-ba̍k-boé, chò-hoé tı̄ pak-tó͘ lāi lâi chhoh-kàn-kiāu. Bô loā kú liáu-āu, chı̍t hā-khò kiâⁿ koè lé, gún tio̍h chhiong chhut kàu-sek khı̀ ah. Múi chit kái, lóng sı̄ goá cháu tē-it. Tān-sı̄ mā chiok chē kái in-ūi lāu-su iah boē hoê-lé liáu, iah tio̍h sı̄ kóng, lāu-su ê ām-á-kún iah leh oan lo̍h-khı̀ ê sı̂-chūn, gún tio̍h khai-sí hêng-tōng ah. Kiat-kó pı̄-pek koh têng kiâⁿ-lé chit kái. Sè-kan siōng thài ū chiah bô-liâu ê tāi-chı̀ leh. Gún chit cháu chhut kàu-sek tio̍h chông ùi sok-sià khı̀ kā chheh-pau tàn leh, kha chiok chū-jiân tio̍h kiâⁿ ùi thian-put-lá ê tiàm khı̀. Goá kah pêng-iú ê kha-pō͘ chóng sı̄ it-tı̀ ê. Ùi ha̍k-hāu kàu thian-put-lá tiàm, kiâⁿ khah kín, lâi hoê ài saⁿ-cha̍p hun-cheng. Ha̍k-hāu koaiⁿ-mn̂g ê sı̂-kan sı̄ gō͘-tiám. Gún lóng sı̄ iok tı̄ ha̍k-hāu ê mn̂g-kha-kháu tâng-chê chhut-hoat.
“ Kúi tiám ah ? ” Goá mn̄g pêng-iú.
“ Sı̀ tiám poàⁿ ah. ” Pêng-iú hoê-tap goá.
“ Hó, kiâⁿ oh !”
Nā-sı̄ ū jı̄-cha̍p hun í-siōng ê sı̂-chūn, gún tio̍h ē cháu khı̀. Nā bô jı̄-cha̍p hun cheng ê sı̂-chūn, gún chí-hó lâi hòng-khı̀. Tı̄ hit khoán ê chōng-hóng chi hā, gún tio̍h chhái-chhú lēng-goā ê hong-hoat. Ha̍k-hāu káu-tiám koaiⁿ tiān-hoé, tán ta̍k-ke khùn liáu āu, gún nn̄g-lâng tio̍h peh chhiûⁿ chhut-khı̀. Lí kám chai-iáⁿ, àm-sı̂ ê ke-á-lō͘ sı̍t-chāi ū-kàu súi ! Ū chı̍t kái, poàⁿ-mı̂ ùi thian-put-lá tiàm tńg-lâi ê lō͘ tiong, khı̀ hō͘ kó͘-pán ê hàn-bûn lāu-su tú-tio̍h, hit kho͘ kèng-jiân hiòng hāu-tiúⁿ bı̍t-kò, gún choâⁿ khı̀ hông chhú-hoa̍t thêng-chí lâi ha̍k-hāu siōng-khò chı̍t-lé-pài, gún thiaⁿ-tio̍h chit khoán ê chhú-hoa̍t, chiok hoaⁿ-hí. In-ūi, gún tau kah thian-put-lá tiàm sı̄ tı̄ kāng chı̍t-tiâu ke, gún nn̄g-lâng hit lé-pài ta̍k-kang ùi chá-khí kàu àm-sı̂ lóng mā sı̄ tı̄ thian-put-lá tiàm koè ê, sè-kan siōng sı̍t-chāi chiok chē chit-khoán khau-sé ê tāi-chı̀. In chhú-hoa̍t gún ê pún-ı̀ sı̄ beh chó͘-chí gún koh cháu khı̀ chia̍h thian-put-lá, tān-sı̄ kiat-kó tian-tò soah sù hō͘ gún khı̀ chia̍h thian-put-lá ê chū-iû. Ū hó-chhiò bô? Bô hó-chhiò sı̄ m̄? Lí nā kám-kak hó-chhiò, tio̍h chhiáⁿ lí chū-iû toā-siaⁿ lâi chhiò, m̄ bián kheh-khı̀. Lí thài m̄ chhiò leh? Sı̄ m̄ sı̄ kóng chia̍h ê bô ı̀-sù leh? Nā án-ne sı̄ chiok khó-sioh ê, in-ūi nā kóng tio̍h chia̍h, goá ū chiok chè kò͘-sū ē-tàng kóng hō͘ lí thiaⁿ.
Nā sı̄ án-ne, goá lâi kóng goá kah goá ê pêng-iú sı̄ án-choáⁿ khı̀ hoat-hiān tio̍h ná chhin-chhiūⁿ sı̄ ài-jı̂n ê cha-bó͘-gín-á ê kò͘-sū. Kò͘-sū sı̄ án-ne ê, sı̄ hoat-seng tı̄ lé-pài, gún ùi chá-khí tio̍h leh se̍h-ke. Goá ê pêng-iú sı̄ chı̍t ê tiat-ha̍k-ka. I siōng him-sióng ê tiat-ha̍k-ka sı̄ Schopenhaoer, jı̂-chhiáⁿ jı̄n-ûi, chit-ê sè-kài chhiong-boán tio̍h pi-koan, chhiong-boán tio̍h oàn-thàn ê tāi-chı̀. Tı̄ hit-chūn, pêng-iú kóng i ka-kı̄ tı̄ cheng-sı̂n siōng tú-á hó sı̄ khı̀ pōng tio̍h leh toā choán-piàn ê sı̂-chūn. I tùi goá kóng : “ Sı̄ án-choáⁿ goá ē hiah gōng leh, goá ùi kin-á-jı̍t khai-sí bô-ài koh chò tiat-ha̍k-ka ah. ” Jiân-āu, i iōng chı̍t ê tiat-ha̍k-ka ê oē lâi soat-bêng i ê sim-chêng. I kóng :“ Tiat-ha̍k-ka ná chhin-chhiūⁿ sı̄ tı̄ chı̍t-tè chin pûi ê thó͘-tē siōng giōng-beh ta khı̀ ê chháu-á.” I koh kè-sio̍k kóng :“Goá beh ùi kin-á-jı̍t khai-sí, hòng-khı̀ tiat-ha̍k, choan-sim lâi tâm-loân-ài.” Tio̍h án-ne, goá ê pêng-iú siaⁿ-bêng ùi chı̍t ê tiat-ha̍k-ka piàn-chò chı̍t ê loân-ài-ka khı̀ ah. Goá sı̄ bô tha̍k koè loā chē chheh, bô ha̍k-būn ê lâng, só͘-í goá sûi tio̍h hoê-tap i kóng : “Án-ne siōng kài hó. ” lâi piáu-sı̄ goá tùi i chit-ê kái-piàn ê chàn-tông. Pún-té pêng-iú ut-chut ê sim-chêng, sûi choán-piàn chò hoaⁿ-hí ê chhiò-iông. I koè-khı̀ sı̄ koè tı̄ chin ap-chè ka-kı̄ ê seng-oa̍h tiong, só͘-í chit-ê piàn-hoà, tùi goá lâi kóng sı̄ chı̍t ê put-chí-á toā ê chhı̀-kek. Gún tùi chit-ê kái-piàn kám-kak chin hoaⁿ-hí, jı̂-chhiáⁿ hoaⁿ-hí kàu thiàu waltze khí-lâi. Waltze sı̄ gún ùi tı̄ ke-á-lō͘ téng-koân ê chı̍t keng bú-thiaⁿ thau khoàⁿ lâi, khò hit kài khoàⁿ koè ê ı̀n-sióng o̍h ē-hiáu ê. Gún kiâⁿ koè khai-sí ū lo̍h hio̍h-á ê phùn-choâⁿ kong-hn̂g, soán-tek chı̍t-tiâu siōng kài lāu-jia̍t ê lō͘ kiâⁿ khı̀. Hit tiâu ke-á-lō͘ ê nn̄g-pêng ū chin chē keng toā keng ê pah-hoè-tiàm, gún chhēng tio̍h phoà-kô͘-kô͘ ê chè-ho̍k tı̄ hia se̍h ke-á-lō͘. Kiâⁿ kàu chı̍t keng pò͘-tiàm ê thâu-chêng sı̂, bô-tiuⁿ-tı̂ khı̀ khoàⁿ tio̍h nn̄g saⁿ ê cha-bó͘-gín-á tı̄ lāi-té leh boé mı̍h-kiāⁿ, hit-ê cha-bó͘-gín-á tio̍h sı̄ kı̂-tiong ê chı̍t-ê. Hoat-hiān tio̍h in ê, tong-jiân sı̄ goá chit-ê kâu-gín-á. In-ūi, pêng-iú sui-jiân kóng bô-ài koh chò tiat-ha̍k-ka, tān-sı̄ tn̂g sı̂-kan í-lâi, i ū pó-chhı̂ khoàⁿ thô͘-kha ê sı̍p-koàn. Thoè chı̍t-pō͘ kóng, tio̍h sǹg i bô khoàⁿ thô͘-kha ê sı̍p-koàn, súi cha-bó͘-gín-á ê chu-iông mā bô khó-lêng ē chèng-khak ê thàng koè i ê ba̍k-kiàⁿ. Goá iōng chhiú pass chit-ê àm-hō hō͘ pêng-iú, in-ūi gún bô hoat-tō͘ lâi kóng-oē, goá kiaⁿ kóng-oē ē khı̀ hō͘ chia ê cha-bó͘-gín-á hoat-hiān gún leh chù-ı̀ in. pêng-iú sûi tio̍h liáu-kái goá ê ı̀-sù, i thau-thau-á iōng sè-siaⁿ-oē kā goá kóng :“ Ki-hoē lâi ah ! ”
Goá liáu-kái i ê ı̀-sù. só͘-í, gún tı̄ chı̍t châng chhiū-á-kha khiā tēng, keng-koè gō͘ hun-cheng ê chham-siông, gún koat-tēng beh chhái-chhú chek-ke̍k ê hêng-tōng. Iû goá phah thâu-tı̄n, chin hiau-pai ê kiâⁿ jı̍p-khı̀ pò͘-tiàm. Pò͘-tiàm ê thâu-ke bı̄n-sek bô kài hó ê kā gún gı̂n chı̍t-ē. Goá siūⁿ khó-lêng sı̄ in-ūi gún sı̄ chhēng chè-ho̍k ê tiong-ha̍k-seng. Sı̄ án-choáⁿ gún ē khı̀ hō͘ lâng khoàⁿ-bô-khí, it-tı̍t kàu taⁿ, goá mā iah m̄ chai sı̄ siáⁿ-mı̍h lí-iû. Pò͘-tiàm ê tiàm-oân pēng bô tùi gún kóng : “Lâng-kheh, lāi-té chē. ” lâi hoan-gêng gún. M̄-koh, che bô siáⁿ tiōng-iàu. Gún chí-put-kò sı̄ kiâⁿ jı̍p-lâi chı̍t keng kan-taⁿ cha-bó͘-gín-á ē jı̍p lâi ê tiàm niâ-niâ. Hit saⁿ ê cha-bó͘-gín-á oa̍t-thâu lâi kā gún khoàⁿ. Kı̂-tiong chı̍t ê, chhēng chhiⁿ-âng-sek ê saⁿ, chha-put-to sı̄ cha̍p-peh hoè chó-iū ê cha-bó͘-gín-á, tio̍h sı̄ tiāⁿ-tiāⁿ tı̄ goá ê bāng tiong chhut-hiān ê lú-chú-kak. Tı̄ goá chiàⁿ-bı̄n khoàⁿ tio̍h i ê bı̄n ê hit sı̂-chūn, goá tio̍h chheng-chheng-chhó-chhó ê kám-kak tio̍h chit tiám. I ū chin-chiàⁿ iù ê io kah chin-chiàⁿ súi ê kha. Goá ê jia̍t-chêng tio̍h tı̄ chit-ê sı̂-chūn ta̍t kàu siōng koân ê tē-pō͘.
Bô loā kú, in tio̍h kiâⁿ chhut pò͘-tiàm. Gún mā toè in kiâⁿ chhut-khı̀. Toè tı̄ lı̄ in chha-put-to cha̍p-pō͘ ê āu-piah-bı̄n. In kiâⁿ kàu tó-ūi, gún tio̍h toè kàu tó-ūi. Ná chhin-chhiūⁿ sı̄ nn̄g-chiah tiong-sı̍t ê káu kāng-khoán. Ke-á-lō͘ sǹg tio̍h koâⁿ-thàu-thàu ê hong, nn̄g pêng ê chhiū-á mā sûi hong teh iô-lâi-iô-khı̀, chhiū-hio̍h-á chēng-chēng ê ùi chhiū-á téng-koân lak lo̍h-lâi. Sûi tio̍h hong tı̄ thiⁿ téng poe-bú, bô loā kú liáu āu tio̍h khin-khin-á lak ùi thô͘-kha téng-koân. Goá tiām-tiām-á teh thiaⁿ goá ka-kı̄ sim-chōng kah toā-chū-jiân só͘ ha̍p-chàu chhut-lâi bông-bông-biáu-biáu ê siaⁿ-im. Che sı̄ oân-choân siūⁿ bē kàu ê chı̍t kiāⁿ tāi-chı̀. Lí kám bē kám-kak kóng che sı̄ chin kı̂-biāu? Lâng tı̄ i siōng kek-tōng ê sı̂-chūn, phó͘-thong oân-choân bē khı̀ kám-kak tio̍h ê siaⁿ-im, kèng-jiân tı̄ chit-ê sı̂-chūn piàn-chò sı̄ sè-kan siōng ûi-it thiaⁿ ē tio̍h ê siaⁿ-im, jı̂-chhiáⁿ koh lâi kái-piàn gún ê ūn-miā.
In kiâⁿ jı̍p-khı̀ chı̍t keng boē cha̍p-chhe-á ê tiàm. He sı̄ chı̍t keng chiok e̍h ê tiàm, só͘-í, gún tio̍h bih tı̄ chı̍t châng khoàⁿ ē tio̍h in ê chhiū-á-kha tán. Tı̄ keng-koè chı̍t-toāⁿ chin tn̂g ê sı̂-kan liáu-āu, in saⁿ ê cha-bó͘-gín-á chiah ùi hit keng tiàm kiâⁿ chhut-lâi, nn̄g ki chhiú lóng koāⁿ kah toā-pau sè-pau. Siōng súi hit-ê cha-bó͘-gín-á kiâⁿ tı̄ lēng-goā nn̄g lâng ê tiong-ng. Kan-taⁿ i tı̄ lō͘ tiong oa̍t-thâu nn̄g kái lâi kā gún khoàⁿ. In chiām-chiām ùi chin lāu-jia̍t ê ke-á-lō͘ oat lâi kàu khah phian-phiah ê lō͘. Gún nn̄g lâng toè tı̄ in ê āu-piah chha-put-to ū poàⁿ-tiám-cheng ê sı̂-kan, kiâⁿ kàu lō͘ lóng bô lâng leh kiâⁿ ah, piⁿ-á ê chhù giōng-beh kàu lō͘ boé ê sı̂, in saⁿ-lâng ê hêng-iáⁿ soah hiông-hiông siau-sit khı̀. Pêng-iú chiok siū-khı̀ it-tı̍t chàm kha. Sui-jiân sı̄ tı̄ chiok té ê sı̂-kan lāi, tān-sı̄, goá khak-khak-sı̍t-sı̍t ū khoàⁿ tio̍h âng-sek ê saⁿ, koh lâi, tio̍h khoàⁿ tio̍h hit-ê súi cha-bó͘-gín-á ê bı̄n leh thau-khoàⁿ gún chit-pêng. Goá kā pêng-iú kóng goá ū khoàⁿ tio̍h i leh thau khoàⁿ lán. Pêng-iú sı̄ giōng-beh khàu chhut-lâi. I tú-á hó kā ba̍k-kiàⁿ the̍h lo̍h-lâi leh chhit, só͘-í goá kā kóng liáu, i chheⁿ-chheⁿ-pōng-pōng beh kā ba̍k-kiàⁿ koà khí-lâi, kiat-kó koà bô hó, ba̍k-kiàⁿ choâⁿ lak lo̍h-lâi. Hó-ka-chài, goá tı̄ khong-tiong kā chiap-khí-lâi. Gún kiâⁿ lâi cha-bó͘-gín-á chhù ê mn̂g-kha-kháu, in chhù lāi sı̄ tiām-tiām bô siaⁿ, gún soah chı̍t-sı̂ khiā tı̄ in mn̂g-kha-kháu m̄-chai beh án-choáⁿ sı̄ hó.
“Ū lâng tı̄ leh bô ? ” pêng-iú khui-chhùi mn̄g. Tān-sı̄ pēng bô lâng kā èng. Chí-iú ùi chin chhim ê chhù thoân-tńg-lâi “ ū lâng tı̄ leh bô ? ” ê hoê-siaⁿ.
“Ū lâng tı̄ leh bô ? ” goá mā toè pêng-iú toā siaⁿ hoah. Jiân-āu, gún tio̍h ná chhin-chhiūⁿ sı̄ kā gún ê chek-jı̄m oân-sêng kāng-khoán, tiām-tiām khiā leh. Chit-ê sı̂-chūn, gún ùi lāi-té thiaⁿ tio̍h ū lâng kiâⁿ chhut-lâi ê kha-pō͘-siaⁿ.
“Ū siáⁿ-mı̍h tāi-chı̀ bô? ” chhut-lâi chio-ho͘ gún ê sı̄ chı̍t ê jı̄-cha̍p-gō͘ hoè chó-iū ê chheng-liân-lâng.
“Bô, bô siáⁿ-mı̍h tāi-chı̀. ” goá hoê-tap i. chheng-liân-lâng ta̍uh-ta̍uh-á ùi chhù lāi kiâⁿ chhut-lâi. Jiân-āu, tı̄ gún ê piⁿ-á khiā tiâu. I chhiò-bı̄n chhiò-bı̄n ê thāi-tō͘ hō͘ gún kám-kak khah khin-sang.
“Ū, gún ū tāi-chı̀. ” pêng-iú iōng chin khéng-tēng ê kháu-khı̀ kā goá thâu-tú-á kóng ê oē oân-choân hó͘ⁿ-tēng.
“Bô, lín ū siáⁿ-mı̍h tāi-chı̀ leh ? ” chheng-liân-lâng chı̍t bı̄n chhiò, chı̍t bı̄n iōng ná lāu-pêng-iú ê kháu-khı̀ mn̄g gún.
“Chhiáⁿ mn̄g lí, thâu-tú-á sı̄-m̄-sı̄ ū saⁿ ê cha-bó͘-gín-á kiâⁿ jı̍p-khı̀ lín chhù-lāi, goá siūⁿ goá eng-kai bô khoàⁿ m̄ tio̍h chiah tio̍h … ” pêng-iú jı̄n-chin sêng-khún teh mn̄g.
“ Ū ah, in khak-sı̍t ū kiâⁿ jı̍p-lâi, ū siáⁿ chí-kàu leh …? ”
“ Bô, bô siáⁿ toā tāi-chı̀. ” goá kín chhah jı̍p khı̀ kóng bô. Tān-sı̄, pêng-iú sûi koh chhah jı̍p-lâi mn̄g kóng :“ Chhiáⁿ-mn̄g, sió-chiá kám kè lâng ah ? ”
Chheng-liân-lâng toā siaⁿ chhiò chhut-lâi.
“Bô, i iah bē kè lâng leh. M̄-kò, i bı̂n-á-chài tio̍h beh kè lâng ah. Só͘-í, lín thâu-tú-á khoàⁿ tio̍h ê, i kah pêng-iú tio̍h sı̄ khı̀ boé kè-chng ê mı̍h-kiāⁿ. I sı̄ goá ê sió-moē. ”
Gún khı̀ pōng tio̍h piah ah. Bô loā kú, pêng-iú iōng chin ut-chut ê siaⁿ hoê-tap kóng :“ Goân-lâi sı̄ án-ne o͘. ” jiân-āu, i iōng chiok sè-siaⁿ tùi goá kóng :“ lán hó cháu ah. ” Goá khin-khin-á tàm-thâu piáu-sı̄ chàn-sêng. Mā m̄-chai beh kóng siáⁿ-mı̍h khah hó. Mā m̄-chai sı̄ án-choáⁿ, bô keng koè toā-náu, goá tùi in toā-hiaⁿ kóng :“ Lín sió-moē sı̍t-chāi sı̄ chı̍t ē chiok súi ê cha-bó͘-gín-á. ”
Chheng-liân-lâng thiaⁿ liáu chin hoaⁿ-hí. Goá siūⁿ goá ê bı̄n it-tēng sı̄ âng-kòng-kòng. Só͘-í, chhong-chhong-pōng-pōng cháu chhut mn̂g-kha-kháu. Pêng-iú iah lâu tı̄ lāi-té tùi in toā-hiaⁿ kóng :“ Chin sit-lé, kiáu-jiáu ah. ”
Chheng-liân-lâng koh khah hoaⁿ-hí, chı̍t bı̄n chhiò, chı̍t bı̄n hoê-tap kóng :“ Lín m̄-bián pháiⁿ-sè, mā m̄-bián siuⁿ koè chāi-ı̀, siàu-liân sı̂-tāi, siáⁿ-lâng lóng ē án-ne chò. ”
Gún koh tùi chheng-liân-lâng tàm chı̍t ê thâu liáu-āu chiah lı̄-khui.
Che tio̍h sı̄ goá chho͘-loân ê kò͘-sū. Lí bē kám-kak pi-chhám sı̄ m̄ ? Gún nn̄g lâng tı̄ hit kài kiâⁿ chhut loân-ài toā-mn̂g ê thâu chı̍t-pō͘ tio̍h sit-pāi, koè chiâⁿ kò goe̍h ê sı̂-kan, chha-put-to siáⁿ-mı̍h mı̍h-kiāⁿ lóng chia̍h bē lo̍h-khı̀, it-tı̍t oa̍h tı̄ sit-loân pi-siong ê khı̀-hun tiong. Tiat-ha̍k-ka pêng-iú ut-chut ê piáu-chêng sı̍t-chāi sı̄ bē jím-sim koh ke khoàⁿ i chı̍t bı̄n. Tān-sı̄, gún iah-sı̄ tiām-tiām-á jím-siū chit kái ê khó-giām. M̄-kò, tı̄ hit toāⁿ àm-tām ê soè-goa̍t tiong gún tùi chit kái kiōng-tông sit-loân ê keng-giām, sı̄ m̄-bat koh-chài thê-khí.
Sı̀
Koh lâi hoat-seng ê tāi-chı̀ sı̄ tı̄ goá tion-ha̍k gō͘-nı̂ sı̂, iah tio̍h sı̄ goá cha̍p-poeh hoè sı̂ ê kò͘-sū. Chha-put-to sı̄ tı̄ hioh-joa̍h goá tńg-khı̀ chhù nih, pàng-ká teh beh kiat-sok chêng hoat-seng ê tāi-chı̀. Sı̂-kan sı̄ tı̄ poe̍h-goe̍h-hūn ê boé-liu, jı̍t-thâu chiām-chiām bô hiah iām, ke-á-lō͘ khai-sí ū hong sàu-jı̍p-lâi. Ùi sı̄-biō thoân-lâi chū kó͘-chá kàu taⁿ lóng ū ê cheng-siaⁿ, che sı̄ goá iú sú í lâi, thâu chı̍t kái thiaⁿ tio̍h. Chū-jiân só͘ chè-chō chhut-lâi bı̂-biāu ê siaⁿ-im, ná chhin-chhiūⁿ tı̄ goá ê sim-lāi oa̍h khí-lâi. Goá chha-put-to sı̄ ài koh chún-pı̄ beh khı̀ ha̍k-hāu siōng-khò ah.
Tio̍h án-ne ū chı̍t kang, toà tı̄ gún tau chhù-piⁿ, chū sè-hàn tio̍h kah goá se̍k-sāi, tàu-tı̄n toā-hàn ê cha-bó͘-gín-á, ū chı̍t-tı̄n i ê pêng-iú lâi in tau chhit-thô. I kā goá kài-siāu hō͘ i ê pêng-iú se̍k-sāi. Àm-tǹg chia̍h liáu-āu, goá chhoā in lâi gún tau chhit-thô. Gún tı̄ goá ê chheh-pâng khai-káng lâi siau-boâ sı̂-kan. Goá hoat-kak goá oân-oân-choân-choân hō͘ i ê tông-o̍h bê khı̀, jı̂-chhiáⁿ hui-siông hui-siông ê kah-ı̀ i. Só͘-í, goá tùi i kóng-oē ê thāi-tō͘ chiām-chiām ū put-an ê piáu-chêng chhut-lâi. Goá ê pêng-iú mā lú-lâi lú hoat-kak tio̍h goá ê sim-ı̀, i choâⁿ chin bô hoaⁿ-hí tùi i ê pêng-iú kóng i beh tńg-khı̀ ah. Só͘-í, in tio̍h kiâⁿ chhut goá ê pâng-keng. Tı̄ beh cháu chı̀n-chêng, goá ê pêng-iú thiau-kang tı̄ i pêng-iú bı̄n thâu-chêng kā goá khin-khin ê lám tiâu. Che tùi gún lâi kóng, sı̍t-chāi sı̄ bô kóng sǹg siáⁿ bô chū-jiân ê toā tiâu tāi-chı̀. Tān-sı̄, goá siūⁿ tio̍h to̍h bô hoaⁿ-hí, kui lān-pha ê hoé.
In-ūi chiok siū-khı̀, só͘-í keh-tńg-kang, goá só͘ kah-ı̀ ê cha-bó͘-gín-á beh tńg khı̀ ê sı̂-chūn, goá choâⁿ bô khı̀ kā sàng. Sı̍t-chāi sı̄ ū kàu gōng. Hiah-nih-á hō͘ goá gōng-sı̂n ê cha-bó͘-gín-á beh lı̄-khui, goá kèng-jiân iah koh tó tı̄ bı̂n-chhn̂g téng. Sè-kan siōng kám iah ū hiah-nih-á giàn-thâu ê lâng leh ?
Goá sûi tio̍h hoán-hoé ah, jı̂-chhiáⁿ hō͘ hoán-hoé lâi chó-iū goá kui ê lâng ê sim-chêng. Tān-sı̄, hó-ka-chài goá chai-iáⁿ hit-ê cha-bó͘-gín-á toà ê só͘-chāi. Che ē-tàng sǹg sı̄ put-hēng tiong iah ē-tàng an-ùi ê só͘-chāi.
Tńg khı̀ ha̍k-hāu liáu, keng-koè nn̄g kò goe̍h ê sı̂-kan ah. Tı̄ chit-toāⁿ kı̂-kan, goá tùi hit-ê cha-bó͘-gín-á ê siàu-liām sı̄ lú-lâi lú-giông, su-liām i ê sim-chêng sı̄ it-tı̍t tú tı̄ goá ê sim-koaⁿ-thâu. Tio̍h án-ne kè-sio̍k kàu cha̍p-it goe̍h ah. Ū chı̍t ê lé-pài, goā-kháu chhoe tio̍h chhe-liâng ê hong, goá koat-tēng bô-lūn-jû-hô lóng beh cháu khı̀ in tau chhoē i. Só͘-í, goá tio̍h chē hoé-chhia, chha-put-to keng koè chı̍t-tiám-cheng ê sı̂-kan, lâi kàu chı̍t ê léng-chheng-chheng ê chng-kha chhia-thâu lo̍h chhia. Ūi tio̍h beh hō͘ goá kek-tōng ê sim-chêng pêng-chēng lo̍h lâi, goá choâⁿ chiām-sı̂ khiā tı̄ chhia-thâu ê chhut-kháu, him-sióng chng-kha chhân-hn̂g ê hong-kéng. Ah, chia tio̍h sı̄ i tiāⁿ-tiāⁿ leh khoàⁿ ê hong-kéng. Chia mā sı̄ i chē chhia kah lo̍h chhia ê chhia-thâu. Lí èng-kai ē-tàng liáu-kái, che sı̍t-chāi sı̄ chı̍t ê chin hō͘ lâng boán-chiok ê liân-sióng. Lâng ê io̍k-bāng sı̍t-chāi sı̄ chiok sè ê. Ūi tio̍h beh tit tio̍h i, goá chin-chiàⁿ phah-sǹg beh tàm chit-ê phian-phiah ê chng-kha só͘-chāi koè goá ê āu-poàⁿ-sı̀-lâng. Ùi chhia-thâu kiâⁿ chhut-lâi, chin kín tio̍h lâi kàu in tau ah. Tān-sı̄, tian-tò kàu liáu-āu goá soah tiû-tû m̄ chai sı̄-m̄-sı̄ ài jı̍p-khı̀, siūⁿ-tio̍h lâi kàu hiah-nih-á su-bō͘ ê lâng ê mn̂g-kha-kháu, bô jı̍p-khı̀ tio̍h tńg-khı̀, án-ne khı̀ sí hó ah. Só͘-í, goá thê-chhut ióng-khı̀, khı̀ lòng in tau ê toā-mn̂g. Chhut lâi kā goá khui-mn̂g ê sı̄ chı̍t ê khoàⁿ khí lâi chin ko-kùi, sı̀-cha̍p hoè chó-iū ê cha-bó͘-lâng.
“ Chhiáⁿ mn̄g sı̄ siáⁿ-mı̍h lâng ? ”
Goá kā goá ê miâ pò hō͘ i chai-iáⁿ, i pēng bô siáⁿ-mı̍h piáu-chêng ê kóng : “ Chhiáⁿ jı̍p-lâi chē.” Goá choâⁿ toè i jı̍p-khı̀, chē tı̄ i ê tùi-bı̄n.
“Láu-sı̍t kóng, goá sı̄ ūi-tio̍h lín cha-bó͘-kiáⁿ ê tāi-chı̀ lâi beh pài-thok lí ê. ”
“Gún cha-bó͘-kiáⁿ ū hiòng goá thê khí koè lí ê tāi-chı̀, só͘-í lí m̄-bián kheh-khı̀, ū siáⁿ-mı̍h tāi-chı̀ chò lí kóng. ”
Goá su-bō͘ ê lâng ê lāu-bú ı̀-goā ê iōng chiok chhin-chhiat ê thāi-tō͘ kah giân-gú lâi tùi-thāi goá, goá siūⁿ che it-tēng sı̄ in-ūi goá kóng-oē thun-thun-thó͘-thó͘, chiok kín-tiuⁿ ê khoán, i siūⁿ beh lâi an-ùi goá ê goân-in. Goá goân-pún chún-pı̄ hó chiok chē ê tâi-sû, chò chı̍t-ē lóng cháu kàu nâ-âu giōng-beh kóng chhut-lâi. Tān-sı̄, goá chı̍t-sı̂ soah m̄ chai beh soán tó chı̍t-kù kóng khah hó. Goá siūⁿ beh kóng ê oē, chı̍t-ê chı̍t-ê lóng tı̄ goá ê siaⁿ-toà ē-kha, tān-sı̄ bô chı̍t-ê sı̄ khah sek-tòng, kóng chhut-lâi khah thé-bı̄n. Tiàm tı̄ chit-khoán ê chōng-hóng hā, goá sı̄ ū kàu kiàn-siàu. Tio̍h tı̄ chit-ê sı̂-chūn, tu̍t-jiân kan goá khı̀ siūⁿ tio̍h chı̍t-kù chiok thò-tòng ê oē, chit-kù oē í chin béng ê khı̀-sè, iâⁿ koè kı̂-thaⁿ só͘-ū ê oē, ùi goá ê siaⁿ-toà poe chhut-lâi.
“A-ḿ, chhiáⁿ lí kā cha-bó͘-kiáⁿ kè hō͘ goá. ”
Kóng chhut chit-kù oē ê lâng pēng m̄-sı̄ goá, sı̄ oē pún-sin khò I ka-kı̄ ê khı̀-sè, ùi goá ê siaⁿ-toà piàng chhut-lâi ê. Tān-sı̄, put-koán jû-hô, chit-kù oē sı̄ chı̍t-kù chin hó, chin oân-bí ê chı̍t-kù oē. Tong-jiân, I pēng bô hoat-hui tio̍h I èng-kai ū ê hāu-kó. Tān-sı̄, it-tı̍t kàu taⁿ, goá mā iah sı̄ jı̄n-ûi kóng, che sı̄ goá chı̍t-sı̀-lâng tiong kóng koè siōng úi-tāi ê chı̍t-kù oē.
A-ḿ iōng chin kē ê siaⁿ-tiāu lâi hoê-tap goá.
“Chin-chiàⁿ chiok pháiⁿ-sè, I tı̄ kò͘-hiong í-keng hō͘ lâng koāⁿ-tiāⁿ ah, chin to-siā lí ē-tàng tùi gún cha-bó͘-kiáⁿ hiah hó, m̄-koh in-ūi án-ne, só͘-í bô hoat-tō͘ lâi ta̍t-sêng tio̍h lí ê ǹg-bāng, goá kám-kak chin sit-lé. Jı̂-chhiáⁿ, I ê lāu-pē tı̄ chı̍t-lé-pài chêng koè-sin, gún tı̄ choè-kı̄n mā tio̍h ài tńg-khı̀ kò͘-hiong ah. ”
A-ḿ ê siaⁿ, khó-lêng sı̄ goá chú-koan ê jı̄n-tēng, piàn-chò chiok pi-siong ê khoán. Thiaⁿ tio̍h in lāu-pē koè-sin ê siau-sit, goá mā kiaⁿ chı̍t-tiô. Goá kā ba̍k-chiu khoàⁿ ùi keh-piah ê pâng-keng khı̀, pe̍h-bông-bông ê ian ùi iōng sin-ê pe̍h-sek ê pò͘ khàm tiâu ê kut-thoàⁿ koàn-thâu chiām-chiām phiau khí-lâi. Khoàⁿ tio̍h chit-khoán chêng-hêng, hō͘ goá tu̍t-jiân kan kám-kak siong-sim khí-lâi. Goá kā a-ḿ kóng: “Chin sit-lé a-peh koè-sin ê tāi-chı̀ goá lóng m̄ chai-iáⁿ. Lí kám ē-tàng hō͘ goá kā a-peh tiám chı̍t-ki-á hiuⁿ? ”
Tı̄ chit-ê sı̂-chūn, ùi chhan-thiaⁿ ê choá-mn̂g tiong-kan chhut-hiān liáu chı̍t-ê chhēng tiong-ha̍k chè-ho̍k ê siàu-liân cha-bó͘-gín-á ê iáⁿ. Ah, he m̄ tio̍h sı̄ goá chham bı̂n-bāng tiong iā leh siàu-liām ê hêng-iáⁿ. I tùi goá bı̂-bı̂-chhiò chı̍t-ē, tān-sı̄ sûi tio̍h koh siau-sit chong-iáⁿ bih khı̀ āu-piah ah. Khó-lêng I kiaⁿ hō͘ in lāu-bú hoat-hiān. I ê chhut-hiān hō͘ goá ê sim-chōng po̍k-po̍k-thiàu, ná leh lòng-cheng kāng-khoán. Tān-sı̄, in lāu-bú í-keng khiā khí-lâi ah, só͘-í goá chí-hó toè tı̄ I ê āu-piah, kiâⁿ jı̍p-khı̀ keh-piah ê pâng-keng. In lāu-bú thè goá tiám hiuⁿ liáu, goá chin khiân-sêng tı̄ in lāu-pē ê sı̂n-chú-pâi-á thâu-chêng pài-pài. Goá kā thâu-khak tàⁿ hō͘ kē-kē pài chiok kú. Hut-jiân kan, goá kám-kak tio̍h sio-sio ê ba̍k-sái ùi goá ê bı̄n nn̄g-pêng lâu lo̍h-lâi, goá kín iōng chhiú khı̀ kā chhit tiāu. M̄-sı̄, goá choa̍t-tùi bô khó-lêng ē khàu chiah tio̍h. Khó-lêng goá chí-sı̄ kám-kak tio̍h ū sáⁿ-mı̍h chiok tāng ê mı̍h-kiāⁿ teh tı̄ goá ê heng-khám niā-niā. Goá khiā khí-lâi, tńg-khı̀ keh-piah ê pâng-keng the̍h goá hit téng iōng chiâⁿ kú, í-keng teh píⁿ ê bō-á.
“Kiáu-jiáu, goá hó lâi kò-sı̂ ah, a-ḿ.” kóng liáu, goá tio̍h óng goā-kháu cháu chhut-khı̀. Bô tiuⁿ-tı̂ ê chit-ê tōng-chok hō͘ a-ḿ kiaⁿ chı̍t-ē, I jiok ùi goá ê āu-piah lâi. Tān-sı̄ goá it-tı̍t cháu kàu toā-mn̂g kháu, chiah koh oa̍t-thâu khoàⁿ, goá khoàⁿ tio̍h goá sim-ài ê cha-bó͘-gín-á ê bı̄n tı̄ I ê lāu-bú ê āu-piah chhut-hiān.
Goá koh toā-siaⁿ hoah chı̍t kái: “A-ḿ, chài-hoē.” Tān-sı̄, a-ḿ khó-lêng pēng bô thiaⁿ-tio̍h. In-ūi, goá siūⁿ khó-lêng chí-sı̄ goá ka-kı̄ jı̄n-tēng kóng goá ū hoah, kı̂-sı̍t pēng bô chin-chiàⁿ ùi goá ê chhùi kóng chhut-lâi. Siān-liông ê lí, che tio̍h sı̄ goá ê loân-ài keng-koè, kò͘-sū mā kàu chia ûi-chí, thiaⁿ liáu kám-kak án-choáⁿ? Ùi hit-chūn khai-sí, goá tio̍h m̄-bat koh khoàⁿ koè I ah. In-ūi, chha-put-to koh koè sı̀-kò-goe̍h āu, goá tio̍h ùi tiong-ha̍k chhut-gia̍p ah, I mā kāng-khoán ùi ha̍k-hāu chhut-gia̍p, kah I kāng-pan mā sı̄ goá chhù-piⁿ ê pêng-iú, mā chhut-gia̍p ah. Kàu sı̀-goe̍h té chó-iū, goá thiaⁿ chhù-piⁿ leh kóng, goá ê ài-jı̂n kah I ê lāu-bú tàu-tı̄n tńg-khı̀ kàu chin hn̄g ê kò͘-hiong ah. Chiong goá kah I khan chò-hoé ê hit-tiâu soàⁿ tio̍h án-ne tn̄g khı̀ ah. Sı̂-kan ta̍uh-ta̍uh-á leh koè, goá tùi I ê su-liām mā chiām-chiām leh kiám-chió, siōng boé-á, mā kā I pàng bē kı̀ ah. Koh koè nn̄g-nı̂ liáu-āu, thiaⁿ tio̍h I í-keng kiat-hun ê siau-sit, tān-sı̄ goá pēng bô siū tio̍h chin toā ê chhı̀-khek. Chit-ê siau-sit sı̄ ùi goá ê lāu-bú kah toà tı̄ gún tau keh-piah ê pêng-iú kóng-oē tiong thiaⁿ lâi ê.
Lí siūⁿ I boé-á ē piàn-chò siáⁿ khoán? Kı̂-sı̍t, chham goá mā sı̄ bô hoat-tō͘ liáu-kái. M̄-koh, āu-lâi mā hoat-seng chı̍t-kiāⁿ chin bē-tàng hō͘ lâng siong-sı̀n ê tāi-chı̀. He sı̄ hoat-seng tı̄ gún hun-khui sı̀-tang āu ê bó͘ chı̍t-kang, goá siu tio̍h I kià lâi ê phoe. Phoe ê téng-koân kan-taⁿ ū I ê miâ niā-niā, pēng bô siá I ê chū-chí. It-tı̍t kàu chit-má goá mā iah ē kı̀-tit hit-tiuⁿ phoe ê lāi-iông.
"Hun-chhiú liáu-āu, tı̄ chùi-bāng tiong koè sı̀-nı̂ ah. Múi chı̍t-kang, goá su-liām lí ê hong-chhái, hoâi-liām lí ê phiau-phiat, chhim-chhim khek-ı̀n tı̄ goá ê sim-koaⁿ té. Bô lâng ē-tàng lâi chai-iáⁿ goá su-bō͘ lí ê sim-chêng. Tān-sı̄, lán nn̄g-lâng hun-khui tı̄ hiah-nih-á hn̄g ê só͘-chāi, m̄ chai sı̄-m̄-sı̄ ū ki-hoē koh lâi kah lí saⁿ-kı̀ⁿ. Chit-má ê goá kan-taⁿ ē-tàng hoê-ek tio̍h hit chı̍t-kang lí toà tio̍h pi-ai kah toān-chhiâng ê sim-chêng lâi lı̄-khui gún tau sı̂ ê chêng-kéng. Goá chin-chiàⁿ chiok hiō-hoé, chiok àu-náu, sı̄ án-choáⁿ goá tı̄ hit chı̍t-kang bô lâi thê-chhut ióng-khı̀, cháu khı̀ lí ê bı̄n-thâu-chêng, hiòng lí kóng chhut goá ko͘-loân ê bû-nāi? Chit-toāⁿ oàn-thàn ê koè-khı̀, khióng-kiaⁿ goá chı̍t-sı̀-lâng lóng bô hoat-tō͘ lâi pàng bē kı̀-tit. Chū goá thâu chı̍t-kái tı̄ lí ê chheh-pâng kah lí se̍k-sāi liáu-āu, goá tio̍h thau-thau khı̀ ài tio̍h lí ah. Tān-sı̄, goá it-tı̍t bô hoat-tō͘ lâi hiòng lí piáu-ta̍t goá tùi lí ê su-bō͘. Che oân-choân sı̄ goá ka-kı̄ loán-jio̍k bô-la̍t só͘ chō-sêng. In-ūi put-koán jû-hô goá chóng-sı̄ ciht8-ê cha-bó͘-gín-á.
Chài-hoē, chài-hoē......, lí iah chin siàu-liân, só͘-í, chhiáⁿ lí chhian-bān tio̍h ài kā goá pàng bē kı̀-tit chiah ē-sái. Goá siá siōng boé-á ê chit-tiuⁿ phoe hō͘ lí, goá ê iōng-ı̀ tio̍h sı̄ beh tùi lí kóng chit-tiám. Chhiáⁿ lí pó-tiōng, chài-hoē. "
Che tio̍h sı̄ I siá lâi hō͘ goá ê phoe. Goá goân-pún í-keng sio liáu chhun hu ê ài-chêng hoé-thoàⁿ, ū chı̍t-pō͘-hūn chha-chı̍t-tiám-á tio̍h koh to̍h khí-lâi. Tān-sı̄, it-chhè lóng bô hoat-seng kāng-khoán, koh pêng-pêng-chēng-chēng koè-khı̀ ah.
Tú-chiah tùi lí kóng ê tio̍h sı̄ kàu taⁿ ûi-chí goá só͘-ū ê loân-ài kò͘-sū. Tong-jiân, m̄-bián kóng, goá sı̄ chı̍t-ê bô lō͘-iōng ê lâng. Tān-sı̄, goá mā sı̄ chı̍t-ê jı̄n-chin phah-piàⁿ, jia̍t-lia̍t leh tui-kiû loân-ài ê lâng. Sı̄ án-choáⁿ Siōng-tè kèng-jiân chham chı̍t-bió-cheng ê loân-chêng lóng m̄-bat lâi sù hō͘ goá. Goá kám-kak khah án-choáⁿ kóng lóng sı̄ bô kong-pêⁿ. Ah, goá ê chheng-chhun sı̄ chı̍t-hun-chı̍t-bió leh siau-sit, jı̂-chhiáⁿ sı̄ chin kín leh siau-sit.
Chin to-siā lí chiâⁿ nāi-sim, chiâⁿ chhin-chhiat lâi thiaⁿ goá kóng chiah-nih-á tn̂g ê kò͘-sū. Thiⁿ mā ná-chhin-chhiūⁿ beh kng ah. Ē-tàng chhiáⁿ lí kā hit-niá goā-thò the̍h-lâi hō͘ goá hó m̄. Goá ài tı̄ thiⁿ-kng chı̀n-chêng tńg-khı̀ kàu chhù-nih, in-ūi kong-si siōng-pan ê sı̂-kan sı̄ tı̄ chhit-tiám. Jı̂-chhiáⁿ, goá tio̍h ài chē hit-pan bān-thun-thun ê chhı̄-lāi tiān-chhia, khai chiâⁿ-tiám-cheng ê sı̂-kan hàiⁿ-lâi hàiⁿ-khı̀ chiah ē-sái. Lán nā ū-iân, it-tēng ē koh tú ē tio̍h. Thâu chı̍t-kái lâi lí chia, goá tio̍h tùi lí kóng chit-khoán oē, goá siūⁿ lí èng-kai kā goá tòng-chò sı̄ chit-ê bô-lō͘-iōng ê lâng. M̄-koh, goá nā kā lí kóng tı̄ chı̍t-ê sè-kan siōng, goá bô ē-tàng kóng chit-khoán oē ê pêng-iú, siong-sı̀n lí èng-kai ē-tàng goân-liōng goá ê bô lé chiah tio̍h. Lí chı̍t-sı̀-lâng khó-lêng ùi kúi-cha̍p-ê, iah-sı̄ kúi-pah-ê cha-po͘-lâng lāi-té thiaⁿ kóng koè kāng-khoán ê oē-tê chiah tio̍h. Tān-sı̄, chhiūⁿ goá kāng-khoán tı̄ ı̀-chı̀ kah hêng-ûi chiah-nih-á ke̍k-toan ê lâng, kin-mê èng-kai sı̄ thâu-chı̍t-ê. Goá kui-mê lóng tó tı̄ lí ê sin-khu piⁿ. Lí chai-iáⁿ bô, goá chiok siūⁿ beh kā lí lám tiâu leh. Tān-sı̄, goá bē-sái án-ne chò. Chhin-chhiūⁿ goá chit-khoán bô-lō͘-iōng ê lâng, hō͘ lâng khoàⁿ-bē-khí sı̄ èng-kai ê pah.
Ah, goá chin-chiàⁿ chiok siūⁿ beh kā lí lám tiâu, iōng goá chin ū la̍t ê nn̄g-ki chhiú ân-ân kā lí lám tiâu. Bô, goá èng-kai bô chit-ê ióng-khı̀ chiah tio̍h. Bē-sái, bē-sái ah. Chhiáⁿ lí kā goá ê bō-á hō͘ goá. Āu chı̍t-kái lâi ê sı̂-chūn chiah koh kóng hó ah. Kàu-sı̂ goá it-tēng thê-chhut ióng-khı̀ lâi hō͘ lí khoàⁿ. Tān-sı̄ chit-má bē-sái. In-ūi, goá iah ū chin chē ê oē siūⁿ beh tùi lí kóng. Āu-chı̍t-kái ū ki-hoē koh lâi ê sı̂-chūn, lán chiah koh lâi kè-sio̍k kóng. Chit-má, goá ê sim-chêng sı̄ chin ut-chut ah....... Lí leh khàu sı̄ m̄? Ūi-siáⁿ-mı̍h lí leh khàu leh? Chhiáⁿ lí m̄-thang khàu. Tio̍h sǹg-kóng sı̄ beh hō͘ goá khah khin-sang leh hó bô? Lí nā koh khàu, āu chı̍t-kái goá lâi chhoē lí ê sı̂-chūn, ē hō͘ goá ê sim-chêng piàn chiok tı̂m-tāng, kha piàn nńg-koh-siô. Chin-chiàⁿ siān-liông ê lí, chhiáⁿ lí m̄-thang koh khàu. Jı̂-chhiáⁿ, mā chhiáⁿ lí tap-èng goá tı̄ āu chı̍t-kái goá lâi chı̀n-chêng, ē-tàng lâi khó-lū tio̍h lí kah goá lán nn̄g-lâng ê ūn-miā, nā án-ne, goá tio̍h tap-èng it-tēng ē koh chài lâi chhoē lí.
Thiⁿ beh kng ah. Goá tio̍h ài lâi koáⁿ-sı̂-kan. Chin pháiⁿ-sè, chhiáⁿ lí sàng goá kàu mn̂g-kha-kháu. Siān-liông ê lí, mā chhiáⁿ lí tián-chhut lí ê chhiò-iông hō͘ goá khoàⁿ, chin to-siā. Án-ne goá chiah ē-tàng hòng-sim lâi tńg-khı̀ ah. Chài-hoē, chài-hoē.
Choân-bûn soah.
