Poàⁿ Nı̂ Kú ê Kiàn-chèng.
Se-kok siàu-liân ê chúi-siú, khah choē ài chia̍h chiú, poa̍h-kiáu, bô koh-iūⁿ hòng-tōng liû-bı̂n. Ū chı̍t ê chúi-siú thiaⁿ tō-lí siū kám-tōng tè Kiù Chú, liâm-piⁿ koé i pêng-siông ê kiâⁿ-choè. Tâng-phoāⁿ choē-choē chhı̀n-chhiò--i; ū ê kóng, “Ké kun-chú m̄-ta̍t chin siáu-jı̂n.” Ū ê kóng, “Chiah choè kúi jı̍t hó lâng, liâm-piⁿ sèng kàu án-ni.” Ta̍k ê chı̄n só͘ gâu ki-chhı̀--ê ki-chhı̀--i. Chóng-sı̄ siàu-liân ê chúi-siú lóng bô pı̀ⁿ-bı̄n, kā léng-chhiò ê lâng kóng, “Chhut-chāi lín cháiⁿ-iūⁿ chhiò mē, goá koat-toàn m̄ kè-kàu, ia̍h koat-toàn m̄ kap lín siāng-khoán, koh kiâⁿ chêng jı̍t ê m̄-tio̍h.” Ū hı̀-lāng i--ê kóng, “Tàu-tí hoán-hoé koé-pı̀ⁿ ê kong-hāu cháiⁿ-iūⁿ? Lí bat jı̍p Thian-tông--bô?” Chúi-siú ı̀n kóng, “Thian-tông bān chiah gı̄-lūn, to̍k-to̍k chí poàⁿ nı̂ kú, kha bô ta̍h-tio̍h ko-lâu bú-koán, hı̄-khang bô thiaⁿ-kı̀ⁿ siâ-ı̂m ê koa-khek, chhùi bô tam-tio̍h chiú, chhiú bô kha̍p-tio̍h kiáu, séng chı̂ⁿ-gûn kúi-nā pah kho͘, thâu-khak bô thiàⁿ, ba̍k-chiu n̄g, sim-sı̂n piàn hūn-cha̍p choè chheng-sóng, tû hoân-ló ke-thiⁿ khoài-lo̍k, chiah-ê sı̄ goá hoán-hoé koé-pı̀ⁿ tè Ki-tok ê toā kong-hāu.”
Lí Tiàm Tah-lo̍h Chı̍t Kài?
Chá jı̍t mn̄g chı̍t ê pêng-iú kóng, “Lí sı̀n Ki-tok, pàng-sak sin-khu sio̍k-choē--bô?” Kóng, “Sı̀n Ki-tok pàng-sak sin-khu thoè sè-kan lâng sio̍k-choē, Sèng-keng í-keng bêng-bêng kóng.” Goá kóng, “Án-ni khiok tio̍h. Ki-tok ū thoè lí sio̍k choē--bô?” Kóng, “Che m̄-káⁿ kóng, chhin-chhiūⁿ goá chiah pi-bı̂, beh kap lâng kóng sím-mı̍h”. Goá kóng, “Chhò--lah, hiān-chāi kóng chit hō oē--ê m̄-nā lí chı̍t lâng. Lūn thiⁿ-téng, toē-ē, jı̂n-kan, chí saⁿ khoán toē-ūi, lí tiàm tá-lo̍h chı̍t kài? Thian-tông hō͘ⁿ?” Ìn kóng, “Khí-kám, khí-kám. Goá ǹg-bāng oē tit-tio̍h kiù jı̍p Thian-kok.” Goá koh mn̄g, “Á-sı̄ tiàm tē-ge̍k?” Ìn kóng, “Bô. Goá m̄ kam-goān tiàm chit hō só͘-chāi. Goá ǹg-bāng tit-tio̍h Siōng-tè ê un bián hō͘ goá kàu chia. Sui-jiân boē choè Thian-tông ê jı̂n-bu̍t, ia̍h m̄ goān choè tē-ge̍k ê kúi. In-ūi goá kin-á-jı̍t sı̄ chı̍t ê iông-kan ê lâng.” Goá kā i kóng, “Tio̍h. Siōng-tè lı̂n-bín thiàⁿ sè-kan lâng, siúⁿ-sù I ko͘-siⁿ ê Kiáⁿ, hō͘ kı̀ⁿ-nā sı̀n--I-ê bián tı̂m-lûn, hoán-tńg ū éng-oa̍h. Lí ka-kı̄ chheng choè chı̍t ê iông-kan ê pêng-siông lâng án-ni Kiù Chú m̄-sı̄ thoè lí pàng-sak sı̀ⁿ-miā, sı̄, thoè chı̄-chūi?” Hit-ê lâng chiah toā hiáu-gō͘ ka-kı̄ jı̄n Ki-tok siū sí sı̍t-chāi ūi-tio̍h goá. Goá tio̍h jı̄n I choè goá ê Kiù Chú.
Ki-tok-tô͘ Sı̄ Koâiⁿ Kè Só͘-Sio̍k.
Ki-tok-tô͘ tùi Ki-tok lâu-huih sio̍k--lâi, kè-sò͘ ke̍k koâiⁿ, Siōng-tè hō͘ chit hō lâng tiàm sè-kài, sı̄ ài in chûn sim kiâⁿ tāi-chı̀, ta̍k-hāng kàu-gia̍h hián-bêng Siōng-tè ê êng-kng.
Sàng Ké-chí.
Chı̍t jı̍t goá chē tiān-chhia, khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê su-bûn lâng koāⁿ chı̍t nâ ké-chí, ki-hio̍h iáu tiâu-teh, ké-chí ê bı̄ phang chhèng-chhèng, khoàⁿ--kı̀ⁿ-ê ta̍k ê him-soān. Sin-piⁿ chē chı̍t ê bûn-lí ê hū-jı̂n-lâng, ū chhin-chiâⁿ phoà-pı̄ⁿ tó chhn̂g, beh khı̀ thàm--i, him-bō͘ ū chit hō ké-chí sàng--i, to̍k-to̍k in-ūi koáⁿ-kín boē kò͘-tit boé. Chiū kā su-bûn lâng kóng, “Chit hō chhiⁿ-chhioh ê ké-chí chin hó, goá ài boé lâi khı̀ sàng phoà-pı̄ⁿ lâng, m̄-chai sian-siⁿ lí khéng poah--goá-bô?” Su-bûn lâng kóng, “Lí nā ài, chiū án-ni sàng--lí.” Hū-jı̂n-lâng kóng, "Sian-siⁿ lí chiah gâu choè lâng, goá sı̍t-chāi tng boē khí. Chhiáⁿ lí siu chı̂ⁿ, goá chiah káⁿ the̍h-khı̀ sàng chhin-chiâⁿ, in-ūi hoān jia̍t-pı̄ⁿ ài chia̍h liông-mı̍h. Siat-sú chia̍h tio̍h chit hō ké-chí, kiám-chhái pı̄ⁿ liâm-piⁿ hó, m̄ nā goá kám siā, chiū pı̄ⁿ-lâng thong-ke ia̍h tio̍h kám-siā sian-siⁿ ê un bô soah." Su-bûn lâng kóng, “Án-ni thang the̍h--khı̀, goá m̄-sı̄ choè hoàn-á, m̄-ài kā lí the̍h chı̂ⁿ. Lí nā beh chiū án-ni the̍h--khı̀, m̄ chiū soah." Hū-jı̂n-lâng chai boē boé--tit, chiū seh-siā the̍h--khı̀. Kàu chhia chām, tāi-ke hoaⁿ-hí saⁿ-sı̂ khí-sin.
Hit-tia̍p goá chhin-ba̍k khoàⁿ-kı̀ⁿ chit hāng tāi-chı̀, tùi án-ni bêng-pe̍k hok-im kiù un ê tō-lí, goân-lâi sı̄ beh piàn-piàn pun hō͘ bān lâng, lâng bián tio̍h-boâ chiū thang tit--tio̍h. Khó-sioh sè-kan lâng gōng-gōng m̄ khéng hu-sim kèng thiàⁿ, tek-khak beh tùi ka-kı̄ chek-tek lâi tit-tio̍h āu-sı̀ ê hok-khı̀. Chóng-sı̄ bān-mı̍h ê Chú-cháiⁿ si-un bô boē un. Chû-pi ê Kiù Chú pàng-sak sı̀ⁿ-miā bô boē sı̀ⁿ-miā. Sè-kan lâng oá-khò kong-tek ǹg-bāng thiⁿ pó-pı̀, kan-ta tek-choē Siōng-tè nā-tiāⁿ.
Bô La̍t--ê Tit-tio̍h Kiù.
Tû hui kan-khó͘--ê, Siōng-tè bô chín-kiù--i.
Tû hui phoà-pı̄ⁿ--ê, Siōng-tè bô i-tı̄--i.
Tû hui o͘-àm--ê, Siōng-tè bô kng chiò--i.
Tû hui sí bô--ê, Siōng-tè bô koh oa̍h--i.
Tû hui gû-gōng--ê, Siōng-tè bô kà-sı̄--i.
Tû hui ù-oè--ê, Siōng-tè bô chheng-khı̀--i.
Nn̄g Tiuⁿ Choá.
Thiⁿ-ē ê sū lí to̍k-to̍k hó kap pháiⁿ. Chiong-lâi ê cho-gū to̍k-to̍k sí kap oa̍h. Bô lūn sòng-hiong, hó-gia̍h, chun-kùi, hā-chiān, í-kı̍p lâm-lú ló-iù boē-oē chhut chí nn̄g tiâu lō͘ ê goā-bı̄n. Taⁿ ài koé pháiⁿ thàn hó siám-pı̄ sí chiū-kūn oa̍h, chí ū khò Kiù Chú kèng Siōng-tè. Só͘-í chiong-lâi kú-tn̂g ê chai-ē kap éng-oa̍h, chāi tı̄ tia̍p-á-kú ê liām-thâu giâu-gı̂ kap sı̀n nn̄g-bı̄n nā-tiāⁿ. Ū nn̄g tiuⁿ choá, chı̍t tiuⁿ siá “Tit kiù.” Chı̍t tiuⁿ siá “bia̍t-bô,” Bia̍t Bô. Chiong chí nn̄g tiuⁿ sàng phó͘ thiⁿ-ē ê lâng, chhiáⁿ ka-kı̄ kéng, nā beh tiāⁿ-tiāⁿ choè pháiⁿ kàu tı̄ bia̍t-bô, thang siá Kiù Chú ê hok-im goá m̄ koh sı̀n, beh chhut chāi i bia̍t-bô. Siat-sú m̄-sı̄ án-ni, chiū tio̍h siá Kiù Chú pàng-sak sı̀ⁿ-miā, choan-choan lâi thoè goá sio̍k-choē, Tit Kiù. Goá tı̄ kin-á-jı̍t sı̀n lâi oá-khò--I. Chóng kóng, kiù un chhin-chhiūⁿ hō͘-chúi bô chı̍t só͘-chāi bô ak, chhin-chhiūⁿ jı̍t-kng bô chı̍t só͘-chāi bô chiò, sè-kan oa̍h sí chāi tı̄ pún-sin beh sêng-siū á-sı̄ kū-choa̍t nā-tiāⁿ. Chá A-hui-lı̄-ka chiu ê toā soa-bô͘ ū tô-chiáu, sin toā sı̍t soè, gâu cháu boē pe, phah-la̍h ê lâng kàu, siông-siông cháu hō͘ lâng jip boē tio̍h, chóng-sı̄ i cháu sı̄ khûn tı̄ chı̍t só͘-chāi, boē-oē tı̍t-tı̍t cháu--khui, phah-la̍h--ê chai i ê sèng, ta̍uh-ta̍uh ēng choē-choē lâng lâi ûi, tô-chiáu khoàⁿ-kı̀ⁿ lâng koáⁿ kàu bô lō͘ thang cháu, chiū chǹg thâu-khak tı̄ soa--nı̍h, bé tâi bô ba̍t, i phah-sǹg bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lâng, lâng ia̍h bô khoàⁿ-kı̀ⁿ i, tùi án-ni khoài-khoài hō͘ lâng lia̍h tio̍h. Sio̍k-gú kóng, “Kò͘ thâu bô kò͘ bé.” Sè-kan lâng lóng-chóng sı̄ án-ni. Ǹg-bāng lâng oē chiong chit-ê kò͘-sū choè kàm-kài.
Hoān Chı̀ⁿ.
Kó͘-chá Eng-kok ēng keng-chı̀ⁿ choè kau-chiàn ê ke-si, hit sı̂ ha̍k-sı̍p--ê put-chí choē. Siàu-liân lâng êng ê sı̂ siông-siông siā thit-thô, tiàu chı̀ⁿ-pé chı̍t pah pō͘ hn̄g, ēng cha̍p ki chı̀ⁿ lóng siā tio̍h--ê choè iâⁿ, bô-tio̍h ê kiò choè hoān, tio̍h káu ki--ê hoān chı̍t, tio̍h poeh ki--ê hoān nn̄g, tio̍h chhit-ki--ê hoān saⁿ, chhin-chhiūⁿ án-ni chiàu sǹg. Sèng-keng kóng, “Hoān-tio̍h chı̍t tiâu kap hoān-tio̍h chèng tiâu pı̂ⁿ.” (Ngá-kok 2:10) Chit kù kap kó͘-chá siā-chı̀ⁿ tâng ı̀-sù. Kin-á-jı̍t ê lâng choē-choē ū hoān-tio̍h Siōng-tè ê kài-lu̍t, iáu-kú ka-kı̄ lia̍h choè gâu, m̄-chai tùi Sı̂n kiû sià-choē un. Sı̍t-chāi gōng kàu-ke̍k.
Boē Thang Khiàm-kheh--ê.
Chá Iâ-so͘ kàu Lia̍p-sat-lō͘ ê ke, ū nn̄g ê chí-bē, chı̍t ê miâ Má-tāi, un-khûn ho̍k-sāi Chú, chı̍t ê miâ Má-lı̄-a, chēng-chēng chē teh thiaⁿ tō-lí. Má-tāi in-ūi chú-chia̍h chin bô êng, hiâm Má-lı̄-a bô kā i tàu pang-chān. Iâ-so͘ kóng, “Má-tāi? Siáⁿ-sū bô-êng kàu án-ni, lí só͘ tē-it boē thang khiàm-kheh--ê chí ū chı̍t hāng nā-tiāⁿ.” Lūn sè-kan lâng só͘ ài--ê m̄ nā chı̍t hāng, iā chı̍t sı̀ lâng só͘ tı̀-ı̀--ê ia̍h m̄ nā chı̍t hāng. Iâ-so͘ kóng, “Chı̍t hāng,” sı̄ hè-mı̍h chı̂ⁿ-châi á m̄ sı̄? M̄ sı̄. Gân Chú khiā-khí bô khui-khoah, lim chia̍h bô khoài-oa̍h, ia̍h bô piàn-oāⁿ i ê khoài-lo̍k. Án-ni hè-mı̍h chı̂ⁿ-châi m̄ sı̄ iàu-kín. Khong-kiān á m̄-sı̄? Iok-pek, pı̄ⁿ-thiàⁿ kan-khó͘, tō-lí ê sim ná kian-kò͘. Só͘-í khong-kiān ia̍h m̄-sı̄ iàu-kín--ê. Á-sı̄ miâ-siaⁿ? M̄-kú Khóng Chú, lâng kóng i bô tiòng-iōng, iáu-kú boē hāi i choè toā sèng-jı̂n. Bēng Chú, lâng kóng i ài piān-lūn, i ia̍h boē chó͘-gāi choè toā gâu lâng. Ki-tok tı̄ sè-kan siū húi-pòng, lêng-jio̍k, tam-tng lâng só͘ boē tam-tng--ê, ia̍h boē chó͘-tòng I choè chı̀-sèng ê Kiù Chú. Koh lūn goá pún pi-bı̂, lâng kóng goá koâiⁿ toā, tı̄ goá ū siáⁿ lı̄-ek? Goá pún chhin-chhiūⁿ kang hái, lâng kóng goá sı̄ kau-lâu chúi, tı̄ goá ū siáⁿ sún-hāi? Só͘-í gâu ê lâng, lâng o-ló--i bô ke-thiⁿ hoaⁿ-hí, lâng húi-pòng--i bô hoat-khí siū-khı̀, án-ni miâ-siaⁿ ia̍h m̄-sı̄ iàu-kín--ê. Sèng-keng kóng, “Hè-mı̍h chı̂ⁿ-châi m̄ ta̍t hó miâ-siaⁿ, kim chı̂ⁿ m̄ ta̍t un-tián.” (Chim-giân 22:1.) Án-ni só͘ kóng boē thang kheh-chió--ê tàu-tí sı̄ sím-mı̍h? Kóng, kong-bêng, châi-lı̄, hù-kùi, êng-hoâ oē kè-bô͘ tit--tio̍h, to̍k-to̍k chit hō kiù un, nā bô tùi sêng sim sı̀n, jı̄n Ki-tok choè Chú chiū boē thang tit--tio̍h. Koh, tit--tio̍h chiū oa̍h, sit-lo̍h chiū sí, tit--tio̍h thang chiūⁿ Thian-tông, sit-lo̍h oē lo̍h tē-ge̍k. Pí kim ge̍k khah tùi-tiōng, pí chia̍h chhēng khah iàu-kín. M̄ chai khoàⁿ chheh--ê, lí bat chù-ı̀ chit hāng--bô?
Nn̄g Tiâu Lō͘.
Sio̍k-gú kóng, “Thian-tông ū lō͘ lâng m̄ kiâⁿ, tē-ge̍k bô mn̂g lâng ka-kı̄ jı̍p.” Tùi chit kù khoàⁿ, lán lâng chı̍t-sı̀-lâng só͘ kiâⁿ ê lō͘ bô chhut nn̄g tiâu, chiū-sı̄ Thian-tông kap tē-ge̍k. Kun-chú pō͘-pō͘ chiūⁿ koâiⁿ kàu Thian-tông, siáu-jı̂n pō͘-pō͘ lo̍h kē kàu tē-ge̍k. Chı̍t tiâu sı̄ oa̍h lō͘, chı̍t tiâu sı̄ sí lō͘, “Sí lō͘ khoah kiâⁿ ê lâng choē, oa̍h lō͘ oe̍h, kiâⁿ ê lâng chió.” Chhı̀ mn̄g khoàⁿ chheh--ê, lí beh kiâⁿ tah-lo̍h chı̍t tiâu?
Thiⁿ-ē ê lâng ta̍k-ê ū choē, thang pun choè nn̄g khoán. (1) Ū hoán-hoé--ê. (2) Bô hoán-hoé--ê. Hoán-hoé--ê tit-tio̍h kiù, bô hoán-hoé--ê tı̂m-lûn. Chhin-chhiūⁿ pe̍h-bí hō͘ lâng pó-sioh, chho͘-khng hō͘ lâng m̄-tı̍h. Chhı̀ mn̄g khoàⁿ chheh ê pêng-iú! Lí beh sio̍k tá-lo̍h chı̍t khoán?
Sè-kan ê pò-èng ū nn̄g hō. Iâ-so͘ koh lı̂m-kàu sè-kan lâi sím-phoàⁿ, kā hó lâng kóng, “Lín tit-tio̍h goá ê Pē siúⁿ-sù hok-khı̀, eng-kai hióng-siū chhòng-chō sè-kan kàu taⁿ thoè lín pı̄-pān ê Thian-kok.” Kā pháiⁿ lâng kóng, “Lín koáⁿ-kín lı̄-khui goá kap hit-hō Mô͘-kúi hiat tı̄ hé-khiⁿ--nı̍h.” Tha̍k--ê! Lí beh kéng sím-mı̍h hō?
Lâng oa̍h tı̄ sè-kan put-kò kúi cha̍p nı̂, choè pháiⁿ lóng sı̄ ka-kı̄ chhú. Sio̍k-gú kóng, “Thiⁿ ū bô phài-phe ê hong-hûn, lâng ē-hng chá-khí ê hō-hok.” Sí jı̍t chı̍t ē kàu, hoán-hoé tı̂--lah. Só͘-í eng-kai liōng-chá pı̄-pān, in-ūi lâi-sè kap kim-sè bô tâng, tú-tio̍h chai-ē chiū-sı̄ éng-oán kan-khó͘, hióng-siū hok-khı̀ chiū-sı̄ éng-oán oa̍h, chit sı̂ hó--ê boē pı̀ⁿ choè pháiⁿ, pháiⁿ--ê bô ki-hoē pı̀ⁿ choè hó. Kiám m̄ tio̍h kı̍p sı̂ thàn tō-lí, ūi-tio̍h chiong-lâi éng-oán phah-sǹg--mah?
Hêng Chè ū Pı̂n-kù.
Hoê-hoê-kàu ê hong-sio̍k, hoān-nā chioh chè tio̍h siá chhân-hn̂g chhù-the̍h hō͘ lâng gı̄m-toà, kàu chè hêng liáu ê sı̂, thang the̍h khoè-iok tò-khı̀ tah tı̄ mn̂g-kháu, hō͘ lâng chai khiàm chè í-keng chheng.
Lán lâng pún-hūn lāi só͘ eng-kai chı̄n ê sū, tio̍h chı̍t hāng chı̍t hāng oân-choân chheng-chhó nā bô, tùi Siōng-tè chit bı̄n ê pún-hūn chiū bô kàu, ia̍h sı̄ chı̍t hāng bô kiông-chı̄n ê chè. Koh jı̍t chek ge̍h thoa, ná khiàm ná tāng, tek-khak bô ū hêng chheng ê sı̂. Iâ-so͘ thoè lâng sí sio̍k-choē, sı̄-tı̄ Siōng-tè ê bı̄n-chêng kiû sià-bián. Sèng-keng kóng, “Pé-pa̍k lán ê khoè-koàn, í-keng tit-tio̍h Iâ-so͘ chhat-siau tèng tı̄ sı̍p-jı̄-kè téng.” (Ko-lô-se 2:4[14].) Chhiáⁿ khoàⁿ chheh--ê ka-kı̄ siūⁿ, chit hō tāng chè nā bô tit-tio̍h Chú sià-bián, sím-mı̍h sı̂ hêng oē liáu, sui-jiân khui siaⁿ thı̂-khàu ia̍h bô lō͘-ēng. Tē it hó ê hoat-tō͘ chiū sı̄ oá-khò Ki-tok, sêng-siū kiù-un, chiū chhin-chhiūⁿ thiaⁿ-kı̀ⁿ Ki-tok an-ùi kóng,“Chhat-siau lí ê choē, bô koh kı̀ lí ê m̄-tio̍h, lâi hián-bêng goá ê êng-kng.” (Í-sài-a 43:25.)
Sim An Chiū Khoài-lo̍k.
Ū chı̍t ê pêng-iú kā goá kóng, “Hok-im ê tō-lí goá chai chin siông-sè, sui-bóng phah-sǹg í-keng tit-tio̍h kiù-un, chóng-sı̄ sim-lāi bē ū khoài-lo̍k, he sı̄ cháiⁿ-iūⁿ?” Goá kā i kóng, “Lí lia̍h khoài-lo̍k choè chú. Sèng-keng kóng, “Sı̀n--ê tit-tio̍h kiù,” khiok bô kóng ū khoài-lo̍k. M̄-kú nā chin-chiàⁿ tit-tio̍h kiù-un, chiū khoài-lo̍k chū-jiân siⁿ-chhut. Phı̀-jū khiàm lâng chè bô thang hêng, sim-lāi moá-moá ut-chut. Ū lâng kā i kóng, “Lí tio̍h gı̂m-si chhiùⁿ-koa, tek-khak oē pâi-kái lí ê iu-būn.” Hit lâng kóng, “Bô chhái kang. Gı̂m-si chhiùⁿ-koa kiám-chhái chı̍t-sı̂ oē an-ùi sim-koaⁿ, kiù-kèng iû-goân bô lı̄-ek. Siat-sú lí hoaⁿ-hí saⁿ pang-chān, ēng tām-po̍h gûn chioh goá hêng, á-sı̄ thoè goá kā chè-chú khoan-hān, thèng-hāu goá ū chiah hêng, nā án-ni bián gı̂m-si ia̍h oē khoài-lo̍k.” Tùi chit-ê phı̀-jū thang chai lâng oē tit-tio̍h khoài-lo̍k á-bô? Sı̄ chāi tı̄ chè ê ū bô, iā thang kóng choē ū tit-tio̍h sià á-bô lâi tiāⁿ-tio̍h. Lí put-kò chhim-sı̀n Iâ-so͘ í-keng sià lí ê choē, chai Siōng-tè bô siū-khı̀ lí án-ni bô siūⁿ tit-tio̍h khoài-lo̍k, khoài-lo̍k ka-kı̄ lâi.”
Kū-choa̍t Sat-tàn.
Lō͘-tek Má-teng bat kā lâng kóng, Chá Sat-tàn ēng hoat-su̍t chhı̀ goá kóng, “Lō͘-tek! Lí sı̄ toā choē-jı̂n, tek-khak tio̍h lo̍h tē-ge̍k.” Lō͘-tek ı̀n kóng, “Ū iáⁿ, chóng-sı̄ lí m̄ eng-kai kiò goá án-ni. Siat-sú goá sı̄ choē-jı̂n, lí beh kā goá siáⁿ-sū?” Sat-tàn kóng, “Tio̍h bia̍t-bô.” Lō͘-tek kóng, “Boē, ‘Iâ-so͘ lâi sè-kan tiâu-tı̂ kiù ū choē ê lâng,’ lí sı̄ teh m̄-chai?” Sat-tàn thiaⁿ-kı̀ⁿ án-ni bô thang ı̀n, chiū thè. Sèng-keng kóng, “Mô͘-kúi chhin-chhiūⁿ háu ê sai, sı̀-koè kiâⁿ, chhē oē thang kā--ê.” (I Pí-tek 5:8)
Kam Sim Choè Lô͘-châi.
Chı̍t ê Eng-kok ê seng-lí lâng, tùi Thó͘-jí-kı̂ kok keng-kè, lō͘--nı̍h tú-tio̍h Tu̍t-khoat ê thâu-lâng toà chı̍t ê lô͘-châi. Eng-kok kú-kú bô chhı̄ lô͘-châi ê hong-sio̍k, khoàⁿ-kı̀ⁿ lâng án-ni, sui-bóng bô siáⁿ hoaⁿ-hí, ia̍h ài chai chit-ê cháiⁿ-iūⁿ chiah choè lô͘-châi. Soè-jı̄ séng-chhat i ê kiâⁿ-ta̍h kóng-oē iáu su-bûn, chiū kūn-oá mn̄g--i, chiah chai i pún sı̄ tha̍k-chheh lâng, in-ūi in cho̍k kap Tu̍t-khoat saⁿ-thâi, su, hō͘ lâng lia̍h, tı̀-kàu liû-lo̍k choè lô͘-châi. Sı̍t-chāi khó-lı̂n. Seng-lí lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ lô͘-châi sui-jiân tiàm khó͘-lān ê tiong-kan, iû-goân bô sit-lo̍h i bûn-lí ê khoán-sit, chin-chiàⁿ sı̄ chı̍t ê hó lâng. Seng-lí lâng hut-jiân siⁿ-khí lı̂n-bín ê sim, khı̀ kap chú-lâng gı̄-lūn beh thoè chhut gûn kā lô͘-châi sio̍k-sin, pàng i chū-iû. Lô͘-châi ê chú-lâng khui koâiⁿ kè, seng-lí lâng in-ūi toà chhut mn̂g ê lō͘-hùi bô loā-choē, chhut-la̍t kap i chhui-chhiâu khah chió, lō͘-bé chiah ún. Lô͘-châi thiaⁿ-kı̀ⁿ in nn̄g-lâng gı̄-lūn kè-chı̂ⁿ, giâu-gı̂ i ê chú-lâng beh choán boē, put-chí bô hoaⁿ-hí. Kau kè gûn iā chú-lâng chhut jı̄ ê sı̂, koh-khah siū-khı̀, kā seng-lí lâng kóng, “Lín Eng-kok lâng tùi-tiōng chū-iû, m̄-chún lâng chhı̄ lô͘-châi, pa̍t kok lâng toà lô͘-châi jı̍p lín kok--ê to tio̍h pàng i khı̀, taⁿ lí siáⁿ-sū boé goá choè lô͘-châi?” Seng-lí lâng chhiò-chhiò kā i kóng, "Goá sio̍k lí, chiū-sı̄ beh hō͘ lí chū-iû, m̄-sı̄ beh lia̍h lí choè lô͘-châi." Kóng soah thiah phoà iok-jı̄. Lô͘-châi thiaⁿ-kı̀ⁿ só͘ kóng, koh khoàⁿ-kı̀ⁿ iok-jı̄ thiah phoà, sûi-sı̂ kūi-lo̍h, lâu ba̍k-sái kóng, “Lí chiah hó-sim, goá tāi-seng só͘ bô phah-sǹg. Lí ê jı̂n-ài tek-hēng, goá tio̍h éng-oán khek tı̄ goá ê sim. Taⁿ liáu-āu goá m̄-khı̀ pa̍t-ūi, beh choan-choan tiàm lí ê sin-piⁿ hōng-sêng--lí,” Seng-lí lâng kóng, “M̄-thang. Lín chhù ū bó͘ kiáⁿ, tio̍h tò-khı̀ chiàu-kò͘.” Soà sàng lō͘-hùi hō͘ i khí-sin tò-khı̀.
Lán sè-kan lâng kú-kú choè choē-ok ê lô͘-châi, Ki-tok pàng-sak sı̀ⁿ-miā choè sio̍k sin ê kè-chı̂ⁿ kā lán sio̍k. Lán beh cháiⁿ-iūⁿ kám-kek? Kiám m̄ tio̍h kūi tı̄ Kiù Chú ê bı̄n-chêng kóng, “Goá beh chı̍t-sı̀-lâng kun-sûi Chú, ho̍k-sāi I bô soah.”
Bô Lō͘ Thang Chhut.
Chı̍t-ê Eng-kok ê seng-lí lâng in-ūi beh thoat-lı̄ pún kok ê pé-pa̍k, chhut-goā tı̄ Ìn-tō͘ kok. Chı̍t jı̍t, khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê hōng Ki-tok kàu ê Ìn-tō͘ lâng, chhiò i kóng, “Goá in-ūi tiàm pún kok hō͘ chong-kàu khu-sok, só͘-í bô hiâm kúi cha̍p jı̍t ê chúi-lō͘ lâi chia. Lín chia bô chong-kàu ê iok-sok, kiâⁿ-choè thang sûi-piān, cháiⁿ-iūⁿ beh sı̀n chong-kàu lâi siū khu-sok, kiám m̄ sı̄ chhin-chhiūⁿ thó kê lâi giâ?” Ìn-tō͘ lâng kóng, “Goá kú-kú hō͘ choē-ok pé-pa̍k, taⁿ kui-ho̍k Ki-tok, chiàⁿ-chiàⁿ tùi bô chū-iû kiù chhut, lâi hióng-siū chin ê chū-iû.” Eng-kok lâng chhiò kóng, “Ki-tok cháiⁿ-iūⁿ kiù lí chhut?” Ìn-tō͘ lâng àⁿ-thâu khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t-bé thô͘-ún teh sô, piⁿ-á ū ta chháu, chiū khioh chháu ûi thô͘-ún, pàng hé sio. Thô͘-ún hahN tio̍h sio, ngia̍uh-ngia̍uh sô beh siám-pı̄ m̄-kú sı̀-ûi lóng sı̄ hé, jı̄m chǹg bô lō͘ thang chhut, lō͘-bé boē ngia̍uh, chha-put-to beh sí--lah. Ìn-tō͘ lâng chiah khioh tek-á kā i thà-chhut, bô loā-kú koh oa̍h. Chiū kā Eng-kok lâng kóng, “Ki-tok kiù lán kap chit hāng bô koh-iūⁿ. Sè-kan lâng lóng-chóng tı̄ Mô͘-kúi ê khoân-thò lāi, bô hoat-tō͘ thang cháu-chhut, tē-ge̍k ê hé ná to̍h ná iām, lâng eng-kai tio̍h sí, Ki-tok chiah chhun I choân-lêng chû-pi ê chhiú kiù-chhut, hō͘ lán chhut sí jı̍p oa̍h, piàn chai-ē choè hok-khı̀, chit-hō un-gı̄ kiám thang boē kı̀--tit?” Eng-kok lâng bô oē thang ı̀n, chiū khı̀.
Ìn-tō͘ lâng pún-jiân sı̄ sı̀n-hōng to-sı̂n kàu. (Ho̍k-sāi choē-choē sı̂n.) Taⁿ chit lâng oē pàng ké kui chin, sı̀n Ki-tok, tı̀-kàu lêng-hûn ū éng-oa̍h ê hok-khı̀, sim-lāi ū sèng-tô͘ ê pêng-an. Khoàⁿ chheh ê pêng-iú! Lí ài bêng-pe̍k sèng-tō, chhē kiù-un á bô? Ē-toé chiah-ê Sèng-keng ê oē beh pò--lí.
Lán iáu-kú loán-jio̍k ê sı̂, Ki-tok kàu-kı̂ thoè put-gı̄ ê lâng sí. (Lô-má 5:6.)
Goá pêng-sò͘ bô pêng-an, iu-būn moá-sim, Chú chiū thiàⁿ--goá, bô siàu goá chêng ê m̄-tio̍h, hō͘ goá bián sí. (Í-sài-a 38:17.)
Chú lı̂n-bín hit lâng, kóng, Goá í-keng sio̍k-hoê i, hō͘ i bián sí. (Iok-pek kı̀ 33:24.)
Ki-tok Thoè Choē-jı̂n Sí. (Lô-má 5:6.)
Sèng-keng kóng, Ki-tok thoè choē-jı̂n sí. “Choē-jı̂n” nn̄g jı̄ sı̄ pau-hâm kó͘-chá hiān-kim bān kok bān tāi ê lâng. Siat-sú kóng Ki-tok thoè bó͘ kah sí, chiū bó͘ it beh kóng, Ki-tok sı̄ kap goá bô kan-sia̍p. Siat-sú kóng Ki-tok thoè bó͘ it sí, chiū bó͘ piáⁿ beh kóng, kap goá bô kan-sia̍p. To̍k-to̍k Sèng-keng kóng, Ki-tok thoè “Choē-jı̂n” sí, sè-kan tah-lo̍h chı̍t ê m̄-sı̄ choē-jı̂n? Lí kı̀-jiân choè sè-kan lâng kiám oē cháu-siám--mah?
Sèng-keng sui-jiân kóng Ki-tok thoè thong sè-kan ê choē-jı̂n sí, chóng-sı̄ lóng-chóng ê choē-jı̂n bô tek-khak ta̍k ê tit-tio̍h kiù. Phı̀-jū lâi kóng Eng-kok sı̄ hái-sū ê kok, toē soè, lâng cha̍t, peh-sı̀ⁿ thàn-chia̍h tek-khak kan-khó͘. Chèng-hú beh tı̄ goā-kok khui sı̍t-bı̂n toē, chhut kò-sı̄, kóng, “Lâm-iûⁿ Ò-tāi-lı̄-a chiu sı̄ sio̍k lán só͘ koán, pún chèng-hú beh tı̄ hia khui sı̍t-bı̂n toē, khı̀--ê kàu-tè beh kúi bó͘ chhân-hn̂g hō͘ i an-ka. Tiāⁿ-tio̍h bó͘ ge̍h bó͘ jı̍t, chûn tùi bó͘ só͘-chāi khui, it-chhè ê lō͘-hùi lóng bián.” Khoàⁿ só͘ kóng put-chí pau-hâm, bô lūn sím-mı̍h lâng, lóng thang khı̀, chóng-sı̄ thang koat-toàn kóng, thong kok ê peh-sı̀ⁿ tek-khak boē chiâu khı̀. Sio̍k-gú kóng, "Khiong Thài kong tiò-hı̂, beh--ê chiūⁿ-tiò, m̄--ê soah.” Án-ni sè-kan ê choē-jı̂n beh tit-tio̍h Ki-tok thoè i sí, sı̄ khoàⁿ i ū sı̀n-hōng Ki-tok á-bô lâi tiāⁿ-tio̍h. Kiù-un sui-jiân beh piàn-piàn pun hō͘--lâng, tio̍h hit-ê pún-sin lâng kam-goān sêng-siū chiah oē tit--tio̍h.
Éng-oa̍h ê Hok-khı̀.
Lán ài tit-tio̍h éng-oa̍h ê hok-khı̀, tek-khak tio̍h tiàm tı̄ Ki-tok un-tián ê tiong-ng, nā bô, chiū Kiù Chú só͘ keng-kè sí-sit ê chai-ē tek-khak boē bián-tit bô chiūⁿ i sin.
Ēng Siû-chúi Pí-phēng Tō-lí.
Ū chı̍t ê sı̀n-tô͘ jia̍t-sim thàn tō-lí, khó-sioh kiù-sè ê tāi-chı̀ bô sím-mı̍h bêng, sim put-chí bô pêng-an. Chı̍t jı̍t tú-tio̍h chı̍t ê lāu-lâng, ēng chı̍t hāng chiàu sı̍t kā i kóng. Lāu-lâng séng-chhat i só͘ kóng ū tài chı̍t tiám kiau-khı̀, bô oá-khò Kiù Chú, kóng, “Lí sêng-sim kı̂-tó bô èng-hāu, sim-lāi boē tit-tio̍h pêng-an, kı̂-tiong tek-khak ū iân-kò͘?” Mn̄g sı̀n-tô͘ kóng, “Lí oē siû--boē.” Ìn, “oē.” Mn̄g, “Khí-thâu o̍h siû ê sı̂ siáⁿ khoán.” Ìn, “Chin oh.” Mn̄g, “Cháiⁿ-iūⁿ oh?” Ìn, “Sı̍t-chāi chin khoài. Oh ê in-toaⁿ sı̄ tùi m̄ chai chúi ū phû-la̍t, chai ia̍h bô siong-sı̀n. Tı̀-kàu kha lèng chhiú iah, ná chhut-la̍t ná boē phû. Kàu chit sı̂ í-keng chai chúi-sèng, tı̄ chúi--nı̍h put-lūn khiā-tı̍t, thán phak, hiòng-thian ta̍k-hāng sūn kı̂ chū-jiân, kha-chhiú bô tín-tāng ia̍h bián kiaⁿ tı̂m, in-ūi í-keng chai sè-bı̄n, koh sı̀n chúi ū phû-la̍t, sūn-sè lâi ēng chiū hó.” Lāu-lâng kóng, “Siōng-tè ê kiù-un mā sı̄ án-ni. Sı̀n ū phû-la̍t chiū phû boē tı̂m, sı̀n Siōng-tè ê un-tián chiū oa̍h boē sí. Siōng-tè siúⁿ-sù lí éng-oa̍h, lí put-kò lâi sêng-siū chiū kàu-gia̍h, nā oá-khò ka-kı̄ ê khùi-la̍t, hoán-tńg tio̍h tı̂m-lûn. Lí boē tit-tio̍h pêng-an ê in-toaⁿ chiū-sı̄ iáu bē-ū niá-siū un-tián.” Sèng-keng kóng, “Nā-sı̄ choē-ok ê kang-chı̂ⁿ sı̄ sí, Siōng-tè ê un-sù sı̄ éng-oa̍h, chāi-tı̄ lán ê Chú Ki-tok Iâ-so͘.” (Lô-má 6:23.) Koh “Goá hō͘ in ū éng-oa̍h; in koat-toàn éng-oán boē tı̂m-lûn; bô chı̍t-ê oē tùi goá ê chhiú chhiúⁿ in khı̀.” (Iok-hān 10:28)
Ú-tiū Lāi Chhit Hāng Toā kı̂-kéng.
Hi-lia̍p kok ê kó͘-chá lâng kóng, thiⁿ-ē chhit-hāng toā kı̂-kéng.
(1) Ai-kı̍p thah. Ai-kı̍p hông-tè ê bōng. Tı̄ Iâ-so͘ í-chêng 3700 goā nı̂ khí--ê, 480 chhioh koâiⁿ, toē-ki 774 chhioh sù-hong.
(2) Pa-pí-lûn khong-tiong ê hoe-hn̂g. Pa-pí-lûn siâⁿ sı̀-bı̄n sı̄ pı̂ⁿ-iûⁿ, lâng kóng chá jı̍t chı̍t ê ông-hō͘ miâ Sek-bí-lia̍p-pı̀ in-ūi hit só͘-chāi pı̂ⁿ-tháⁿ bô soaⁿ, chiū phài kok-lāi ê lâng chō ké soaⁿ, hoe-chiáu chhiū-ba̍k ta̍k-hāng ū, peh-sı̀ⁿ lia̍h choè kı̂, hō choè khong-tiong hoe-hn̂g.
(3) Í-hut-só͘ A-tí-bí biō. A-tí-bí sı̄ Hi-lia̍p kok ê lú sı̂n, lâng kóng sı̄ chāi-sek-lú, teh tāi-piáu lú-kài, koán-lí hū-jı̂n-lâng siⁿ-kiáⁿ io-kiáⁿ ê tāi-chı̀. (Chha-put-to chhin-chhiūⁿ Tiong-kok lâng só͘ ho̍k-sāi, Chù-siⁿ niû-niû.) Hit sı̂ lâng ho̍k-sāi kèng-pài, lé-sò͘ choē-choē kūn tı̄ siâ-ı̂m. Biō khí tı̄ Í-hut-só͘, peh-sı̀ⁿ put-chí tùi-tiōng. Khoàⁿ Sù-tô͘ hēng-toān 19 chiuⁿ.
(4) Ngá-tián Tiu-sū ê chio̍h siōng. Tiau-khek ke̍k súi.
(5）Bán-so-lô͘ ông ê bōng. Sió A-se-a chá ū Kat-lı̄-a kok, peh-sı̀ⁿ sı̄ Hi-lia̍p chéng. Bán-so-lô͘ sı̄ in ê ông ê chı̍t ê, sí tı̄ Iâ-so͘ chêng 352 nı̂, i ê ông hō͘ ēng pe̍h ge̍k chio̍h kā i choè bōng, chit-ê bōng pháiⁿ kú-kú, āu--lâi ū lâng ku̍t toē tit-tio̍h ông ê koaⁿ-chhâ, kng khı̀ Eng-kok phok-bu̍t ı̄ⁿ, taⁿ iáu tı̄-teh.
(6) Lô-tí-sū hái-sū ê tâng-siōng. (Chit-ê sio̍k Hi-lia̍p Ko-lo-so͘, hoan-e̍k sı̄ toā ê ı̀-sù.) Siōng chhāi tı̄ hái-kháu oe̍h ê só͘-chāi, nn̄g kha khiā nn̄g pêng hoāⁿ, pí kiô khah koâiⁿ, toā chûn sái tùi khò͘-kha-ē kè ia̍h bián lo̍h ûi. Kè 56 nı̂ kú, in-ūi toē-tāng chhia-tó, kàu 153 nı̂ āu Hoê-hoê lâng koán hit só͘-chāi, húi-hoāi tâng siōng, boē tâng tit-tio̍h put-chí choē gûn.
(7) A-le̍k-san-tāi ê teng-thah. Chit-ê thah tı̄ Iâ-so͘ chêng 300 goā nı̂ khí--ê. Chiàu lâng kóng koâiⁿ 400 chhioh, hui-siông koâiⁿ.
Chí chhit-ê chin-chiàⁿ sı̄ kı̂-kéng, hō͘ thiⁿ-ē ê lâng toā o-ló, chóng-sı̄ sı̂-tāi keng-kè kú-kú, só͘-chāi choē-choē hong-hoè piàn-chhian, kàu kin-á-jı̍t ta̍k hāng chiâⁿ choè hāu-phiaⁿ-phè. Án-ni tı̄ hiān-kim ê lâng choân bô koan-hē, iáu-kú chı̍t hāng koh-khah kı̂--ê, oē hō͘ lâng siⁿ-chêng tit-tio̍h pêng-an, sí āu hióng-siū hok-khı̀, chit hāng liû-thoân bān-nı̂ bān tāi ia̍h boē hoè-bô, chiū-sı̄ “Siōng-tè thiàⁿ sè-kan, siúⁿ-sù I to̍k-siⁿ ê kiáⁿ, hō͘ hoān-nā sı̀n--ê bián tı̂m-lûn koh ū éng-oa̍h.” (Iok-hān 3:16.) Lūn Chú ke̍k sèng ke̍k chun-kùi, sè-kan lâng ke̍k pi-chiān ke̍k ù-oè, ēng lâng kap Chú saⁿ pí, lâng eng-kai tio̍h hō͘ Chú thòng-hūn hêng-hoa̍t. Chú m̄ nā bô án-ni khoán-thāi--lán, sı̄m-chı̀ kam-goān pàng-sak I ê Kiáⁿ, lâu huih lâi kiù lâng thoat chhut tē-ge̍k ê kan-khó͘ hióng-siū Thian-tông ê hok-khı̀. Koh, Chú só͘ beh siúⁿ-sù hok-khı̀ hō͘ I--ê, lóng sı̄ hoán-tùi I ê choē-jı̂n. Án-ni pí hiah-ê kó͘-chek kiám bô khah kı̂--mah?
