Tiō Sı̂-hoê ê Sió-toān

Tiō Sı̂-hoê Sian-siⁿ, sı̄ A-kâu thiaⁿ sio̍k Tang-káng kàu-hoē Lâm-pêng chng ê lâng. Chhut-sı̀ tı̄ 1864 nı̂; bô hiaⁿ-tı̄ ū nn̄g ê sió-moē. Sè-hàn ê sı̂ lāu-pē chiū koè-sin; kai-chài i ê saⁿ-chek sı̄ jia̍t-sim pài Siōng-tè ê lâng, ín-chhoā i lâi thiaⁿ tō-lí. Soà siat-hoat hō͘ i lâi Tang-káng kàu-hoē ê sió-o̍h tha̍k-chheh. Sian-seⁿ sui-jiân m̄ sı̄ chu-chit chin koân, iáu-kú sı̄ in-khı̂n hò͘ⁿ ha̍k ê lâng. Tı̄ sió-o̍h tha̍k-chheh kúi-nā nı̂ chiū put-chí chı̀n-pō͘, só͘ tha̍k ê chheh chin chē. Tú-gū Pa Bo̍k-su khı̀ hia sûn-sı̄ Sèng-hoē, khoàⁿ i sı̄ in-khı̂n khó-chhú ê gín-ná ē chai-poê tit, chiong-lâi thang chò khah ū lō͘-ēng ê lâng, chiū chhoā lâi Hú-siâⁿ hō͘ i chò tām-po̍h kang, sūn ki-hoē kà-sı̄ i bat tō-lí khah chhim. Āu-lâi Bo̍k-su ná chai i ê hó phín-hēng, chiū kí-chiàn i jı̍p Toā-o̍h tha̍k-chheh káng-kiù tō-lí. Chāi o̍h ê sı̂ in-khı̂n ha̍k-sı̍p, chun thàn o̍h-kui, kèng-tiōng sian-seⁿ, kap chhong-iú hô-hó hō͘ tāi-ke hoaⁿ-hí.

Tı̄ 1887 nı̂ iáu-kú chò ha̍k-seng ê sı̂, chı̍t pái hō͘ Kàu-sū-hoē chhe i kap goá khı̀ Phêⁿ-ô͘ ê Tek-ko-oân-sū thoân hok-im, ǹg-bāng ē lēng-goā tı̄ hia kiàn siat lé-pài-tn̂g hō͘ hoē-iú ka-tı̄ chū-chı̍p. In-ūi hit só͘-chāi sı̄ ko͘-toaⁿ ê hái-sū, beh lâi Má-keng tio̍h koè hái, óng-lâi put-chí m̄ lı̄-piān. Bô phah-sǹg hit só͘-chāi ê lâng oàn-hı̄n tō-lí; chiông-tiong ū Khó͘ Choân-thài put-chí chhut-thâu, so-sú chng bı̂n ēng chio̍h-thâu tı̀m lán só͘ soè ê chhù. In-ūi án-ni kiáu-jiáu, jiân-āu tı̀-kàu Sian-seⁿ siū phah put-chí siong-tiōng. Soan-tō-hoē thun-lún bô kap in kè-kàu, iáu-kú Sian-seⁿ kam-goān siū phah bô ai-oàn chhám-chheh ê put-goān. Che sı̄ hián-bêng i pa̍t jı̍t kó-jiân ē kham-tit tng chit hō thoân-tō ê chit.

Tı̄ 1892 nı̂ chut-gia̍p siū phài khı̀ tiàm Ka-la̍h-po͘ ê kàu-hoē. Tı̄ 1893 nı̂ chhoā Kiâm-po͘-á chng jia̍t-sim ê tiúⁿ-ló, Tio̍h-peh ê tē saⁿ cha-bó͘-kiáⁿ. Sian-seⁿ-niû iā bat tı̄ Lú-o̍h tha̍k-chheh kúi-nā nı̂. Só͘-í kap Sian-seⁿ tâng-sim hoaⁿ-hí chò Chú thoân-tō ê kang, bô lūn oāⁿ khı̀ kàu sím-mı̍h só͘-chāi ê kàu-hoē, nn̄g lâng hô sim chı̄n pún-hūn. In-ūi án-ni chē-chē só͘-chāi ê kàu-hoē tùi in tit-tio̍h lı̄-ek. Sian-seⁿ bô lūn kàu tó-ūi ê kàu-hoē chin ài siat o̍h kà-sı̄ gín-ná, só͘-í hoân i só͘ kàu ê só͘-chāi chē-chē siàu-liân lâng tit-tio̍h i ê kà-sı̄. Nā khoàⁿ ū hit hō jia̍t-sim khó-chhú ê siàu-liân lâng chiū koh khah tı̀-ı̀ kó͘-bú in tio̍h chhut-thâu lâi chò thoân-tō kiù lâng ê kang. Goá chai kúi-nā lâng jı̍p Toā-o̍h siū kà-sı̄ chiū-sı̄ Sian-seⁿ kó͘-bú ê khùi-la̍t.

Koh Sian-seⁿ pún-sin sui-sı̄ sàn-hiong lâng, iáu-kú chin gâu khek-kí khoán-thāi lâng; ū sı̂ ū hoē-iú kan-khó͘ chiū chiàu i só͘ ē chò ê khùi-la̍t lâi chiu chō͘ i. Koh i chò lâng sèng-chêng oa̍h-tāng khin-khoài; nā chai sím-mı̍h hoē-iú ū tú-tio̍h hoân-ló kan-khó͘ ê sū, siông-siông tı̀-ı̀ kàu ūi khı̀ an-ùi i. Tùi án-ni put-lūn Sian-seⁿ só͘ kàu ê só͘-chāi, tāi-ke ài thiaⁿ i ê kà-sı̄; sui-jiân oāⁿ khı̀ pa̍t-ūi, iáu-kú hoē-iú ta̍uh-ta̍uh siàu-liām i. Kúi-nā nı̂ chêng ū jiám tio̍h hı̀-pēⁿ, ná kú ná siong-tiōng, ū sı̂ iā áu-hông chin chē, liân-liân kúi-nā jı̍t. Tùi án-ni sù-chi lo̍h bah. Put-lūn hiaⁿ-tı̄ á-sı̄ pêng-iú khı̀ khoàⁿ, tāi-ke thè i khó͘-lı̂n, iáu-kú m̄ bat thiaⁿ i ū ai-oàn khó͘-chheh ê siaⁿ-soeh. Goá kúi-nā pái khı̀ thàm i, m̄ bat tùi goá kóng i ê pēⁿ ū sím-mı̍h kan-khó͘. Khah siông sı̄ gı̄-lūn i tiāⁿ-tiāⁿ tó tı̄ bı̂n-chhn̂g, Lé-pài jı̍t bē ē khí-lâi kóng tō-lí, ko͘-hū kàu-hoē ê kau-thok, bó͘ hoē-iú léng-sim, bó͘ hoē-iú hán-tit lâi lé-pài, goá lóng bē ē khı̀ bián-lē in, sı̍t-chāi chin thang thó͘-khùi, sim-koaⁿ siông-siông thè in hoân-ló. Chiok-kiàn Sian-seⁿ chin koan-sim tı̀-ı̀ só͘ tio̍h chò ê kang.

Kúi-nā nı̂ chêng Kàu-sū-hoē khoàⁿ i ê sin-thé hiah lám, chiū kā i oāⁿ lâi Tang-káng ê kàu-hoē, in-ūi hit só͘-chāi sı̄ hái-kı̂ⁿ, phah-sǹg tiàm hia sin-thé ē chiām-chiām khah ióng. M̄-kú in-ūi i ê sin-khu chin lám; koh tı̄ kū-nı̂ 7 goe̍h kan áu-hông kúi-nā jı̍t, chū phoe hit sı̂ chiū lı̄-khui sè-kan, chóng-sı̄ Thiⁿ-pē lı̂n-bín hō͘ i khah hó tām-po̍h. Tı̄ kin-nı̂ chiaⁿ goe̍h chai i tiāⁿ-tio̍h bē hó, chiū tùi Kàu-sū-hoē sı̂-chit. Tı̄ i ka-tı̄ só͘-chāi khí chhù, jı̄ goe̍h kan chiū poaⁿ tò-khı̀. Kàu tı̄ sin-le̍k 8 goe̍h 5 hō, (kū-le̍k 6 :20) téng-po͘ 10 tiám cheng chiū hō͘ Chú tiàu i tò-khı̀; hióng-siū 45 hoè, kàu 21 jı̍t chhut-chòng, hoē-iú chiâⁿ pah lâng lâi sàng.

Taⁿ sian-siⁿ koè-sin sı̄ thoat-lı̄ kan-khó͘, hiáng-siū thiaⁿ--nı̍h ê êng-kng. M̄-kú sian-siⁿ-niû kap saⁿ-ê hāu-seⁿ, chı̍t-ê cha-bó͘-kiáⁿ, toā hāu-seⁿ kin-nı̂ chiah ū cha̍p-jı̄ hoè, koh bô siáⁿ-mih chhin-chiâⁿ thang oá-khò, sı̍t-chāi oh tit koè-jı̍t, ǹg-bāng khoàⁿ pò ê hoē-iú thè in kı̂-tó, hō͘ in siū an-ùi. Koh ài lán lia̍t-ūi thoân-tō ê tâng-phoāⁿ oē o̍h i chò kàu-hoē ê kang chı̍t-sı̀-lâng.

(Tâi-lâm Kàu-hoē-pò tē 295 koàn, 1909 nı̂ 10 ge̍h)