U-lân-sèng-hoē

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Tùi Tiong-Se Kàu-hoē-pò hoan-e̍k Kim-lêng ê hong-sio̍k ta̍k-nı̂ nā kàu 7 goe̍h, siâⁿ-lāi bô-lūn toā-ke sió-hāng lóng chiàu chhù-sū chò U-lân tāi-hoē chín-chè bô i-oá ê kúi-sı̂n, lô-kó͘ soan-thian, hiuⁿ-ian moá-tē, gı̂n-choá sio kàu chiâⁿ-soaⁿ; lâm-lú lâi-óng ná-chúi teh lâu. Tı̄ hit-tia̍p kúi-sı̂n ke̍k khoàⁿ-oa̍h, hoê-siūⁿ sı̄ tē-it hó thàn-chı̂ⁿ ; chin-chiàⁿ sı̄ lâng kap kúi teh saⁿ-tâng hoaⁿ-hí. Iā ū lâng mn̄g kóng, Sian-siⁿ ah ! lí kàu chia chin kú, lí chai che U-lân sèng-hoē sı̄ tùi sím-mı̍h sı̂ khí, sím-mı̍h lâng siat? Goá ı̀n kóng, M̄ chai ; nā-sı̄ chiàu goá-ê ı̀-kiàn teh siūⁿ ná-chún chhin-chhiūⁿ Hàn-tiâu ê Hân Sı̀n sı̄ chò U-lân-hoē ê thâu chı̍t lâng. Hit-ê lâng thiaⁿ-liáu chin kı̂-koài, kóng, Hoâi-im-hô͘ ê toān goá bat khoàⁿ koè, lóng m̄-bat khoàⁿ-kı̀ⁿ chit-hō kò͘-sū ; koh U-lân-hoē tı̄ Hàn-tiâu iā iáu-boē ū lah ! Goá koh tùi i kóng, U-lân-hoē hit-sı̂ sui-jiân iáu-boē ū, nā-sı̄ chò U-lân-hoē ê ı̀-sù sı̄ tùi hit-sı̂ khí--ê. Lí kiám bô khoàⁿ-kı̀ⁿ Siáu-soat ê chheh teh kóng, Hân Sı̀n poān Chhó͘ kui Hàn ê sū mah ? Hit-tia̍p liáu-āu ū tui-peng teh tui-i, iū-koh bê-lō͘ ; kai-chài ū chı̍t-lâng tı̄ soaⁿ-téng teh chhò-chhâ i sûi-sı̂ khı̀ mn̄g lō͘. Chhò-chhâ--ê chiū kā i kóng lō͘. Hân Sı̀n chiàu i só͘ kóng ê lō͘ khı̀ kiâⁿ, kiâⁿ boē kúi-pō͘, hut-jiân siūⁿ tio̍h, kóng, Goá tô-cháu bô ài lâng chai goá ê chong-chek ; ta tùi chhò-chhâ--ê mn̄g-lō͘, siat-sú tui-peng chı̍t-ē kàu, chhò-chhâ--ê chiū kā i kóng, goá ê sı̀ⁿ-miā chiū bē pó--tit. Put-jû chiong chhò-chhâ--ê thâi sí lâi that i-ê chhùi, chiū m̄-bián-kiaⁿ. Sui sı̄ i ū in-chêng tı̄ goá tau, kap goá bô oan bô siû; chóng-sı̄ goá ū tāi-chiòng ê châi-tiāu, tio̍h lâu goá ê seng-khu thang chò āu-lâi ê toā lō͘-ēng. I ê sı̀ⁿ-miā put-kò sı̄ ná-chı̍t-chiah káu-hiā nā-tiāⁿ, oa̍h iā-bô lı̄-ek , sí iā-bô sún-hāi, beh-thài ū sím-mı̍h iàu-kín leh ! Siūⁿ kàu chiah-ê in-toaⁿ, chiū tò-tńg--khı̀ ēng kiàm thâi-sí chhò-chhâ--ê. Thâi-sí liáu chiū mi tām-po̍h thô͘ chò hiuⁿ, kūi-teh kā i kóng, Lí in-ūi goá lâi sí, āu-lâi goá nā hoat-ta̍t tek-khak beh pò-tap lí ê in-chêng, hō͘ lí hióng-siū hiuⁿ-ian bān-nı̂ bô soah. Āu-lâi Hân Sı̀n chò tāi-chiòng, kó-jiân lâi kā i khí biō, ho̍k-sāi i hiuⁿ-ian bān-nı̂ bô soah. Lâng lóng kóng Hân Sı̀n ti-in pò-tek. Che chiū-sı̄ mn̄g-lō͘, chām chiau-hu ê kò͘-sū lah ! Chhı̀-siūⁿ bô-iân bô-kò͘ kā i thâi-sí, thâi-sí liáu, chiū beh pò i-ê in-chêng; che kiám m̄-sı̄ niau khàu niáu-chhú ké chû-pi mah ? U-lân-hoē ê ı̀-sù iā sı̄ án-ni. Pêng-siông sı̂ chiah-ê sàn-hiong lâng nā ū sím-mı̍h hó--chhù lóng hō͘ chiah-ê ū sè-thâu ū chı̂ⁿ lâng pà-chiàm, tı̀-kàu bô thang chia̍h, bô tè thang an sin; chı̍t-ē phoà-pı̄ⁿ, chiū tio̍h khı̀ tó tı̄ lō͘-piⁿ. Chhı̀ khoàⁿ toā-chhù kap kong-koán mn̂g-kháu, sı̂-siông ū phoà-pı̄ⁿ lâng tó-teh khùn, lóng bô lâng beh khı̀ mn̄g in, chhut-chāi i pı̄ⁿ sí. Che chiū-sı̄ chhin-chhiūⁿ bēng-chú só͘ kóng, Tû-lāi ū pûi-bah, bé-tiâu ū pûi-bé, peh-sı̀ⁿ ū iau-gō ê bı̄n-sek, khòng-iá ū gō-sí ê lâng-pa, chı̍t-iūⁿ. Put-kò hit-sı̂ ê lâng-pa sı̄ tı̄ iá-goā, hiān-kim ê lâng-pa sı̄ tı̄ siâⁿ-lāi, sió-khoá bô siāng nā-tiāⁿ. Tng i iáu-boē sí ê sı̂-chūn, chhut-chāi i kiò kiù ; lâng ná-chún bô thiaⁿ-kı̀ⁿ bô khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t-iūⁿ. Chóng-sı̄ ài tán-hāu i sí chiàⁿ si-chè chı̍t-khū po̍h-po̍h ê koaⁿ-chhâ hō͘ i, soà chò U-lân-hoē ; án-ni chiū lia̍h-chò goá si-in hō͘ kúi, iā sǹg chı̄n-thâu lah. Hāiⁿ-ah ! lâng iáu-boē sí ê sı̂ chiū khau-siah-i, kiò i tio̍h chá sí, chı̍t-ē sí-liáu, chiū kiò i tio̍h chá-oa̍h. Che kiám m̄-sı̄ poe̍h-kiàm thâi--i, koh sio-hiuⁿ pài-i, kap Hân Sı̀n chı̍t-poaⁿ-iūⁿ? Só͘-í goá kóng Hân Sı̀n sı̄ U-lân-hoē thâu chı̍t ê lâng, chiū-sı̄ chit-ê ı̀-sù lah. Chóng-sı̄ che lâng su-sim kò͘ ka-tı̄, lóng bô ēng kong-gı̄ lâi khoán-thāi pa̍t-lâng. Thâi-sí--i sı̄ chò ka-tı̄ ê lı̄-ek, chiū kèng i iā sı̄ chò ka-tı̄ ê lı̄-ek. In-ūi sàn-hiong lâng chāi-siⁿ bē ē kap goá kè-kàu, sí-āu kiaⁿ i chok-chōng, put-tek-put ēng ché lâi an-ùi i. Chit hō kap tang-thiⁿ siat kio̍k chú-moâi chı̍t-iūⁿ, sı̄ kiaⁿ oa̍h-lâng bô thang chia̍h tı̀-kàu jiáu-loān, só͘-í chú-moâi chín-chè i. U-lân-hoē sı̄ kiaⁿ kúi hián-chhut i-ê lêng-siàⁿ.

To̍k-to̍k lán ê Kiù-chú Iâ-so͘ it-seng kiâⁿ hó, khek-kí khoán-thāi pa̍t-lâng ; chò i-ê ha̍k-seng--ê tio̍h chun-thàn i khı̀ kiâⁿ, m̄-thang pı̂n-toāⁿ, kàu ta̍k só͘-chāi siat i-koán, o̍h-tn̂g, ēng khoán-thāi kúi ê chı̂ⁿ lâi khoán-thāi lâng.  Sio̍k-gú kóng, Kiù lâng chı̍t-miā khah iâⁿ-koè chò chhit toâⁿ chiò ; chin-ké hi-sı̍t tùi án-ni khó-í thang chai lah.

(Tâi-lâm Hú-siâⁿ Kàu-hoē-pò tē 200 koàn, 1901 nı̂ 11 ge̍h)