A-eng Ah 02

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

2 Tı̄ hit ê nı̂-tāi, kóng-tio̍h ióng-lú, sin-pū-á-lê, chiâⁿ chē lâu-tio̍h sàn-hiong-lâng-tau, kut-jio̍k lı̂-sàn, siū khó͘-to̍k, thún lo̍h ian-hoa ê pi-kio̍k. M̄-koh, Jı̍t-seng thiàⁿ A-eng ná chhin-siⁿ-kiáⁿ, tùi in ê chhin-sū kan-taⁿ kı̂-thāi, iā bô kā pek. Tian-tò kóng in-iân thiⁿ chù-tiāⁿ, bián-kióng boē lâi. Goā-piáu khoàⁿ--lâi, ná sûi-chāi in ê khoán. Khoàⁿ--lâi Jı̍t-seng m̄-sı̄ hit-khoán kū-thâu-náu, kı̀ⁿ chı̂ⁿ gán khui ê seng-lí-lâng. Sı̄ siā-hoē ū teh kiâⁿ-ta̍h, thong-ta̍t chêng-lí ê lâng. I án-ne chò, sı̄ ǹg-bāng in hō͘-siong ı̀-ài, chai-poê khah chhim ê kám-chêng! Mı̂-pó͘ i kap A-eng in bú--a Chhun-ki, ū iân se̍k-sāi, bô hūn thang kiat ang-bó͘ ê ûi-hām--lah. Tang-sı̂-á A-eng sı̄ Jı̍t-seng ê ài-jı̂n-á-kiáⁿ! Jı̍t-seng chò gín-á-kang ê sı̂, Chhun-ki tı̄ ke-á-boé thn̂g-hâng kā lâng chhoā gín-á. Jı̍t-seng sàng-hoè tùi hia koè, it-tēng ài khoàⁿ-tio̍h Chhun-ki chiah beh cháu. Nā khoàⁿ bô lâng--leh, ké-iáⁿ tiàm-kháu-á hia ho͘-sı̂-sı̂-á, tán Chhun-ki oat chhut-lâi kā chhiò-chı̍t-ē, i chiah goān cháu. Hit-chūn chı̍t-kang nā khoàⁿ bô Chhun-ki ê iáⁿ, thiaⁿ bô Chhun-ki ê siaⁿ, i tō khiā boē chāi, chē boē tiâu, kui-kho͘-lâng hông-hông hiâⁿ-hiâⁿ. Bô joā kú, Jı̍t-seng the̍h chhut ióng-khı̀ chhiáⁿ i chia̍h peng. Chhiáⁿ hit-chūn siōng-kùi siōng-hó-chia̍h ê mi-ju-ma-meh. Jı̍t-seng tē-it-pái hiah oá-kı̄n Chhun-ki, kám-kak-tio̍h chiâⁿ sè-lia̍p-chí. Chē lo̍h í-á, āiⁿ ê gín-á kha to tham koè í-thâu-á. Chia̍h peng ê sı̂, Chhun-ki làu chhut n̂g-gı̀m-gı̀m ê chhùi-khí, ē-ham nn̄g-khí sio-thia̍p khoàⁿ hiān-hiān. Tāi-khài chêng-jı̂n gán lāi chhut Se-si, Jı̍t-seng khoàⁿ Chhun-ki chhùi-tûn sè-sè, ē-hoâi chiam-chiam, ba̍k-sı̂n oa̍h-oa̍h. Kóng-tio̍h oē pí-chhiú oē-to, jú kóng jú sio-lo̍h, jú khoàⁿ jú kó͘-chui.... Chhím-thâu in kan-taⁿ hoē ka-tı̄ thâu-ke ê tāi-chı̀, saⁿ-kóng nn̄g-kóng, “Lí ài khoàⁿ hı̀--bô?” Bô-tiuⁿ bô-tı̂ Chhun-ki mn̄g-khí. “Ài--nò͘, tang-sı̂ goá chhiáⁿ--lí. M̄-koh....” Jı̍t-seng siūⁿ kóng khoàⁿ chı̍t-chhut hı̀ tio̍h nn̄g-tiám-cheng kú, kiaⁿ bô châi-tiāu thau soan hiah kú ê sı̂-kan. Hit-chūn ê gín-á-kang bô chı̂ⁿ koh bô thang hioh-khùn, beh khoàⁿ chı̍t-chhut hı̀ sı̄ bô khó-lêng ê tāi-chı̀. “Án-ne siōng-hó, án-ne siōng-hó.” Chhun-ki thiaⁿ--tio̍h chiâⁿ hoaⁿ-hí: “Lí ē-tàng iōng thih-bé chài goá khı̀ khioh hı̀-boé-á!” Goân-lâi Chhun-ki bê-tio̍h koa-á-hı̀. M̄-káⁿ siàu-siūⁿ khoàⁿ kui-chhut, ū thang khoàⁿ chı̍t-tè-tè-á tō teh giàn lo͘h. Chū án-ne Jı̍t-seng phoè-ha̍p i, tiâu-chéng sàng-hoè ê sı̂-kan, lō͘-soàⁿ, poah-kang chài i khı̀ khoàⁿ hı̀-boé-á. Hit-khùi-á sı̄ Jı̍t-seng chı̍t-sı̀-lâng siōng-lio̍k-thiòng ê sı̂-chūn, sàng-hoè ê khang-khoè, chò-tio̍h mā ke joā thiàu-ia̍t--leh. Chı̍t-ē chia̍p khı̀, liân kò͘ hı̀-kháu ê cha-bó͘ gín-á khoàⁿ in lâi, chı̍t-kù “Hiah oàⁿ oh?” Tō chai ài pàng hı̀-boé-á--lah. Chhun-ki chai-iáⁿ Jı̍t-seng ài chia̍h tiⁿ, put-sı̂ thau-me o͘-thn̂g hō͘ i, Jı̍t-seng siōng-ài ná khoàⁿ ná chn̄g, chn̄g kah kui-chhùi hô͘-sà-sà. Chı̍t-pái hı̀-chhut chò kàu niû-kiáⁿ lo̍h-lān, iân-tô͘ pun-pho thó-chia̍h, boé-á soah chin-chiàⁿ kūi tı̄ tâi-á-téng teh pun. Chit-sı̂ tâi-á-kha khoàⁿ hı̀ ê gı̂n-kak-á sı̀-kè tàn--khı̀-li. “Ū chah chı̂ⁿ--bô?” Chhun-ki toè lâu ba̍k-sái: “Kín tàn chı̍t-ē hō͘ i--lah.” Jı̍t-seng lak-tē-á tē pōng-chí, sı̍t-chāi to bô chı̂ⁿ thang tàn. Siūⁿ-siūⁿ--leh, Chhun-ki hō͘ i ê o͘-thn̂g jio̍k-jio̍k--leh tō kā tàn--khı̀. Nah ē chai khin-pháng-pháng,tàn boē kàu tâi-á-téng, soàⁿ-phóng-phóng eng chı̍t-sı̀-kè. Jı̍t-seng thiaⁿ-tio̍h lâng chhoh-chhoh-kiò, sı̄ kín Chhun-ki thoa--leh, lōng chhut hı̀-hn̂g. Chı̍t-lō͘ khoàⁿ Chhun-ki-á ba̍k-sái kâm leh chhiò. Thau chài Chhun-ki khoàⁿ hı̀-boé-á ê tāi-chı̀, m̄-sı̄ Jı̍t-seng lāu-siap, sı̄ Chhun-ki in thâu-ke-niû choan-kang chhiāng--ê. Chı̍t-ē hı̀ khoàⁿ kú, âng-eⁿ-á là-jiō, phè ê jiō-chū-á au--leh bô sûi oāⁿ, kauh kah seⁿ púi-á, ū-sı̂ liân sái to kauh kah ta-phí-phí. Thâu-ke-niû kı̂-koài, ioh sı̄ ài chhit-thô, chı̍t-ē chhâ--leh..... Hit-chūn Jı̍t-seng m̄-nā ē-hiáu kóng hı̀-chhut. Pí liân-hoe-chí, sái ba̍k-boé, hâm khí-bé, koè hō͘-tēng, mā o̍h kàu chin ū chı̍t-ê khoán. Kóng-tio̍h oē choân koa-á-hı̀-khiuⁿ, chı̍t-kù “toè goá lâi”, tio̍h kóng “sûi goá lâi--a”. “Chhit-thô” ài kóng “iû-sióng” chiah ē ngá. Nn̄g-lâng tng bâ kah ē sio-tùi chhiùⁿ, hó-kéng put-siông, thâu-ke-niû jiok lâi hı̀-hn̂g. Sı̍t-chāi to bô siáⁿ, toā-kiaⁿ sió-koài, kiò Chhun-ki in bú--a chhoā-chhoā tńg--khı̀. In bú--a to iáu-boē lâi--leh, Chhun-ki tō cháu kah bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lâng--a! Keng-koè chin kú, kui-boé Chhun-ki iáu-sı̄ hō͘ in bú--a chhoē--tio̍h, goân-lâi toè koa-á-hı̀-pan khı̀ o̍h chò-hı̀--a. Chū án-ne liáu-āu, Jı̍t-seng tō bô Chhun-ki ê siau-sit. Kui-ê-lâng gōng-sı̂n gōng-sı̂n, ná bô sı̂n-hûn--leh. Beh chai sit-loân ē chiah kan-khó͘, i tō bô-ài khı̀ loân--tio̍h! Boē chia̍h boē khùn, siau-sán lo̍h-bah bô táⁿ-kín, koh tio̍h ke khı̀ hō͘ lâng mē--ê! He sı̄ hoat-seng tı̄ Jı̍t-seng cha̍p-chhit-hoè ê sı̂. Chiàn-cheng í-keng po̍k-hoat, Jı̍t-seng sui-jiân bô tiàu khı̀ chò kun-hu, m̄-koh ài cháu khong-sı̍p, ke-á lâng ta̍uh-ta̍uh-á so͘-khui khı̀ chng-kha, Jı̍t-seng mā sı̂ thâu-lō͘ tńg-khı̀ chng-kha choh-sit, khui chı̍t-keng-á sè-sè-keng ê kám-á-tiàm. Tı̄ Jı̍t-pún tâu-hâng hit-nı̂, chhoā-bó͘ Siù-tin. Chiàn-āu bu̍t-chu khiàm-khoat, chit-hāng beh koán-chè, hit-hāng mā beh koán-chè. Jı̍t-seng chin chai mı̍h-kiāⁿ nā tùi “ū” chhia khı̀ “bô” hia, tō ū seng-lí hó chò, chı̂ⁿ thang thàn--a. Sı̀-kè thàm-thiaⁿ, khoàⁿ chhut chng-kha ke-á chiáu, bí, han-chı̂, ō͘-á téng ê mı̍h-kiāⁿ, nā phāiⁿ khı̀ ke-á oāⁿ hoè tńg--lâi, ún thàn--ê. Iû-kı̂ Tâi-tiong koh khah hó-kè, chū án-ne chia̍p cháu Tâi-tiong. Chı̍t-choā Tâi-tiong, ū-tang-sı̂ bô sûi tńg--lâi, tō hoàn-á-keng toà-àm. Chı̍t-jı̍t seng-lí chò soah, seng-khu sé hó, chiah siūⁿ beh tó lo̍h-khı̀ khùn. Neh-chiàng oá--lâi: “Bô-ài khı̀ iā-chhı̄ kiâⁿ-kiâⁿ--leh?” “Iā bô siáⁿ thang khoàⁿ--ê-a.” “Kā lí hoa̍t-lo̍h chı̍t-boé-á hahN3-sio...?” Neh-chiàng àⁿ lâi Jı̍t-seng hı̄ⁿ-khang-kin sè-siaⁿ chhū: “Boē-bái neh, mā ke joā hó khùn--leh.” Iā m̄-chai Jı̍t-seng ka-tı̄ hèng-hèng, ah sı̄ hō͘ neh-chiàng lāng--khí-lâi, i ē kı̀-tit kè-siàu kóng hó, seng chhng jı̍p-khı̀ mı̂-chioh-phoē-té tán-hāu. Hit-chūn ê hoàn-á-keng, pho͘ tha-tha-mih, iōng sioh-jih-mn̂g keh-khui, tāi-iok-á chı̍t-phêⁿ toā. Bô í bô toh, kan-taⁿ nn̄g lia̍p chím-thâu kap téng-ē-phoē. Jı̍t-seng tó tı̄ poē-té, ba̍k-chiu chhâ-chhâ sio-tùi thian-pông. Gō͘-chek teng-á-hoé chiò--lo̍h-lâi, kui-chhù-keng àm-sàm àm-sàm. “Pháiⁿ-sè, oàⁿ lâi.” Thiaⁿ-tio̍h siaⁿ, Jı̍t-seng oa̍t-thâu koè--lâi, khoàⁿ-tio̍h sioh-jih-mn̂g-á thoah-khui, Jı̍t-pún-sek ê kūi teh kiok-kiong, thâu-lê-lê hó-lia̍h-á koaiⁿ-mn̂g. Jı̍t-seng khoàⁿ cha-bó͘ bı̄n àⁿ piah, se̍k-chhiú thǹg kàu chhun lāi-saⁿ-khò͘. Oa̍t chı̍t-liàn tńg, bùn lâi phoē-té, ná chı̍t-boé hô͘-liu, soan jı̍p i ê keh-lâng-kha. Teng-hoé am-sàm, Jı̍t-seng chim-chiok khoàⁿ keh-lâng-kah ê cha-bó͘, ē-hoâi chiam-chiam, chhùi-á sè-sè, ba̍k-sı̂n....? Eh, bān-chhiáⁿ sı̄--leh, chhiò--tio̍h ē-ham nn̄g-khí chhùi-khí koh thia̍p chò-hoé! “Chhun-ki--a? Chhun-ki--a....!” Bô-tiuⁿ bô-tı̂ khı̀ tú-tio̍h ı̀-ài ê lâng-á, ná goe̍h-nih ê siông-ngô͘, jı̍t-jı̍t khang-su bāng-sióng ê lâng! Éng-koè-á nā kha̍p-tio̍h i ê chhiú, sim-thâu pho̍k-pho̍k chhái kui-kang. Siūⁿ boē kàu! Siūⁿ boē kàu, chit-má lâi tn̄g--tio̍h! Kiú-pia̍t tiông-hông, Chhun-ki oē kóng boē liáu: “Nā mài hō͘ goán bú--a kiōng chhoā tńg--khı̀,” moá-pak ê ai-oàn, khiu̍h-khiu̍h chùn chhut siaⁿ--lâi: “Goá iáu ē toà hı̀-pan, goá chò sió-toàⁿ, chin gâu chhiùⁿ khàu-tiāu-á neh.” Jı̍t-seng thiaⁿ kàu boé--a, soah ná teh thiaⁿ khàu-tiāu. “A-bú kiaⁿ goá toè lâng cháu, phèng-kim siu-siu--leh, kín kè-kè tiāu. Bô joā kú tiàu Lâm-iûⁿ....” Khoàⁿ-tio̍h Chhun-ki kui-bı̄n ba̍k-sái, hō͘ Jı̍t-seng sim-chhùi. “Pa̍t-lâng ê ang-sài tn̄g-kha tn̄g-chhiú iáu ū tńg--lâi, goán ang chı̍t-khı̀ tō bô hoê-thâu. Chiàn-sí Lâm-iûⁿ, si-kut tha-hiong.... Sı̂-ki hiah bái, kiò goá chı̍t-ê cha-bó͘-lâng-á..., beh án-choáⁿ--leh?” Tı̄ chiàn-āu hit-toāⁿ ut-chut ê bô͘-seng soè-goa̍t, khoàⁿ-tio̍h sim-ài ê liâu lo̍h ian-hoa, Jı̍t-seng khùi-la̍t iā iú-hān. “Aih! Tâi-tiong jı̍t-thâu nái (nah ē) pha̍k--tio̍h hiah chhiah-ia̍h? Liú-ki hā le̍k-chhoan, sı̄ leh lâu iah sı̄ leh háu....?” Ī-tē tiông-hông, Jı̍t-seng kho̍k-kho̍k-mn̄g ka-tı̄, “Goá sı̄ ài hoaⁿ-hí iah sı̄ siong-pi? Bô, sim-koaⁿ-thâu nah hiah kan-khó͘--leh!” Bô joā kú, Chhun-ki tio̍h ma-la-li-ah koè-sin--khı̀, Jı̍t-seng kó͘ A-eng tńg-lâi chng-kha toà.