I-sap Gū-giân 05

Ùi Wiki Tô·-su-kóan
 41. Lô͘-lē kap Sai 
 Ū chı̍t-ê lô͘-lē kiò A-Bûn, tùi i ê chú-lâng hia thau-cháu--chhut--lâi, bih tı̄ chhiū-nâ-lāi. I khoàⁿ-tio̍h chı̍t-chiah Sai tó-tı̄ thô͘-kha haiⁿ-haiⁿ-chhan. I chhoah chı̍t-tiô, oa̍t-thâu chiū cháu. M̄-kú, Sai bô kā jiok. I kám-kak chin kı̂-koài, chiū se̍h hoán-thâu, kiâⁿ oá khı̀ Sai ê sin-khu-piⁿ kā khoàⁿ. Sai khoàⁿ i kiâⁿ oá--lâi, chiū kā lâu-hoeh lâu-tih koh chéng-oaiⁿ-oaiⁿ ê kha-tê-á chhun-chhut-lâi hō͘ i khoàⁿ. Goân-lâi Sai ê kha-tê-á hō͘ chı̍t-ki toā-ki chhı̀ chha̍k--tio̍h. A-Bûn chiū kā hit-ki chhı̀ poe̍h--khí--lâi, koh kā khang-chhùi pau hō͘ hó-sè. 
 Sai sûi ē-tàng khiā--khí--lâi, koh chhin-chhiūⁿ káu-á kāng-khoán chı̄ⁿ A-Bûn ê chhiú. Āu--lâi, Sai chiū chhoā A-Bûn khı̀ i ê tōng. Ta̍k-kang lóng khı̀ chhoē bah lâi hō͘ A-Bûn chia̍h. A-Bûn chiū chiām-sı̂ kap Sai toà chò-hoé, bô siū-tio̍h iau-gō. 
 Koè bô joā-kú, A-Bûn kap Sai lóng hō͘ lâng lia̍h--khı̀. A-Bûn hō͘-lâng phoàⁿ-hêng, koaiⁿ jı̍p-khı̀ láng-á-lāi. Sai mā hō͘ lâng koaiⁿ tı̄ lēng-goā chı̍t-ê láng-á lāi. Chı̍t-jı̍t, Hông-tè kap hoat-koaⁿ lâi beh khoàⁿ Sai kap lâng piàⁿ seⁿ-sí. A-Bûn hō͘ lâng chhoā lâi kàu chı̍t-ê ı̂ⁿ-hêng ê pí-sài-tiûⁿ. Chit-sı̂ í-keng iau kúi-nā kang ê Sai mā hō͘ lâng tùi láng-á lāi pàng--chhut--lâi. Sai chı̍t-khoàⁿ-tio̍h lâng-iáⁿ, chiū khai-sí toā-siaⁿ âu-kiò, sûi chông koè-khı̀ beh kā chia̍h. Sai chông oá-kı̄n A-Bûn ê sı̂, sûi jı̄n-chhut sı̄ i ê hó pêng-iú. I chiū thêng lo̍h-lâi tùi A-Bûn iô boé-liu, chı̄ⁿ A-Bûn ê chhiú, chhin-chhiūⁿ káu-á kāng-khoán. 
 Hông-tè khoàⁿ-tio̍h chit-khoán chêng-kéng, kám-kak chin ı̀-goā, chiū kā A-Bûn kiò-koè-lâi mn̄g. A-Bûn kā i ê kò͘-sū chū-thâu kàu-boé kóng hō͘ Hông-tè thiaⁿ. Hông-tè thiaⁿ-liáu chin kám-tōng, chiū sià-bián A-Bûn ê choē, sù i chū-iû. Mā kā Sai pàng tńg-khı̀ chhiū-nâ. 
 Ē-hiáu kám-un ê lêng-hûn chiah-sı̄ ko-kùi--ê, ta̍t-tı̍t chun-tiōng--ê. 
 42. Seⁿ Kim-nn̄g ê Gô-bó 
 Chı̍t-ê chng-kha lâng tı̄ i ê gô-siū khioh-tio̍h chı̍t-lia̍p n̂g-n̂g kim-kim ê gô-nn̄g, the̍h- tio̍h chhiūⁿ iân hiah-nı̍h tāng. I kiaⁿ chı̍t-tiô, sim-lāi siūⁿ-kóng, it-tēng sı̄ ū lâng teh kap i kún sńg-chhiò, koáⁿ-kín kā tàn-tiāu. 
 Koè chı̍t-ē-á, i koat-tēng beh seng kā khioh tńg-khı̀ khoàⁿ māi leh. Āu--lâi, i hoat-hiān hit-lia̍p gô-nn̄g kèng-jiân sı̄ sûn n̂g-kim--ê, hui-siông hoaⁿ-hí. 
 Chū hit-kang khai-sí, ta̍k chá-khí gô-bó lóng ē seⁿ chı̍t-lia̍p kim-nn̄g. I chin-kín chiū piàn-sêng chı̍t-ê hó-gia̍h lâng. I jú-lâi jú hó-gia̍h, khiok jú-lâi jú tham-sim. I chin hò͘ⁿ-kı̂, siūⁿ beh chai-iáⁿ gô-bó ê pak-tō͘ lāi tàu-té ū joā-chē kim-nn̄g, sı̄ án-choáⁿ bô beh chò chı̍t-khùn kā kim-nn̄g lóng seⁿ--chhut--lâi? Chiū kā gô-bó thâi--sí, beh khoáⁿ chı̍t-ē-á kiù-kèng. Siūⁿ bē kàu, gô-bó pak-tó͘ lāi liân chı̍t-lia̍p nn̄g mā bô! 
 43. Kang-lâng kap Iā-eng 
 Joa̍h-thiⁿ ê àm-mı̂, ū chı̍t-ê kang-lâng tó-tı̄ chhiū-á-kha teh thiaⁿ iā-eng chhiùⁿ-koa, siau-mô͘ sı̂-kan. Iā-eng bí-biāu ê koa-siaⁿ hō͘ i thiaⁿ-kàu hı̄ⁿ-á phak-phak. Keh-tńg-kang, i chiū siat chı̍t-ê hām-chéⁿ kā iā-eng lia̍h--khí--lâi. 
 I toā-siaⁿ kā iā-eng kóng, “Taⁿ lí hō͘ goá lia̍h--tio̍h lah! Lí ài ta̍k-kang chhiùⁿ hó-thiaⁿ ê koa hō͘ goá thiaⁿ.” Iā-eng ı̀n kóng, “Goán iā-eng tı̄ chiáu-láng-á lāi chhiùⁿ bē-chhut hó-thiaⁿ ê koa.” 
 “Nā án-ne, goá beh kā lí thiah-chia̍h lo̍h-pak. Goá bat thiaⁿ lâng kóng iā-eng hang chò chiáu-á-pa khı̀-bı̄ chin-chán.” 
 “Pài-thok leh lah, chhiáⁿ lí pàng goá cháu, m̄-thang thâi--goá. Lí nā pàng goá cháu, goá chiū kóng saⁿ-hāng pí goá ê sèⁿ-miā koh-khah kè-ta̍t ê pı̀-bı̍t.” 
 Chit-ê kang-lâng thiaⁿ-liáu, chiū kā iā-eng pàng--chhut--lâi. Iā-eng sûi poe-chiūⁿ koân-koân ê chhiū-á-téng, kā kóng, “Chhiáⁿ lí chim-chiok thiaⁿ. Tē-it, choa̍t-tùi m̄-thang siong-sı̀n sit-khı̀ chū-iû ê lâng kóng ê oē. Tē-jı̄, sin-khó͘ tit-tio̍h ê mı̍h-kiāⁿ ài hó-hó-á pó-sioh. Tē-saⁿ, mı̍h-kiāⁿ nā phah bô--khı̀, m̄-thang siong-sim.” 
 Kóng-soah, iā-eng chiū poe cháu lah. 
 44. Hong kap Jı̍t-thâu 
 Chı̍t-ê koâⁿ-thiⁿ ê chá-khí, Hong kap Jı̍t-thâu nn̄g-ê teh chèⁿ kóng tàu-té sím-mı̍h lâng khah gâu. Bô-ı̀-tiong khoàⁿ-tio̍h chı̍t-ê koè-lō͘-lâng kiâⁿ--koè--lâi. Jı̍t-thâu chiū kóng, “Goá ū chı̍t-ê pān-hoat ē-tàng hō͘ lán pí chı̍t-ê-á koân-kē. Khoàⁿ siáⁿ-lâng ū châi-tiāu hō͘ hit-ê koè-lō͘ lâng kā hiû-á thǹg--lo̍h--lâi, chiū-sǹg i iâⁿ. Chhiáⁿ lí tāi-seng.” Kóng-soah, Jı̍t-thâu chiū bih tiàm o͘-hûn āu-piah. 
 Hong the̍h-chhut chia̍h-leng-á la̍t, kut-la̍t chhoe, piàⁿ-miā thàu. M̄-kú, m̄-koán Hong án-choáⁿ chhoe, án-choáⁿ thàu, hit-ê lâng m̄-nā bô siūⁿ beh thǹg-saⁿ, tian-tò kā hiû-á jú-giú jú-ân. Kàu-boé-á, Hong chiū hòng-khı̀ lah. 
 Oāⁿ Jı̍t-thâu khai-sí tián kang-hu. I khin-khin sang-sang kā jia̍t-chêng ê kng hòng-siā--chhut--khı̀, hit-ê-lâng kám-kak jû-kiâⁿ jú-joa̍h, sûi kā hiû-á thǹg-tiāu. 
 Chû-siông jia̍t-chêng ê tùi-thāi pí giâm-khok ê ap-pek koh-khah ū hāu-kó! 
 45. Chhò-chhâ ê kap Choâ 
 Chı̍t-ê koâⁿ-thiⁿ sı̂-á, ū chı̍t-ê chhò-chhâ ê lâng tú chò-sit chò-liáu, beh tńg-khı̀ chhù--nı̍h. Tı̄ poàⁿ-lō͘ khoàⁿ-tio̍h soat-tui--nı̍h ū chı̍t-hāng o͘-o͘ ê mı̍h-kiāⁿ. I kiâⁿ oá-khı̀ siông-sè kā khoàⁿ, goân-lâi sı̄ chı̍t-boé choâ, tı̄ soat-tui--nı̍h tàng kàu kiông beh sí lah! I koáⁿ-kín kā lia̍h khí-lâi khǹg tı̄ heng-chêng hō͘ i un-loán, koh kā mo͘h tńg-khı̀ chhù. 
 Chı̍t ta̍h jı̍p-mn̂g chiū kā choâ khǹg tı̄ hang-lô͘ ê thâu-chêng, kā haⁿh-sio. I ê gín-á lóng lâi ûi tı̄ piⁿ--á khoàⁿ. Choâ bān-bān-á koh oa̍h--khí--lâi. Chı̍t-ê gín-á àⁿ lo̍h-khı̀ chhun-chhiú kā bong, choâ soah giâ-thâu iōng i ê chiam-gê beh kā kā. Chhò-chhâ--ê tio̍h chı̍t-kiaⁿ, sûi gia̍h pó͘-thâu kā choâ tok-chò nn̄g-koe̍h! 
 “Ah!” Chhò-chhâ--ê kóng, “Khó-ò͘ⁿ ê thek-siⁿ! Chiâⁿ-sı̍t m̄-chai-iáⁿ thang kám-un!” 
 Tùi chhò-chhâ--ê lâi kóng, chin8-chiàⁿ sı̄ hó-sim hō͘ lûi chim. I hó-sim kiù choâ, gín-á soà hiám hō͘ choâ kā--sí. 
 Tùi choâ lâi kóng, tú chheng-chhéⁿ ê sı̂, hiông-hiông khoàⁿ-tio̍h chhiⁿ-hūn lâng, ūi-tio̍h beh pó-hō͘ ka-kı̄, tong-jiân ē o͘-pe̍h kā lâng. 
 46.Hô͘-lı̂ Kap Ho̍h 
 Hô͘-lı̂ tı̄ lō͘--nı̍h tn̄g--tio̍h Ho̍h, kap i sio-chioh-mn̄g, chhiūⁿ hó pêng-iú kāng-khoán. 
 Hô͘-lı̂ chhiáⁿ Ho̍h khı̀ in tau chia̍h-pn̄g, siūⁿ beh kā chhòng-tı̄. 
 Toh-téng kan-ta 1 ê chhián-chhián ê poâⁿ-á té thng, bô pa̍t-hāng chia̍h-mı̍h. Hô͘-lı̂ khin-khin sang-sang chiū kā thng sut liáu-liáu, Ho̍h kan-ta ē-tàng kā chhùi-chiam ùn-tâm nā-tiāⁿ. Ho̍h beh lı̂-khui ê sı̂, pak-tó͘ iáu chin iau, kap i lâi ê sı̂-chūn kāng-khoán. 
 “Chin sit-lé! ” Hô͘-lı̂ kóng, “Goá chún-pı̄ ê thng, ná-chhiūⁿ bô ha̍h lí ê kháu-bı̄.” “Chhiáⁿ lí m̄-thang án-ne kóng,” Ho̍h kóng, “ lēng-jı̍t oāⁿ goá chhiáⁿ lí chia̍h-pn̄g.” 
 Koè nn̄g kang, Hô͘-lı̂ lâi kàu Ho̍h in tau. Ho̍h kā àm-tǹg té tı̄ chı̍t-ki ām-kún tn̂g-tn̂g, chhùi-kháu e̍h-e̍h ê kan-á--nı̍h. Hô͘-lı̂ bô hoat-tō͘ kā chhùi-kho͘ chhun--jip--khı̀, kan-ta ē-tàng kā kan-á chhùi chı̄ⁿ-chı̄ⁿ leh. 
 “Goá bô phah-sǹg beh kā lí hoē sit-lé.” Ho̍h kóng, “ Che sǹg-sı̄ goá tùi lí ê pò-tap!” 
 M̄-thang ūi-tio̍h ka-kı̄ chı̍t-sı̂ ê khoài-lo̍k khı̀ siong-hāi pa̍t-lâng. 
 47 Sit-khı̀ Boé-liu ê Hô͘-lı̂ 
 Chı̍t-chiah hô͘-lı̂ boé-liu hō͘ gia̍p-á gia̍p--tio̍h, ūi-tio̍h beh tô-miā, chiū kā boé-liu chhoah--tn̄g. Chı̍t khai-sí, i kám-kak bô boé-liu chin pháiⁿ-khoàⁿ, m̄-káⁿ chhut-khı̀ kı̀ⁿ-chèng. M̄-kú, lō͘-boé-chhiú i koat-tēng beh biān-tùi hiān-sı̍t. I chiū iáu-chhiáⁿ só͘-ū ê hô͘-lı̂ lâi khai-káng. 
 Tāi-ke lóng kàu-ūi ê sı̂, i kā tāi-ke kó͘-bú kóng, “Boé-liu ū nn̄g-hāng bái. Tē-it, hō͘ te̍k-jı̂n jiok ê sı̂, boé-liu ē hō͘ káu-á kā--tio̍h. Tē-jı̄, lán beh chē lo̍h-lâi khai-káng ê sı̂, boé-liu chin tı̀n-tè. Goá khoàⁿ bē-chhut boé-liu ū sím-mı̍h lō͘-iōng, goá kiàn-gı̄ tāi-ke lóng kā boé-liú tok--tn̄g.“ 
 Chı̍t-chiah lāu hô͘-lı̂ kā thuh-chhàu, kóng, “Lí kóng-liáu chin ū tō-lí. M̄-kú, lí iáu-ū boé-liu ê sı̂, kiám ē án-ne kā goán kiàn-gı̄?” 
 Pa̍t-lâng chū-su bô ha̍p-lí ê kiàn-gı̄, m̄-thang chhı̀n-chhái chiap-la̍p. 
 48. To̍k-gán Lo̍k 
 Chı̍t-chiah lo̍k-á put-hēng chı̍t-lúi ba̍k-chiu pháiⁿ--khı̀, khoàⁿ-bē-tio̍h mı̍h-kiāⁿ. Ūi-tio̍h beh tô-pı̄ gûi-hiám, lóng khı̀ tı̄ hái-piⁿ ê toān-gâi chia̍h-chháu. I khò ba̍k-kng hit-lúi chù-ı̀ soaⁿ chit-pêng ê tōng-chēng, siám-pı̄ koè chin-choē gûi-hiám. Boé-á te̍k-jı̂n hoat-hiān i ǹg hái hit-lúi ba̍k-chiu chheⁿ-mê, chiū chhiàⁿ-lâng kò-chûn tùi hái-bı̄n lâi, iōng chı̀ⁿ kā siā--sí. I kan-ta ai chı̍t-siaⁿ chiū sí--khı̀ lah! 
 Hoân-sū tio̍h-ài koan-chêng kò͘-āu, nā bô chiū ē sit kak-chhat, chı̄n-khò chı̄n-gō͘. 
 49. Kā Niau-á Koà Giang-á 
 Chı̍t-tı̄n niáu-chhí chò-tı̄n teh chham-siông, beh án-choáⁿ tùi-hù in ê te̍k-jı̂n-niáu-á. Ta̍k-ê cha̍p-chhùi káu kha-chhng, kóng kàu chhùi-kak choân-pho. Kàu boé-á, chı̍t-chiah siàu-liân niáu-chhí thê-gı̄, “Goá ū chı̍t-ê siōng-hó ê pān-hoat, lán lâi kā niáu-á koà chı̍t-ê giang-á. Án-ne, niáu-á nā kiâⁿ oá--lâi, giang-á-siaⁿ chiū ē kā lán kéng-kò, lán chiū ē-hù thang koáⁿ-kín tô-miā.” Tāi-ke thiaⁿ-liáu lóng phah po̍k-á chàn-sêng, o-ló i ē-hiáu siūⁿ chit-ê pān-hoat chin khiáu. 
 Ū chı̍t-chiah lāu niáu-chhí khiā--khı̀--lâi, mn̄g tāi-ke, “Taⁿ, siáⁿ-lâng beh khı̀ kā niau-á koà giang-á?”. 
 Chit-sı̂, tāi-ke lí khoàⁿ goá, goá khoàⁿ lí, m̄-chai beh án-choáⁿ beh choáⁿ-iūⁿ pān chiah hó. 
 Kóng--ê pí chò--ê khah kán-tan 
 50. Thò͘-á Kap ku 
 Ū chı̍t-pái, thò͘-á pûn ke-kui kóng, i cháu ê sok-tō͘ pí pa̍t-lâng lóng khah kín, bô lâng ē pí--tit. I kóng, “Goá nā piàⁿ-miā cháu, chêng kàu-taⁿ m̄-bat su--koè! Goá thèng-hó kā só͘-ū ê tōng-bu̍t thiau-chiàn.” 
 Ku chin léng-chēng kā ı̀n kóng, “Nā án-ne, goá chiap-siūⁿ lí ê thiau-chiàn.’’ 
 Thò͘-á kóng, “Chhiò sí lâng! Liân lí iā káⁿ beh hâm goá pí-sài! Goá choa̍t-tùi kui-lō͘ lóng cháu iâⁿ--lí.“ 
 Ku kóng, “Tı̄ lí iáu-boē su chı̀n-chêng, chò lí chı̄n-liōng chhàu-phùi, bô iàu-kín.” 
 In sûi chiū khai-sí pí-sài. 
 Thò͘-á chı̍t-ē-á chiū cháu kàu bô khoàⁿ-kı̀ⁿ iáⁿ. M̄-kú chin-kín chiū thêng--lo̍h--lâi, oa̍t-thâu chhiò ku chiâⁿ-sı̍t m̄-chai thiⁿ ū joā-koân, tē ū joā-kāu. Chhiò soah, chiū tó tı̄ chháu-á-po͘ hioh-khùn, put-ti put-kak soah khùn--khı̀. 
 Ku chı̍t-pō͘ chı̍t-pō͘ bān-bān-á pê, lóng bô thêng. Thò͘-á khùn-chhéⁿ ê-sı̂, khoàⁿ-tio̍h ku í-keng teh beh pê kàu boé-chām. Chit-sı̂, i koh-khah án-choáⁿ piàⁿ sèⁿ-miā cháu mā bô hoat-tō͘ kā ku jiok--tio̍h lah. 
 Chò tāi-chı̀ iáu-sı̄ ài kha ta̍h sı̍t-tē, jı̄n-chin phah-piàⁿ chiah ē sêng-kong.