Kı̂m kiô ê kò͘-sū

Ùi Wiki Tô·-su-kóan

Ū chı̍t-jı̍t a-bú chih-tio̍h goā-má ê phoe. Phoe-lāi kóng, goā-má hui-siông siàu-liām a-bú, ǹg-bāng a-bú ē-tàng tńg-khı̀ goā-ke toà--kúi-jı̍t-á, in-ūi goā-má í-keng peh-nı̂ kú bô khoàⁿ-tio̍h a-bú la. A-bú koat-tēng chhoā goá kap a-ko chò-hoé khı̀. A-bú kóng:“Lán kò͘-hiong ê hong-kéng chin súi, chúi chin tiⁿ, goā-má chin un-jiû.”Goá kap a-ko thiaⁿ-tio̍h chin hoaⁿ-hí. Goán chiok-chiok chē chı̍t-jı̍t ê hoé-chhia, keng-koè ê só͘-chāi ū koân-soaⁿ, ū chhân-hn̂g, ū khe-chúi. Hoé-chhia kàu a-bú ê kò͘-hiong, a-kū lâi hoé-chhia-thâu chih goá. A-kū kā goán kóng goā-má tı̄ chhù-nı̍h teh thâi-ke, tı̄m-bah, chún-pı̄ beh kā goán nn̄g-ê m̄-bat kı̀ⁿ-tio̍h bı̄n ê goā-sun toā-toā chhiáⁿ--chı̍t-tǹg. Tùi hoé-chhia-thâu khı̀-kàu goā-má ê chhù ài kiâⁿ chı̍t-chām lō͘. Goán kiâⁿ-koè chhân-hoāⁿ, toā-kiô kap sió soaⁿ-phiâⁿ. Goā-má khiā tı̄ mn̂g-kháu teh tán goán, i lám a-ko, iā koh lám goá, hoaⁿ-hí kah ná chhiò ná háu. Chia̍h àm-tǹg liáu-āu, goā-má kiò goán khah-chá khı̀-khùn le, i beh kap a-bú kóng-oē. Keh-jı̍t ê chá-khí, a-kū chhoā goán chhut-khı̀ khoàⁿ hong-kéng. Khe-téng ū chı̍t-chō kiô, goá te̍k-pia̍t kah-ı̀, kiô-thâu ū khek “KIM-KIÔ” nn̄g-jı̄. Goá mn̄g a-kū, chit-chō kiô sı̄ m̄-sı̄ ēng kim chò--ê. A-kū kā goán kóng: “Sı̄ ēng chio̍h-thâu chò--ê.” A-ko koh-chài mn̄g: “Nā án-ne sı̄ án-choáⁿ kiò-chò Kim-kiô?” A-kū kóng: “Che ū chı̍t-toāⁿ kò͘-sū lè.” Goán chiū pài-thok a-kū kóng hō͘ goán thiaⁿ. Goán chin-ài chai-iáⁿ sı̄ án-choáⁿ chit-chō kiô kiò-chò Kim-kiô. A-kū chiū kiò a-bú kóng hō͘ goán thiaⁿ. A-bú kóng: “Jı̄-cha̍p goā nı̂ chêng, chia sı̄ chı̍t ê kau-thong bô lı̄-piān ê chhân-chng. Ū chı̍t-ê sè-hàn gín-ná, i ê miâ hō-chò A-kim, chiah la̍k-hoè, kap i ê a-pa, a-bú, a-ché chò-hoé toà. Chit-ê chhân-chng kap goā-kháu ê lâi-óng lóng ài khò chit-ê sè-sè ê phoà koh kū ê pang-á-kiô. Chit-ê chhân-chng ū peh-ê gín-ná tı̄ téng-chng ê sió-ha̍k teh tha̍k-chheh, ta̍k-jı̍t ài keng-koè chit-ê sè-sè ê pang-á-kiô. A-kim ta̍k-jı̍t lóng khı̀ kiô-téng sàng peh-ê a-ko khı̀ ha̍k-hāu. Jı̍t-thâu beh lo̍h-soaⁿ, A-kim chiū koh-chài khı̀ kiô-téng, i beh tán peh-ê a-ko pàng-o̍h tńg-lâi, khoàⁿ-tio̍h in lóng kiâⁿ-koè kiô chiah beh lı̄-khui hia. Tang-thiⁿ ê jı̍t-thâu khah chá lo̍h-soaⁿ, a-ko in pàng-o̍h tńg-lâi ê sı̂-chūn, thiⁿ lóng àm là. Chng-kha só͘-chāi koh bô tiān-hoé, sı̀-koè lóng àm-bong-bong. A-kim tı̄ tang-thiⁿ chin chió khı̀ chih a-ko in, lóng mā lâu toà chhù-lāi kap a-ché jı̄n-jı̄, in-ūi koè-nı̂ i iā èng-kai khı̀ tha̍k-chheh là. Ū chı̍t-ê tang-thiⁿ ê ē-po͘, thiⁿ-khı̀ chin hó, A-kim khı̀ kiô-thâu chhit-thô, khoàⁿ-tio̍h A-seng chek-á thoa chı̍t-tâi chhia, chài chin chē hoè tńg--lâi. A-seng chek-á ê chhia siuⁿ tāng, pang-á-kiô siuⁿ kū, chhia kiâⁿ-koè kiô-téng lı̀n-lòng-kiò, kiô ê pang-á soah kā teh-teh pháiⁿ. Kiô ê tiong-ng soah phoà chı̍t toā khang. A-seng chek-á chiū toā siaⁿ mē kóng: “Kiô phoà kah án-ne iā bô lâng beh siu-lí.” A-seng chek-á mē liáu, chhia thoa lè chiū khı̀. A-kim soah sı̂n-sı̂n chē toà kiô-thâu. I teh siūⁿ, A-seng chek-á mē pa̍t-lâng bô beh siu-lí kiô, i ka-kı̄ án-choáⁿ iā bô beh siu-lí?” A-kim kiâⁿ kàu phoà-khang piⁿ, ǹg ē-kha khoàⁿ, khoàⁿ-tio̍h khe-chúi lâu-tio̍h chin kín, nā-chún a-ko in tńg-lâi, bô sè-jı̄ poa̍h-lo̍h-khı̀, chiū chin gûi-hiám. Beh án-choáⁿ chiah hó? A-kim chiū siūⁿ kóng bô lâi siu-lí kiô bē-sái-tit. A-kim khı̀ chhân-nı̍h siūⁿ beh chhoē pang-á lâi siu-lí kiô, m̄-kú chhân-nı̍h chí-ū chháu-á kap thô͘-soa. A-kim koh kiâⁿ tùi chhiū-nâ lāi khı̀ chhoē pang-á. Tān-sı̄ hia chí-ū ta chhiū-ki kap hû bē tín-tāng ê chhâ-kho͘. A-kim bô hoat-tō͘, chí-ū koh tńg-lâi kiô-thâu. Chit ê sı̂-chūn thiⁿ chiām-chiām teh àm. A-kim thiaⁿ-tio̍h kiô hit pêng, hn̄g-hn̄g ū lâng teh chhiùⁿ-koa. A-kim chai-iáⁿ sı̄ a-ko in teh-beh koè-kiô lâi lah, chiū ǹg kiô hit thâu toā-siaⁿ jiáng: “Sı̄ A-tek ko-á sı̄--bô, sı̄ A-pûi ko-á sı̄--bô? Kiô ê tiong-ng ū chı̍t ê phoà-khang, khah sè-jı̄ lé, oá khah chiàⁿ-chhiú-pêng kiâⁿ o͘!” A-tek kap A-pûi koè-kiô liáu-āu, kā A-kim seh to-siā chiū cháu tńg-khı̀ chhù-nı̍h. A-kim iáu teh tán lēng-goā la̍k-ê a-ko. Tán chı̍t-tah-kú-á, A-kim koh thiaⁿ-tio̍h siaⁿ, i chiū koh jiáng: “Sı̄ A-tong, A-san, A-liāng,A-bêng kap a-hong gō͘-ê a-ko sı̄--bô? Koè-kiô ê sı̂ ài khah sè-jı̄ lé,tiong-ng ū phoà-khang, oá khah chiàⁿ-chhiú-pêng kiâⁿ o͘!” Chím-á í-keng ū chhit-ê a-ko koè-kiô, chí-ū A-kong ko-á iáu-boē lâi. A-kim tio̍h koh tán A-kong ko-á. A-kim koh tán chin kú, iáu bô khoàⁿ-tio̍h A-kong ko-á ê iáⁿ. Chit ê sı̂-chūn, hong ná thàu ná toā, A-kim iā koâⁿ iā iau iā kiaⁿ, chin siūⁿ-beh tńg-khı̀ chhù-nı̍h. A-kim teh siūⁿ, chit ê sı̂-chūn chhù-lāi sı̄ hiah-nı̍h un-loán, a-bú chhá ê chhài sı̄ hiah-nı̍h hó-chia̍h. A-ché iā it-tēng tı̄ mn̂g-kháu teh tán i. A-kim koh siūⁿ, nā-chún i chím-á tńg-khı̀ chhù-nı̍h. A-kong ko-á tú-hó tńg-lâi, koè-kiô ê sı̂-chūn bô sè-jı̄ poa̍h--lo̍h-khı̀, khoàⁿ beh án-choáⁿ chiah hó? A-kim hut-jiân siūⁿ-tio̍h A-kong ko-á chiah-nı̍h àm iáu-boē tńg-lâi, it-tēng sı̄ koh khı̀ téng-chng a-ko͘ ê chhù. A-kim kám-kak ná-lâi ná-koâⁿ, seng-khu phı̄-phı̄-chhoah, i kám-kak ná-lâi ná-iau, pak-tó͘ kū-kū-kiò. A-kim iā ná-lâi ná ài-khùn, chin siūⁿ-beh tó-toà thô͘-kha. I tùi kiô-téng lo̍h-lâi, beh cháu tńg-khı̀ chhù-nı̍h, thâu-khak soah kám-kak gông-gông. Teh-beh kàu chhù ê sı̂-chūn, i thiaⁿ-tio̍h a-pa, a-bú kap a-ché teh kiò i. A-kim ı̀n kóng: “Goá tńg-lâi là!” Chiū tó-lo̍h-khı̀ thô͘-kha. I chū án-ni phoà-pēⁿ. A-kim phoà-pēⁿ chı̍t-chām, tān-sı̄ i kiù liáu chhit-ê a-ko ê tāi-chı̀, ta̍k-ê lâng lóng chai-iáⁿ. Chng--nih ê toā-tē-chú iā chai-iáⁿ. Toā-tē-chú kám-kak chin kiàn-siàu, i kóng i sui-jiân ū-chı̂ⁿ ū chhân-hn̂g, iáu-kú m̄ ta̍t-tio̍h chit ê sè-hàn gín-ná hiah ū thiàⁿ-sim. Só͘-í i koat-tēng the̍h chı̍t-pit chı̂ⁿ chhut-lâi chò chı̍t chō kian-kò͘ ê chio̍h-kiô. Chit-chō kiô chiū-sı̄ ēng A-kim ê miâ hō--ê, só͘-í kiò-chò “Kim-kiô.”A-bú kóng Kim-kiô ê kò͘-sū liáu-āu, goán lóng chin kám-tōng. A-ko kóng: “Goán ài kap A-kim se̍k-sāi, chhiáⁿ a-bú kā goán kài-siāu.” A-bú soah teh chhiò, chí a-kū kóng: “A-kim chiū-sı̄ lín a-kū là.”Goán lóng bô siūⁿ-tio̍h, m̄-kú chin hoaⁿ-hí. Goán ū chı̍t-ê chiah-nı̍h hó ê a-kū. Goán tı̄ goā-má ê chhù toà kúi-á-jı̍t, chhit-thô liáu chin sim-sek. Beh tńg-khı̀ ê sı̂ goā-má chin m̄-kam goán lı̄-khui, i sàng goán kàu mn̂g-khàu. Goán keng-koè Kim-kiô ê sı̂-chūn, hip chı̍t tiuⁿ siōng, lāi-bı̄n ū a-bú, a-kū, a-ko kap goá. (Tâi-oân Gí-bûn Goe̍h-pò 1978 nı̂ 7-8 ge̍h)