Sin-bûn ê cha̍p-lio̍k 04

10. Ki-tok ê Thiàⁿ-thàng Kám-kek Lán

Tı̄ So͘-kek-lân bó͘ siā ū chı̍t ê lāu hū-jı̂n-lâng kúi-nā nı̂ pı̄ⁿ tó tı̄ bı̂n-chhn̂g lóng boē khí.lâi. I chá ū soé saⁿ thàn-chia̍h, kú-kú lóng boē choè sím-mı̍h kang, i ia̍h bô chhin-lâng thang chiàu-kò͘ i, ta̍k ge̍h-jı̍t ū siu koá chhù-sè gûn. Chit ê hū-jı̂n-lâng chı̄n thiàⁿ Chú, ài Chú ê kok heng-ōng.

Ū chı̍t jı̍t pêng-iú khı̀ in tau kap i chē, hū-jı̂n-lâng chiū ēng chı̍t ê kim-á, ta̍t la̍k kho͘ gûn hō͘ i, kóng, “Chit ê tio̍h kià khı̀ Tiong-kok thang choè hū-jı̂n-lâng ê Soan-tō-hoē ê só͘-hùi.” Pêng-iú chai i sı̄ sòng-hiong lâng, chiū mn̄g i kóng, “Beh thái oē kham tit hiàn hiah choē?” Ìn kóng, “Ta̍k ge̍h-jı̍t siu chhù-sè gûn ū pun choè nn̄g-hūn, chı̍t hūn ka-kı̄ ēng, chı̍t hūn hē tı̄ chı̂ⁿ-kūi-á thang choè Chú ê lō͘-ēng.” Pêng-iú chiū khoàⁿ-kı̀ⁿ toh-téng ū chı̍t ê chı̂ⁿ-kūi-á, ū siá-jı̄ kóng, “Sio̍k tı̄ Chú ê. ” I chiū koh mn̄g, “Án-ni lí ka-kı̄ ēng chı̍t poàⁿ ū kàu-gia̍h bô?” Ìn kóng, “Tio̍h soè-jı̄ ēng chiah ū, kiám-chhái chı̍t poàⁿ pái kàu ge̍h bé bô chı̂ⁿ thang boé thô͘-thoàⁿ kap tê-sim ia̍h bô iàu-kín, goá siūⁿ Kiù-chú thoè goá pàng-sak it-chı̄n só͘-ū--ê, goá ēng chı̍t poàⁿ hiàn hō͘ I,kiám m̄-sı̄ siuⁿ chió mah? ”

11. Tám-tı̀ kap Khoa-kháu tú-tio̍h Hı̂m

Bat ū nn̄g-lâng, chı̍t ê miâ kiò choè Tám-tı̀, chı̍t ê miâ kiò choè Khoa-kháu saⁿ-kap kiâⁿ lō͘, tit beh jı̍p chhiū-nâ, Tám-tı̀ kóng, “Goá kiaⁿ-liáu tı̄ chhiū-nâ ū iá-siù, in-ūi goá khoàⁿ-kı̀ⁿ in ê kha-jiah tı̄ thô͘ nı̍h.” Khoa-kháu ı̀n kóng, “M̄-sái kiaⁿ, nā ū tú-tio̍h iá-siù lán beh hó táⁿ, saⁿ chiàu-kò͘; goá chı̄n ū la̍t goá to bô kiaⁿ. ” Tú-á teh kóng ê sı̂ hut-jiân ū thiaⁿ-kı̀ⁿ iá-siù teh háu ê siaⁿ. Khoa-kháu sı̄ khah hó kha-chhiú ê lâng; chiū liâm-piⁿ peh chiūⁿ chhiū, bô siūⁿ i pêng-iú ê gûi-hiám.

Tám-tı̀ khah bô hó kha-chhiú, cháu boē lı̄, tí-tng iá-siù boē tiâu, Chóng-sı̄ siūⁿ chı̍t ê pō͘, seng-khu sûi-sı̂ phak tı̄ toē nı̍h, bô chhoán-khùi ná chhin-chhiūⁿ sí khiàu-khiàu. Hut-jiân ū chı̍t chiah toā chiah hı̂m tùi chhim chhiū-nâ chông chhut--lâi beh kā Tám-tı̀.

Khoa-kháu tı̄ chhiū nı̍h, sit táⁿ ka-kı̄ siūⁿ, kai-chài goá cháu oē lı̄. Hı̂m khoàⁿ-kı̀ⁿ Tám-tı̀ phak tı̄ toē nı̍h ná chhin-chhiūⁿ sí, chiū siông-sè phı̄ⁿ i ê seng-khu, chhùi soà oá i ê hı̄-á chhin-chhiūⁿ beh kap i kóng-oē. Tám-tı̀ tiāⁿ-tiāⁿ, lóng bô tín-tāng, khah thêng hı̂m phah-sǹg i chin-chiàⁿ sí, chiū oa̍t-thâu cháu khı̀ chhim chhiū-nâ lāi.

Khoa-kháu khoàⁿ-kı̀ⁿ hı̂m ū khı̀ liáu taⁿ bô gûi-hiám, chiū lo̍h-lâi. Sim-lāi lı̂-lı̂ á kiàn-siàu ēng kóng-chhiò ê oē mn̄g Tám-tı̀, “Hó pêng-iú ah, hit chiah hı̂m ū kā lí kóng sím-mı̍h?” Tám-tı̀ ı̀n kóng, “I kā goá kóng, Khoa-kháu ka-kı̄ hó táⁿ m̄ ta̍h-tio̍h chin-chiàⁿ hó táⁿ, koh khǹg goá m̄-thang oá-khò hit hō khoa-kháu ê lâng.”

12. Iú-jı̄-nı̂

Tı̄ Au-lô-pa ū chı̍t ê kok-ông ê sió-bē, miâ kiò Iú-jı̄-nı̂, kúi-nā nı̂ chêng ū seng-khu lám, i-seng hoan-hù tio̍h khı̀ bó͘ hái-sū oāⁿ chúi-thó͘ khoàⁿ seng-khu oē khah ióng bô. Tı̄ hit só͘-chāi tú-tio̍h choē-choē pái-kha, phoà-pı̄ⁿ chin kan-khó͘ ê lâng.

Iú-jı̄-nı̂ khoàⁿ liáu sim thoè in chin iu-būn, siūⁿ khoàⁿ oē siat sím-mı̍h hoat hō͘ in oē khah khoàiⁿ-oa̍h, chiū pek-chhiat kı̂-tó kiû Siōng-tè khui lō͘. Kı̂-tó liáu koh siūⁿ tio̍h khí chı̍t keng toā keng chhù thang hō͘ chiah-ê phoà-pı̄ⁿ kan-khó͘ ê lâng toà,ia̍h beh chhiàⁿ chai-iáⁿ ê lâng chiàu-kò͘ i. Chóng-sı̄ lâng chin choē, chhù tio̍h chin toā keng, kiaⁿ-liáu bô hiah choē chı̂ⁿ. Án-ni beh cháiⁿ-iūⁿ? Taⁿ i sı̄ ông ê sió-bē só͘-í ū choē-choē chhiú-sek, kim-khı̀ (ū soān-chio̍h,chin-chu) choē-choē, chiū koh siūⁿ beh siá phoe kià hō͘ ông mn̄g-khoàⁿ thang boē chiah-ê siú-sek á m̄-thang, beh ēng só͘ boē ê chı̂ⁿ lâi khí hit keng chhù. Teh siá ê sı̂ chiū lâu ba̍k-sái ia̍h ū kı̂-tó kiû Siōng-tè khui ông ê sim chún i só͘ mn̄g--ê. Ông tit-tio̍h phoe chin kı̂-koài, siūⁿ sió-bē káⁿ sı̄ hoat-kông, in-ūi chiah-ê chhiú-sek, kim-khı̀ sı̄ chó͘-kong liû-thoân--ê, lâu hō͘ kiáⁿ-sun, ia̍h sı̄ chin pó-poè ê mı̍h.

Iáu-kú phoe lāi ū chı̍t kù oē chhı̀-chha̍k ông ê sim. Hit kù chiū-sı̄, “Tio̍h siàu-liām Iâ-so͘ ê thiàⁿ lán lâi chún goá só͘ ài.” Ông khí-thâu m̄-kam, lō͘-bé chiū chún i. In-sió-bē chiap tio̍h ông ê phoe chin hoaⁿ-hí, sûi-sı̂ khı̀ boē chhiú-sek, ēng só͘ tit-tio̍h ê gûn khí toā ê koán; lāi-bı̄n chin sóng, ia̍h ū chhiàⁿ chai-iáⁿ ê lâng lâi kò͘, Iú-jı̄-nı̂ m̄ nā hiàn gûn hō͘ Siōng-tè ia̍h hiàn pún-sin, ta̍k-jı̍t sûn i-koán chhut khùi-la̍t kóng tō-lí lóng boē ià-siān. Chı̍t jı̍t chı̍t ê sòng-hiong hū-jı̂n-lâng teh beh kè-óng. Ông ê sió-bē ta̍uh-ta̍uh khı̀ bāi i, pek-chhiat khǹg i tio̍h sı̀n Iâ-so͘. Hū-jı̂n-lâng tú-tú beh lı̄-khui sè-kan ê sı̂, peh khí lâi chim Iú-jı̄-nı̂ ê chhiú, lâu ba̍k-sái tih lo̍h. kóng, “Thiàⁿ goá ê Iú-jı̂-nı̂ kám-siā Chú chhe lí kàu chit ê hái-sū, lí nā bô lâi goá chiū bô sı̀n Iâ-so͘, lêng-hûn chiū boē tit-tio̍h kiù.” Kóng soah sûi-sı̂ kè-óng. Jı̍t chhut chiò tı̄ Iú-jı̄-nı̂ ê chhiú, hū-jı̂n-lâng só͘ lâu kúi-nā tiám ê ba̍k-sái. Ta̍k tiám ê ba̍k-sái kng-liāng chhin-chhiūⁿ pó-chio̍h. Iú-jı̄-nı̂ sim toā-toā kám-siā Siōng-tè kóng, “Kiù-chú--ah, goá in-ūi Lí ê miâ ū boē bô kú-tn̂g ēng ê soān-chio̍h, taⁿ Lí lóng hêng goá pí tāi-seng bān-pē khah hó, chiū-sı̄ éng-oán-oa̍h ê pó-chio̍h.

In-ūi Iú-jı̄-nı̂ siūⁿ thong sè-kan kim-gûn pó-chio̍h m̄ ta̍t-tio̍h chı̍t ê lâng ê lêng-hûn.

13. Goá Thǹg-pak-theh, Lín hō͘ Goá Chhēng

Tı̄ Bí-kok, kàu tang-thiⁿ ê sı̂ chúi bı̄n lóng kian peng. Toē-khı̀ sı̄ chin-koâⁿ. Ū chı̍t mı̂ chı̍t ê peng sûn kiⁿ. Teh sûn ê sı̂ ū tú-tio̍h chı̍t ê thàn-chia̍h--ê beh tò-khı̀ in tau.

In-ūi hit-mı̂ lo̍h sng-seh tàng, i khoàⁿ-kı̀ⁿ hit-ê peng koâⁿ kàu khe̍h-khe̍h tiō, chiū thǹg i ê mı̂ hiû kā i kóng, “Chhiáⁿ lí hiahN khı̀ chhēng, goá khah bô iàu-kín in-ūi goá tau tı̄ chit nı̍h nā-tiāⁿ, lí tio̍h chı̍t-mı̂ sûn kàu kng, nā bô chit niá lí tek-khak tòng-boē-tiâu.”

Kàu thiⁿ-kng ê sı̂ chit ê lâng thiaⁿ-kı̀ⁿ lâng kóng, “Chā-mı̂ hit-ê sûn kiⁿ ê peng ū khit i koâⁿ sí.”

Koh bô loā-kú chit ê thàn-chia̍h lâng pı̄ⁿ kàu put-chí siong-tiōng. Hit-sı̂ ū bāng-kı̀ⁿ khoàⁿ-kı̀ⁿ Iâ-so͘ chhēng i ê saⁿ, chiū mn̄g i kóng, “Lí cháiⁿ-iūⁿ chhēng goá ê saⁿ?” Iâ-so͘ ı̀n kóng, “Lí oē kı̀-tit, lí ū chiong hiû hō͘ hit ê sûn kiⁿ ê peng chhēng mah? Chit niá sı̄ hit niá. In-ūi Goá thǹg-pak-theh lí hō͘ Goá chhēng.”(Má-thài 25:35-40.)

14. Gín-ná sêng-sı̍t Kı̂-tó

Ū chı̍t ê soè hàn ê cha-bó͘ gín-ná phoà-pı̄ⁿ put-chí siong-tiōng, jiân-āu i hó. Ū chı̍t jı̍t kap i ê lāu-bú chhut-khı̀ kiâⁿ-kiâⁿ; tò-tńg lâi teh beh kàu chhù, lāu-bú khoàⁿ-kı̀ⁿ gín-ná chēng-chēng chhin-chhiūⁿ teh siūⁿ iàu-kín ê tāi-chı̀, koh hut-jiân thêng pō͘, tiāⁿ-tiāⁿ khiā, khoán-sit sı̄ chhin-chhiūⁿ bián-kióng ka-kı̄ lâi kóng, “Án-né goá chā-mı̂ ū kı̂-tó. ” Lāu-bú ı̀n kóng, “Án-ni mah? Sim-koaⁿ kiáⁿ ah, lí kiám bô siông-siông kı̂-tó?” Gín-ná ı̀n kóng, “Tio̍h, nā sı̄ chā-mı̂ goá kı̂-tó sı̍t-chāi ê kı̂-tó. Chiàu goá chit-tia̍p siūⁿ, phah-sǹg chá-chêng goá lóng bē-bat kı̂-tó kàu chhin-chhiūⁿ án-ni ê sêng-sı̍t kı̂-tó.”

Lāu-bú chiū ûn-ûn-á liù i kóng chhut i ê ı̀-sù khah bêng. Só͘ kóng ê chhin-chhiūⁿ ē-toé.

Gín-ná kóng, “Chā-mı̂ goá tó bı̂n-chhn̂g chhíⁿ kàu kú-kú, teh siūⁿ ka-kı̄ choē-koà ê tāi-chı̀, joā-choē pái choè pháiⁿ ê gín-ná. Chiū siūⁿ taⁿ tio̍h chiong goá lóng-chóng só͘-choè ê pháiⁿ, ta̍k-hāng ta̍k-hāng lâi sǹg khoàⁿ lóng kiōng joā-choē. Liâm-piⁿ siūⁿ choē-choē-choē, boē hiáu-tit sǹg. Chiū siūⁿ, taⁿ put-kò chiong chı̍t lé-pài kú ê pháiⁿ tiāⁿ-tiāⁿ lâi sǹg, khoàⁿ joā-choē. Goá chiū chhut-la̍t ài kı̀-tit chí chı̍t lé-pài kú só͘ choè ê pháiⁿ, chiū khoàⁿ sı̄ put-chí toā tui; ia̍h koh siūⁿ káⁿ ū choē-choē hāng ka-kı̄ boē kı̀-tit. Án-ni sı̄ hō͘ goá ê sim-koaⁿ chin kan-khó͘, ka-kı̄ siūⁿ hit jı̍t goá phoàⁿ-pı̄ⁿ put-chí siong-tiōng, siat-sú Chú hit-tia̍p lâi tiàu goá tò-khı̀, chiū goá oē cháiⁿ-iūⁿ? Phah-sǹg tek-khak boē kàu thian-tông.

Jiân-āu goá siūⁿ Iâ-so͘ lo̍h-lâi sè-kan ê ı̀-sù sı̄ thoè pháiⁿ lâng sí, I ia̍h kóng ài sià-bián lâng ê choē. Goá chiū khí-lâi lo̍h bı̂n-chhn̂g kūi-lo̍h, kā Iâ-so͘ kóng goá ê pháiⁿ kàu tah-lo̍h, chiū sı̄ chı̍t lé-pài kú ê pháiⁿ tiāⁿ-tiāⁿ, ka-kı̄ ê kı̀-tı̂ siūⁿ boē liáu, chiū kiû Iâ-so͘ tio̍h thoè goá lóng-chóng siūⁿ goá ê pháiⁿ. Goá kóng án-ni chiū thêng, thèng-hāu hō͘ Iâ-so͘ lóng-chóng thang siūⁿ kàu chı̄n thâu, chiah kiû I tio̍h lóng-chóng sià-bián. Án-ni goá phah-sǹg I tek-khak ū lóng-chóng sià-bián goá, in-ūi I bat kóng beh án-ni sià-bián lâng. Goá ê sim-koaⁿ hit-tia̍p tit-tio̍h toā pêng-an, koh chiūⁿ bı̂n-chhn̂g, ia̍h bô chı̍t-tiám-á kiaⁿ Siōng-tè.”

15. Cha̍p-hūn Chı̍t

Bû-éng siâⁿ ū chı̍t ê pài Siōng-tè ê lâng sı̀ⁿ Phı̀ miâ Jū. I ê lâng-khoán lūn kàu toê-iân ê sū chı̄n kian-lı̄n. Ū chı̍t-ê Lé-pài-jı̍t kàu lé-pài-tn̂g thiaⁿ bo̍k-su tha̍k toê-ba̍k, chiū liâm-piⁿ chai i beh chiàu-kū chhiat-chhiat pek kàu-hoē hiaⁿ-tı̄ chí-bē chhut-la̍t toê-iân, chı̀ chió--ê tio̍h cha̍p-hūn thiu chı̍t-hūn. Jū hiaⁿ chin m̄ ài thiaⁿ, in-ūi i ū chiâⁿ cha̍p bān gûn ke-sū ê lâng, chı̍t nı̂ ū thàn chha-put-to chı̍t bān gûn. I teh siūⁿ nā chhut cha̍p-hūn chı̍t-hūn chiū-sı̄ ta̍k nı̂ oē phah-sńg chı̍t chheng kho͘.

Chiàu i teh phah-sǹg kap in ke-lāi ê lâng khı̀ lé-pài, ta̍k lé-pài chhut chı̍t-kak gûn chin kàu-gia̍h. Taⁿ bo̍k-su teh siông-siông khǹg lâng chhut gûn kàu hiah choē, he sı̄ cháiⁿ-iūⁿ! Jū hiaⁿ hit sı̂ sim-lāi chiū teh siūⁿ taⁿ goá bô beh thiaⁿ i só͘ thoân--ê, nā-sı̄ ài khùn bô beh chiàu-kū iok-sok lah, beh chhut-chāi i lâi khùn. I ba̍k-chiu pàng bı̂-bı̂ ná chhin-chhiūⁿ beh khùn-khı̀. Tı̄ poàⁿ khùn poàⁿ chhíⁿ ê sı̂ sim teh siūⁿ kóng, “Cha̍p-hūn chit-hūn! Khí-iú chhú-lí! Kiám-chhái nā ū chı̍t kho͘ nā-tiāⁿ chhut cha̍p-hūn chı̍t-hūn, heh sı̄ hó, ū chı̍t bān kho͘ lâi chhut chı̍t chheng kho͘, heh boē choè-tit. ”

I ê tē-á nı̍h ū chı̍t kńg gûn-toaⁿ kúi-nā tiuⁿ chiū tē khah lo̍h-khı̀, kiaⁿ-liáu khah-thêng chip-sū phâng poâⁿ beh lâi khioh iân-chı̂ⁿ, liân hiah-ê gûn-toaⁿ, soà thoa khí-lâi hē lo̍h poâⁿ. Jū hiaⁿ hit-sı̂ thiaⁿ-kı̀ⁿ bo̍k-su teh bián-lē ê siaⁿ chhin-chhiūⁿ ná hn̄g khı̀. Ū tia̍p-á-kú chē i sin-piⁿ ê gín-ná teh chhiò i, chhiò i teh hó khùn. Nā-sı̄ hit sı̂ Jū hiaⁿ teh bāng-kı̀ⁿ i ū hiong-hiong chiong-chiong kiâⁿ tı̄ koe-lō͘ nı̍h, kóng, “HohN, kin-á-jı̍t sı̄ Pài-it lah, goá m̄-thang iân-chhiân tio̍h kín-kín lâi khı̀ hâng nı̍h, khoàⁿ phoe pān sū.”

Hut-jiân-kan khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê sán-lò sán-lò kap i teh kiâⁿ. Khoàⁿ sı̄ sím-mı̍h lâng, mı̄ boē bêng. Chiū the̍h chhiú-kun khí-lâi chhit ba̍k-kiàⁿ, koh koà teh siông-sè kā i khoàⁿ. Khoàⁿ i ê bı̄n iû-goân bô siáⁿ bêng ná chhin-chhiūⁿ khóng-khài ê khoán. Taⁿ m̄ chai sı̄ sı̂n á-sı̄ lâng mn̂g-kńg-chhi chiū kiā-kiā khí lâi Ko͘-put-chiong tı̀ⁿ hó táⁿ mn̄g kóng, “Ai ah!” Thiaⁿ-kı̀ⁿ i ı̀n siaⁿ iā sı̄ “Ai ah!” Chiah koh kóng, “Goá koh kā lí kóng--lah. Lí m̄ khéng hiàn hō͘ Siōng-tè cha̍p-hūn chı̍t, taⁿ Siōng-tè beh khoán-thāi lí ê sin-miā, hok-khı̀, chı̂ⁿ-châi nā ū sı̄n cha̍p-hūn chı̍t nā-tiāⁿ.”

Jū hiaⁿ thiaⁿ-kı̀ⁿ chit hō oē chiū thêng kha koh the̍h chhiú-kun chı̄n la̍t chhit ba̍k-kiàⁿ kā i khoàⁿ, hut-jiân khoàⁿ bô, chiū kiaⁿ, koáⁿ-kín beh khı̀ hâng nı̍h bô beh koh siūⁿ hit-ê cha̍p-hūn chı̍t ê.

M̄-kú chı̍t ē kiâⁿ, kha chin tāng ná thoa thih thûi. Siūⁿ che chin kı̂-koài lah! Goá sui-jiân sı̄ lāu lah, m̄-kú éng-jı̍t kiâⁿ lō͘ chin tàu-tah. Ná kiâⁿ seng-khu ná khe̍h-khe̍h tiō, siūⁿ goá nā kàu hâng-nı̍h beh koáⁿ-kín kiò lâng phah hé-lô͘. Hit sı̂ hut-jiân i ê kut-thâu sng-nńg thiàⁿ chiū ná chhin-chhiūⁿ hı̄-khang thiaⁿ-kı̀ⁿ chêng só͘ thiaⁿ-kı̀ⁿ ê, koh teh kóng, Siōng-tè beh hō͘ goá chhun cha̍p hūn chı̍t nā-tiāⁿ. Bı̄n liām-piⁿ pı̀ⁿ chhiⁿ-chhiⁿ chiū chin kiaⁿ, koh jı̍t ê kng nā ū chhun cha̍p hūn chı̍t ê kng, khı̀ iā ū chhun cha̍p hūn chı̍t ê khı̀, i chiū phı̄-phı̄ chhoán poa̍h-lo̍h-khı̀, chı̄n-la̍t kiò “Kiù miā ah! Kiù miā ah!”

Hut-jiân thiaⁿ-kı̀ⁿ tı̄ āu-bı̄n ū chhiò ê siaⁿ. Tah-hiahN, chı̍t ē chhíⁿ chai sı̄ bāng-kı̀ⁿ nā-tiāⁿ, chiū kám-siā Siōng-tè. Koh teh siūⁿ i jı̄-cha̍p hun kú teh bı̂n-bāng chı̄n kan-khó͘, tı̀-kàu hō͘ i ê bı̄n chhiⁿ sún-sún, thâu-hia̍h lâu toā lia̍p koāⁿ ê tāi-chı̀. Hit sı̂ bo̍k-su tú-á kóng tō-lí liáu, chip-sū phâng poâⁿ kàu i ê bı̄n-chêng, i chiū chhun chhiú khı̀ tē-á jı̂m hit kak gûn-á. Chı̍t ē bong-tio̍h léng ki-ki, chiū khe̍h-khe̍h-tiō ko͘-put-chiong the̍h hiah-ê gûn-toāⁿ hē-lo̍h poâⁿ. I ê bó͘ chı̍t ē khoàⁿ-kı̀ⁿ lia̍h i choè sı̄ sit-sim. Kàu beh tò-khı̀ tı̄ lō͘-nı̍h ê sı̂ chiū kā i bó͘ kóng, “Sím-mı̍h lâng nā thiaⁿ bo̍k-su hiah chhut-la̍t bián-lē thái-thó m̄ tio̍h hiàn cha̍p-hūn chı̍t ah?”

Jū-só ı̀n kóng, “Tio̍h lah; Bo̍k-su kin-á-jı̍t chin gâu kóng, thái-thó m̄ tio̍h siū kám-kek?” Hit-nı̂ Jū hiaⁿ chiū toê kàu chı̍t chheng kho͘. Tùi hit-tia̍p liáu-āu ta̍k nı̂ ia̍h toê thoân tō-lí ê lō͘-ēng cha̍p-hūn chı̍t, chiū pa̍t hāng--ê iā hoaⁿ-hí chhut-la̍t toê.