Cha̍p-hāng Koán-kiàn/Tē 3 hāng

←Tē 2 hāng

Cha̍p-hāng Koán-kiàn (1925 nî) Tē-saⁿ Hāng Lūn Siā-Hōe Seng-O̍ah ê Ì -Gī Chok-chiá: Chhoà Poê-hoé

Tē 4 hāng→

Kò-jîn kap siā-hōe

Kò-jîn chiū-sī toaⁿ-sin lâng ê ì-sù.nn̄g ê í-siōng ê toaⁿ-sin lâng chò-hóe khiā-khí ê sî chiū sêng chi̍t ê siā-hōe.Só͘-í thang chai siā-hōe ū chióng-chióng; ka-têng, chong-cho̍k,hiuⁿ-lí,ke-chhī,kok-ka to lóng sī chi̍t-chéng ê siā-hōe.Koh kóng chi̍t kù khah-bêng,siā-hōe chiū-sī nn̄g-ê í-chiūⁿ ê lâng,ūi-tio̍h chit ê bo̍k-tek chò-hóe kiat-ha̍p ê thôan-thé.Chit-kù 『Ūi-tio̍h chi̍t ê bo̍k-tek,』chit kù put-chí tio̍h ài jīn-chin;nā bô bo̍k-tek,sui-jiân ū nn̄g-ê í-chiūⁿ ê lâng tī-teh,iā put-sêng siā-hōe.Koh-chài chiū-sī ū kong-kiōng ê bo̍k-tek,hit ê bo̍k-tek nā-sī sió-sè á-sì bô bêng-láng ,só͘ kiat-chiâⁿ ê siā-hōe iā-sī m̄-chiâⁿ-mi̍h,sī se-sap-- ê.Pí-phēng siā-hōe chhin-chhiūⁿ chhù,kò-jîn chiū-sī eⁿ-á,kak-á,chng,thiāu,hit chi̍t lūi.Chhù ài ióng;bián kóng chng,chio̍h,sam-thiāu ài lóng ióng,chóng-sī kan-ta àn-ni bē-iōng-tit;khí hit keng chhù ê bo̍k-tek ài bêng-pe̍k iàu-kín.chhù ê bo̍k-tek,m̄-nā sī beh cha̍h hong-hō͘,hông chúi-hóe;koh-chài tio̍h ài ū thang-hong,ū ōe-seng,ē kham-tit tē-tāng,chiah ê bo̍k-tek nā siūⁿ ū kàu-gia̍h,koh ū bêng-láng ,chū-jiân hiah ê chhâi-liāu tàu-chhēng chiū ē hó-sè,ē tàu-tah;khí-liáu chhù chiū tek-khak chin ióng,chin sù-sī.Siā-hōe kap kò͘-jîn ê koan-hē,si̍t-chāi sī kap che siāng-khoan,ài siā-hōe bûn-bêng chiū tio̍h kò-jîn lóng ū kàu-io̍k,kok-lâng kok sêng chi̍t-chéng ê jîn-châi;ia̍h kò-kò lông ū bêng-pe̍k in ê siā-hōe kiōng-thong ê bo̍k-tek,chit khóan ê siā-hōe khí-thâu chiah ū kian-kò͘.

Cháiⁿ-iūⁿ tio̍h ài ū siā-hōe

Lâng cháiⁿ -iūⁿ tio̍h kap lâng chò-hóe kòe-ji̍t, bô, kiám bē iōng-tit? Lâng m̄ kap lâng chò-hóe kòe-ji̍t? Lâng m̄ tiàm siā-hōe seⁿ-o̍ah , khiok m̄-sī cho̍at-tùi be-iōng-tit. sè-kan to ū hit hō chhut-ke lâng (hôe-siūⁿ ); i lóng bô kap sè-kan siā-hōe koan-hē, ka-tī ún-ki chhim-soaⁿ chhiū-nâ ê lāi-té ; sí-ji̍t nā kàu chiah chū án-ni soah. Nā-sī ka-tī kam-gōan án-ni chò bóan-chiok, khiok iā-sī sûi-ì chò chiū hó.

Chóng-sī chit khóan káⁿ m̄-sī ta̍k-lâng kam-gōan--ê . Kam-gōan m̄ kam-gōan , chhiáⁿ chi̍t-piⁿ , chiàu-si̍t che-sī tō-lí só͘ m̄ iông-ún ê tāi-chì . Lí khòaⁿ , siat-sú lâng-lâng nā chin-chiáⁿ o̍h chhut -ke lâng ê khóan, chin-chiáⁿ hō͘ i siu-khì chò tô͘ -tē , lâng bô lōa-kú tek-khek lóng tio̍h ài che̍h-chéng . Niū chi̍t-pō͘ kóng, chhin-chhiūⁿ hit khóan ê seng-o̍ah ū sím-mi̍h chhù-bī, ū sím-mi̍h ì-gī , ū sím-mi̍h hó--chhù thang giú lâng ê sim neh? Kán -tan kóng chi̍t kù, lâng kap lâng chò-hóe kòe-ji̍t , ài tòa siā-hōe seⁿ-o̍ah , che sī lâng ê thian-sèng, sī chêng-lí só͘ eng-kai--ê.

Se-iûⁿ lâng ū kóng , 『Lâng sī siā-hōe ê tōng-bu̍t .』Chit-kù-ōe chiū-sī kóng lâng iā-sī chi̍t-chéng ê tōng-bu̍t , kap phó͘-thong ê tông-bu̍t koh-iūⁿ ê tiám , chiū-sī ē-hiáu cho͘-chit siā-hōe. Só͘-í thang chai lâng nā-sī pàng-sak siā-hōe , bô khòaⁿ siā-hōe ê sū chò iàu-kín , che sī pōe-hóan chò lâng pún-lâi ê sèng-chek, chit khóan lâng bē-iōng-tit kóng sī 「siā-hōe ê tōng-bu̍t ;」kīn-kīn sī phó͘ -thong ê tōng-bu̍t , chiū-sī kap cheng-seⁿ siāng chéng-lūi.

Cháiⁿ-iūⁿ tio̍h ài ū siā-hōe? Chiáu téng-bīn só͘ kóng sī tùi lâng ê thian-sèng só͘ iau-kiû--ê . Án-ni kiám-chhái kóng-liáu khah hūn-hòa, bē thang kàu-gia̍h chheng-chhó , í-hā ài kí kúi-táim khah ū hêng-thé ê sū lâi pó͘-chiok.

(A) Thài-kó͘ lán lâng iáu-bōe bûn-bêng ê sî-tāi, in-ūi chia̍h chhēng ê mi̍h bô kàu-gia̍h , só͘-í seⁿ-chhut lâng tio̍h ài sio-cheⁿ sio-chhiúⁿ ê tāi-chì . Tī sio-chhiúⁿ ê tiong-kan bián-kóng sī la̍t khah kiông ê lâng khah-iâⁿ . La̍t ài khah kiông ,chi̍t lâng ê la̍t sī iú-hān, chū-jiân tio̍h ài kap pa̍t-lâng ha̍p chò-hóe. Chit-ê chiū-sī hoat-seng ka-cho̍k chong-cho̍k ê lí-iû. Tùi án-ni ti̍t liân-kiat , ti̍t khoah-tōa , ka-cho̍k bô kàu , chiū siⁿ -chhut hiuⁿ-lí chng-siā , kàu-bóe chiū hián-chhut kok-ka ê cho͘-chit lâi. Che ē thang kóng sī siā-hōe hoat-hian tē-it ê lí-iû.

(B) Koh-chài lâng kap phó͘-thong ê tōng-bu̍t ū chi̍t-tiám tōa bô siāng ê thian-sèng, chiū-sī lâng ū chi̍t-chéng put-sî ài chìn-pō͘ hiòng-siōng ê sim-sèng. Lâng ū chi̍t ê pún-sèng , só͘-í tiāⁿ - tio̍h bô ài tiāⁿ-tiāⁿ kò͘-siú chi̍t-khóan ; nā ū khah tio̍h--ê , khah hó--ê , khah súi--ê, chū-jiân chhut khùi-la̍t khì kiû khì chò. In-ūi án-ni , chū-jiân tio̍h ài kap chē-chē lâng ha̍p khùi-la̍t, bē-iōng-tit lī-khui siā-hōe.

Khah iá-bân ê lâng bē-hiáu kap lâng ha̍p khùi-la̍t , ka-tī iā tio̍h chèng-choh, iā tio̍h khí-chhù , iā tio̍h pháng-chit, iōng chi̍t lâng sió-sió ê lêng -le̍k beh chò chi̍t-pah bān-bān khóan ê tāi-chì ; só͘-í in só͘ chò ê sī chhián-kīn chin m̄-chiâⁿ-mi̍h, kú-kú to lóng bē chìn-pō͘. Bûn-bêng ê lâng chiū m̄-sī án-ni , i ke̍k ài kap lâng ha̍p khùi-la̍t, i só͘ cho͘-chit ê siā-hōe ke̍k chiâu-chn̂g; sū lông kong siong bān-hāng ê tāi-chì lóng ū hun-piat, kok lâng hun-tam i só͘ kiàn-tiông ê sū, chhut-la̍t khì chò khì gián-kiù. M̄ hān-tiāⁿ án-ni , chiū-sī tam-tng siāng khóan chit-gia̍p ê lâng , in iā sī ke̍k gâu chò-hóe chham-siông pí-chiap. Tùi chit-khóan in só͘ chò ê tāi-chì hui-siông khòai chìn-pō͘ , lâng-lâng chiah chiong in só͘ tit-tio̍h chòe-hó ê kiat-kó hiàn-chhut tī siā-hōe , chò siā-hōe chèng-lâng ê lō͘-iong; lâng-lâng lóng sī án-ni chò, só͘-í hit ê siā-hōe ta̍k-lâng to chin khòai chìn-pō͘ , chiah ē chiâⁿ-chò bûn-bêng ê lâng. Só͘-í thang chai ài chò bûn-bêng ê lâng , chiū tio̍h gâu ha̍p chèng-lâng ê khùi-la̍t, chiū-sī ài ū siā-hōe chiah ē ēng-tit.

(C) Koh kí chi̍t tiám kóng . 『Sam-jū-keng』ê tahu5 chi̍t-kù kóng , 『Lâng khí-thâu ê sèng-chêng pún sī hó.』si̍t-chāi lâng sī lóng ū liông-sim , ì-ài chò hó. In-ūi lâng ài chīn i ê hó-sim , i tio̍h khì chhōe , khéng siū i ê hó-sim ê tùi-chhiú; nā m̄-sī , i ê hó-sim beh khì chò tiàm tó-ūi leh? Só͘-í tio̍h ài ū siā-hōe , lâng ê liông-sim tùi án-ni chiah ê thang siū an-ùi, ia̍h lâng chiah ē ho̍at-phoat, chi̍t-sì-lâng chiah ū chin-chiàⁿ ê chhù-bī.

Chi̍t-tiám ê tō-lí sī chin chhim , iā sī chò iàu-kín--ê . Kó͘-chá kàu hiān-kim ê siā-hōe tāi-khài lóng sī chiàu (A) kap (B) hit nn̄g tiám lâi chiâⁿ--ê khah chē . Che bē thang kóng sī bûn-bêng ê siā-hōe . Nā-sī chin-chiàⁿ bûn-bêng ê siā-hōe , chiū tio̍h chiàu ta̍k-lâng ê tō-tek ì-sek (chiū -sī liōng-sim ) lâi cho͘-chit chiah sī. Lâng ūi-tio̍h ài sit-hêng i ê hó-sim cho͘-chit hó siā-hoe, hō͘ i ê liông-sim ē bóan-chiok, che sī chò lâng eng-kai ê pún-hun, iā sī jîn-sè chòe-āu ê bo̍k-tek.

Siā-hoe cho͘-chit ê pún-siòng

Chit sòaⁿ chiâⁿ pò͘, ha̍p lâng chiū sêng siā-hōe . Pò͘ ê hoe-jī ū pah-pah khóan , chóng-sī siā-hōe ê hêng-siōng káⁿ m̄-nā chheng-chheng bān-bān iūⁿ. Siā-hōe cho͘-chit ê khóan-sit si̍t-chai sī ho̍k-cha̍p chì-ke̍k . In-ūi siā-hōe ê hêng-siōng ho̍k-cha̍p kàu án-ni, ū chi̍t pòe nn̄g-chiáⁿ ê lâng seⁿ-chhut chi̍t khóan iàm-sè ê kám-liām kóng , 『Sé-thài bû-siông 』chiū-sī khòaⁿ siā-hōe chhin-chhiūⁿ chúi-pho hui-siông tōng-iâu bô tiāⁿ-tio̍h. Chóng-sī chit-khóan sī khòaⁿ phôe bô khòaⁿ kut só͘ tì--ê; nā chìn khah chhim kiám-tiám lâi khòaⁿ , chiū tek-khak ē thang khòaⁿ-tio̍h sāi-hōe ê pún-siōng.

Chhiáⁿ jīn-chin khòaⁿ , pò͘ ê hoe-jī sui-jiân ū chē-chē khóan , chóng-sī chí-ū nn̄g-chéng ê soaⁿ chit chiâⁿ--ê; chi̍t-chéng sī ti̍t-sòaⁿ ,chi̍t-chéng sī hôaiⁿ-sòaⁿ. Siā-hōe iā sī án-ni . Siā-hōe ê hêng -siōng khòaⁿ-kìⁿ sī chhian-piàn bān-hòa ; m̄-kú nā jīn-chin kā hun-piat , chiū chai put-kò sī 『Lí ,』『Góa ,』chit nn̄g khóaⁿ ê lâng só͘ cho͘-chit ê siā-hōe kiù-kèng sī ū kúi-khóan ? Ia̍h kok-khóan siā-hōe ê koan-hē sī sím-mi̍h khóan-sit ? Koh-chài sím-mi̍h khóan-sit ê sī khah-hó ? Chhiáⁿ tāi-ke gián-kiù khòaⁿ . 『Lí ,』『Góa ,』nn̄g-khóan ê lâng chóng-kóng chiah ū saⁿ -khóan ê koan-hē . Chit saⁿ-khóan ê koan-hē ē thang ēng saⁿ kù-ōe lâi piáu-pe̍k.

1. Lí sī lí, góa sī góa .
2. Góa sī góa, lí iā sī góa.
3. Lí sī lí, Góa iā sī lí.

Tē-it khóan 『Lí sī lí, góa sī góa .』Chit-khóan koan-hē ê siā-hōe sī siāng bōe hoat-ta̍t ê sî-tāi chiah ū . Hiān-sî chāi A-hui-lī-ka ê iá-bân lâng á-sī lán Tâi-ôan ê Soaⁿ-lāi-lâng , chiū sī khiā tī bûn-bêng lâng ê tiong-kan; nā-sī hit-hō siu-ióng iáu-bōe kàu ê lâng , só͘ kiat ê siā-hōe tāi-khài sī chit-khóan. Chit khóan ê siā-hōe sī chhin-chhiūⁿ chi̍t pôaⁿ ê soa, tāi-ke lóng bô koan-liân, put-kò chi̍t-lia̍p chi̍t-lia̍p saⁿ-tha̍h chò chi̍t-tui; nā-sī hong chhoe kàu , chiū chi̍t-lia̍p sòaⁿ chi̍t-lō͘ . Chāi chit-khóan siā-hōe ē giú chèng-lâng ha̍p chò-hóe ê kin-gôan , chiū-sī chhut tī ta̍k-lâng ê pún-lêng. (M̄-bián lâng kà, ka-tī ē-hiáu ê châi-lêng ). Phì-lūn kóng , pak-tó͘ iau chiū ka-tī ē-hiáu ài tit-tio̍h mi̍h , tùi-te̍k á-sī gûi-hiám ê tāi-chì kàu chiū ē hiáu kiaⁿ-hiâⁿ siūⁿ beh hông-pī, á-sī ài sek-io̍k , ài thôan kiáⁿ-sun ê io̍k-bōng , che lóng sī pún-lâi chiū ē-hiáu-tit. Iá-bān lâng ê siā-hōe lóng sī chit-khóan pún-lêng kiò in chò-chiâⁿ--ê. Kok-lâng ê pún-lêng só͘ iau-kiû ê mi̍h nā-sī tit-tio̍h liáu, ia̍h chiū 『Lí sī lí, góa sī góa ;』bô siūⁿ koh kap lâng chò-hóe , bô khòaⁿ siā-hōe chò iáu-kin, kok-lâng chiū kiâⁿ kok-lâng só͘ ài kiâⁿ ê lō͘ .

Khòaⁿ chit khóan sū chò eng-kai ê lâng chiū-sī lī-kí chú-gī ê lâng. Chū kó͘-chá kàu kin-á ji̍t , chāi sè-kài só͘ ū bia̍t-bông ê siā-hōe kok-ka , to lóng sī chit-khóan lī-kí chú-gī ê lâng só͘ kiat-chiâⁿ--ê. Sui-jiân án-ni chāi chit khóan , 『Lí sī lí, góa sī góa ;』ê siā-hōe iā ū chi̍t hāng hó. In-ūi ta̍k-lâng sī siūⁿ 『Lí sī lí, góa sī góa ;』só͘-í hia bô chò kòe-thâu ê tāi-chì , bô kan-sia̍p lâng , bô sok-pa̍k lâng , iā bô óa-khò lâng, ka-tī chò ka-tī tng, put-chí ū to̍k-li̍p ê hong-khì, iā khah ū pêng-téng ê koan-liam, siā-hōe ê cho͘-chit iā sī khah kán-tan.

Tē -jī khóan, 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』 Chāi chit-khóan ê siā-hōe sī góa chò tiong-sim ê siā-hōe . Góa sī chi̍t lâng , lí sī chèng-lâng ; só͘-í thang chai chit-khóan siā-hōe sī chi̍t lâng chò thâu , chèng-lâng chò kha-chhiú; sī chi̍t lâng kóan chèng-lâng ; thang kóng sī choan-chè chú-gī ê siā-hōe . Chāi chit-khóan siā-hōe , tē-it, -- chò thâu ê lâng ài ū si̍t-le̍k chim-chiok; tē-jī , -- tio̍h ū chin giâm ê hoat-tō͘ thang hō͘ kha-chhiú ê lâng siú, chiah ē thang pó pêng-an. Nā m̄-sī chiū tek-khak ē chin lōan.

Tiong-kok chū kó͘-chá kàu hiān-sī ê kok-ka, to lóng sī ēng chit-khóan , 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』ê su-sióng lâi cho͘-chit ê khah-chē. M̄-nā Tiong-kok , sè-kài-tiong , kok tāi-khài to iā sī sio̍k chi̍t-khóan . Chāi chit-khóan , kok-ka tek-khak bó pêng-téng , iā bô chū-iû ; nā-sī ū chū-iû chiū-sī kan-ta chi̍t lâng , á-sī chi̍t sió pō͘-hūn ê lâng nā-tiāⁿ.

Chāi chit-khóan siā-hōe sī bô kong-lí iā bô tō -tek ; nā-sī ū, chiū-sī chiong chi̍t lâng á-sī kúi ê lâng ê su-khia chêng-lí , kiông-kiông áu-chhi̍h chèng-lâng tio̍h ài sìn, tio̍h chiàu án-ni kiâⁿ. Chóng kóng , chāi chit-khóan siā-hōe , 『kiông-kôan chiū-sī kong-lí.』 Ū sè-le̍k ê lâng só͘ kóng ê chiū sī kong-lí , chiū-sī tō-tek lah ! Bān-sū sī phín la̍t ; kûn-thâu-bú khah tōa-lia̍p ê lâng chiū chheng 『Ông 』chheng『Tè ;』sè-lia̍p ê lâng tiāⁿ-tio̍h sī kù-chāi i pâi-pí. In-ūi án-ni , lâng khùi-la̍t bô kàu ê sî chiū lún-khì thun-siaⁿ, sí-sim ho̍k-chiông hàu-sūn. M̄-kú kàu chi̍t-ji̍t si̍t-kó͘ mn̂g nā hoat kàu-gia̍h , i chiū siūⁿ beh poe kôan; m̄-nā m̄ hō͘ pa̍t lâng kóan , hóan-tńg sòa siūⁿ kóan pa̍t lâng . Thang chai chit-khóan ê kok-ka siā-hōe sī put-sî bô pêng-an, put-sî tōa jiáu-lōan.

Nā-sī tek-khak beh pó pêng-an , to̍k-to̍k ū chi̍t-pō͘ , chiū tio̍h chhòng hō͘ ta̍k-lâng gōng-gōng , hō͘ i m̄-bat pòaⁿ-hāng sū. Chhin-chhiūⁿ Bēng Hu-chú só͘ kóng, 『Lâng nā bô kà-sī , m̄-bat tāi-chì , chiū kap khîm-siù tâng chi̍t-iūⁿ.』Nā chhin-chhiūⁿ khîm-siù chiū m̄-bat tāi-gī , iā bē-hiáu phah-sǹg khah chhim khah hn̄g ê tāi-chì , tì-kàu chhin-chhiūⁿ tōa-chúi lâu chhâ , chi̍t lâng sòaⁿ chi̍t tah. Thang hō͘ kûn-thâu-bú khah tōa-lia̍p ê lâng khah hó pâi-pí, khah khòai hē-lo̍h.

Chîn-sè-hông chiong thiⁿ-kha-ē ê tha̍k-chheh-lâng lóng lia̍h khì tâi, chiong chheh lóng poaⁿ khì sio , chiū-sī án-ni ê chú-ì. Só͘-í thang chai, chèng-lâng nā-sī bô kàu-io̍k , m̄-bat tō-lí , chit khóan 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』 ê siā-hōe chiū ē chiâⁿ; ia̍h chit khóan siā-hōe nā chiâⁿ , lâng ê sèⁿ-miā chiū m̄-ta̍t chi̍t chiah káu !

Khòaⁿ hiān-kim , lán ê ka-têng-lāi iā sī iáu-kú chiàu 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』 ê chú-gī teh kiâⁿ. Lí khóaⁿ , chāi lán ê ka-têng lóng sī choan-chè chú-gī ; lāu-pē chi̍t lâng chú-ì chhù-lāi it-chhè ê sū; lāu-pē í-gōa ê lâng , put-lūn lān-bó͘ á-sī kiáⁿ-jî sim-pū , to lóng sī kan-ta phōaⁿ-tôaⁿ tòe-pài. Phì-lūn hāu-siⁿ cha-bó͘-kiáⁿ ê hun-in, chit-hāng sī hau-siⁿ cha-bó͘ -kiáⁿ chi̍t-sì-lâng ê tōa tāi-chì , to iā tio̍h lāu-pē chú-ì; chò kiáⁿ ê lâng kah ná chhin-chhiūⁿ ka-lé ê khóan, kù-chài i thoa-tioh. Ang-bó͘ tī ha̍p-hun hit àm khí-thâu chiah sio-bat. Tāi-ke ū sio ì-ài á-bô , sī tùi hit-tia̍p chiah sio tōng-būn, thang kóng sī mi̍h chia̍h-liáu chiah kóng kè-chîⁿ ê chò-hoat. Lán chiok-gia̍h chai-iáⁿ chit khóan pè-hāi si̍t-chāi sī chin tōa. Koh-chài ta̍k lâng to lóng sī 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』 ê chú-gī , khah kiông--ê chiū chiàm khah iâⁿ ; só͘-í ta-po͘-lâng chiū kóng ,『Ta-po͘-lâng ê tāi-chì sī ta-po͘-lâng chú-ì , cha-bó͘-lâng ê tāi-chì iā-sī ta-po͘-lâng kā i chú-ì.』Tùi án-ni , ta-po͘-lâng chiū ka-tī chú-ì; koh chhōa chi̍t-ê á-sī nn̄g-ê , he̍k-sī saⁿ-ê ; lóng sī phīn i ê khùi-la̍t;cha-bó͘-lâng lóng bē thang kóng sím-mi̍h , kan-ta ē thang tiām-tiām chē chheng-êng chia̍h kàu sí. Tùi chit-khóan , 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』ê su-siúⁿ lâi chiâⁿ ê siā-hōe , si̍t-chāi sī thang kiaⁿ . Che kīn-kīn sī kóng lán ê tāi-chì , kap tùi chit-khóan pháiⁿ su-sióng lâi cho͘-chit ê siā-hōe , khiok m̄-sī kan-ta lán chiah ū , kiám-chhái hiān-sî sè-kài khah chē ê siā-hōe to iáu-kú sī chit-khóan.

Tē-saⁿ khóan ê siā-hōe cho͘-chit chiu-sī , 『Lí sī lí , góa iā sī lí 』ê koan-hē . Chit-khóan sī chòe-hó chòe chìn-pō͘ . 『Lí 』ê ì-sù chiū-sī chí 『Góa 』chi̍t lâng í-gōa ê chèng-lâng . Só͘-í , 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』chit kù-ōe ê ì-sù chiū sī kóng , 『Lín chèng-lâng só͘ ū-ê chhiáⁿ lín chèng-lâng ka-tī tit, góa só͘ ū--ê iā sī beh hō͘ lín chèng-lâng tit.』Koh ōaⁿ chi̍t kù kóng , 『Lín tāi-ke chhiáⁿ chò lín tāi-ke ê tāi-chì , góa ê tāi-chì góa ka-tī chò , chhiáⁿ lín bián thè góa ; ia̍h lín nā ū ài góa kā lín chò , sui-jiân sī pàng-sak góa ka-tī , góa iā sī hoaⁿ-hí kā lín chò.』 Che chiū-sī chi̍t lâng ka-tī hoaⁿ-hí chò chèng-lâng ê lō͘-ēng, m̄-khéng ūi-tio̍h ka-tī ê tāi-chì kap pa̍t-lâng sio-cheⁿ, iā m̄-khéng ūi-tio̍h ka-tī ê hoaⁿ-hí , bē kì-tit chèng-lâng ê kan-khó͘.

Chit-khóan su-sióng sī chòe iàu-kín chòe ko-sióng; chóng-sī lâng éng-éng to ài ūi-tio̍h pa̍t-chéng ê bê-he̍k sòa bē kì-tit. Chhin-chhiūⁿ Tiong-kok Khóng-chú kà lâng tio̍h ū jîn-ài . Ìn-tō͘ Sek-khia-hu̍t kà lâng tio̍h ū chû-pi, Iû-thài ê Iâ-so͘ Ki-tok tōa-siaⁿ kiò lâng tio̍h hóan-hóe chōe sio-thiàⁿ . Chit saⁿ lâng só͘ siat ê kà-sī , só͘ kóng ê ōe sui-jiân sī bô siāng, chóng-sī in ê cheng-sîn thang kóng ū kiōng-thong, chiū-sī kà lâng m̄-thang khòaⁿ-tāng ka-tī , tio̍h ài hoaⁿ-hí thè chèng-lâng chò kang. Che chiū-sī 『Góa sī góa , lí iā sī góa .』ê chú-gī, sī kiò lâng-lâng hoaⁿ-hí kòng-hiàn siā-hōe.

Kiám-chhái ū lâng kóng ,『He kàⁿ tio̍h sèng-jîn chiah chò ē kàu; phó͘-thong lâng káⁿ chò bē lâi? 』Che kiám-chhái ū -iáⁿ sī chin-chió lâng chò ē kàu , chóng-sī lâng nā m̄ ke̍k-le̍k khì chò chit-khóan si̍t-chāi sī chin thang peh-pak. In-ūi lâng nā m̄-sī hoaⁿ-hí án-ni chò, siā-hōe sī tòan-jiân bē thang chiâⁿ, bē thang pó pêng-an . Lán nā chú-sè khòaⁿ chiū chai, nā ū chi̍t ke-kháu á-sī chi̍t hiuⁿ-lí , chi̍t ê kok-ka teh heng-ông ê sî , chit-khóan ê sim sī tek-khek chin ōng-sēng, kiâⁿ chit-khóan tāi-chì ê lâng , tek-khak sī chin-chē ,Ah! Lia̍t-ūi , kiám-chhái lán ê ba̍k-chiu ū-iáⁿ iáu m̄-bat khòaⁿ-kìⁿ chit-khóan lâng, chóng-sī lán ài chai-iáⁿ , lán ê siā-hōe sī í-keng tîm-lûn chin kú , chin kú lah !